خیره به خورشید نگریستن شومیز غلبه بر وحشت از مرگ

کتاب «خیره به خورشید نگریستن» اثر اروین یالوم، ترجمه اورانوس قطبی‌نژاد آسمانی، نشر قطره
اثری درباره سایه تاریک وجود همه انسان‌ها یعنی ترس از مرگ. کتاب «خیره به خورشید نگریستن»، با زیرعنوان «غلبه بر وحشت از مرگ»، از آثار مشهور اروین یالوم است که در آن درباره چگونگی غلبه بر وحشت از مرگ صحبت شده است.
یالوم می‌گوید که کتاب «خیره به خورشید نگریستن» اثری کاملا شخصی است و از مواجهه خود او با مرگ سرچشمه گرفته است. بر این اساس «خیره به خورشید نگریستن» کتابی نیست که در آن به شکل خلاصه افکار و عقاید درباره مرگ نوشته شده باشد یا به بحث فناپذیری انسان پرداخته شده باشد.
کتاب «خیره به خورشید نگریستن» اثری است که یالوم با نوشتن آن ترس از مرگ را با تمام بشر تقسیم کرده است و این ترسی است که نه می‌توانیم از خودمان جدایش کنیم و نه می‌توانیم نادیده‌اش بگیریم. بنابراین مخاطب کتاب «خیره به خورشید نگریستن» تمام انسان‌ها هستند.

مروری بر کتاب «خیره به خورشید نگریستن»
اروین یالوم در کتاب «خیره به خورشید نگریستن» با طرح مباحثی درباره مرگ ما را آگاه می‌سازد که چگونه بر وحشت از مرگ غلبه کنیم. این کتاب نتیجه تجربیات شخصی یالوم و کار بر روی بیمارانش است.
یالوم در آغاز کتاب «خیره به خورشید نگریستن» می‌گوید که از ابتدای تاریخ، مرگ، ذهن بشر را به خود مشغول کرده است و عبارتی از گیلگمش درباره هراس از مرگ را هم به عنوان گواه این تاریخ طولانی مثال می‌زند. یالوم می‌گوید ترس از مرگ در وجود همه انسان‌ها وجود دارد و در بسیاری از افراد این ترس به طور غیرمستقیم، گاه به صورت یک ناآرامی و اضطرابی فراگیر یا گاهی به شکل یک بیماری روانی خود را نشان می‌دهد: «بعضی افراد اضطراب از مرگ را بسیار ساده و آگاهانه تحمل می‌کنند و برای بعضی از ما انسان‌ها ترس از مرگ آن‌چنان وحشت‌آور می‌شود که تمام خوشی‌ها و رضایت‌مندی‌های زندگی را بی‌اثر می‌کند. از همان ابتدا فیلسوفان متفکر سعی داشته‌اند بر این زخم کشنده مرهم بگذارند و به ما کمک کنند تا زندگی را به شکلی سازگار و همراه با آرامش برای خود بسازیم.»
یالوم نیز به عنوان روان‌درمانگر که افراد زیادی را معالجه کرده است در کتاب «خیره به خورشید نگریستن» می‌گوید حکمت کهن و معرفتی که به خصوص فیلسوفان یونان قدیم به آن رسیده بودند امروز همچنان کاربرد دارد.
کتاب «خیره به خورشید نگریستن» دارای مقدمه، پسگفتار و بخش‌هایی با این عناوین است: «زخم کشنده»، «تشخیص اضطراب مرگ»، «تجربه‌ای بیدارکننده»، «قدرت باورها»، «غلبه بر وحشت از مرگ از طریق برقراری ارتباط سالم»، «آگاهی از مرگ»، «نحوه پرداختن به ترس از مرگ».
یالوم در آغاز کتاب می‌پرسد انسان‌های امروزی با اضطراب‌ مدیریت‌ نشده خود از مرگ چه می‌کنند و به کجا می‌روند؟ او می‌گوید با افراد زیادی کاری کرده که از مرگ وحشت داشتند و معتقد است که مشاعدات و اقداماتی که درباره آنها انجام داده کمک قابل ملاحظه‌ای به بیمارانش کرده و بصیرتی به آنها داده که بتوانند اضطراب‌شان را از مرگ برطرف کنند. حاصل همه این تجربیات در کتاب «خیره به خورشید نگریستن»‌ آمده است.
بر این اساس، یالوم در فصل اول کتاب «خیره به خورشید نگریستن» تاکیده کرده که ترس از مرگ مشکلاتی می‌آفریند که در نگاه اول ممکن است مستقیما به مرگ و میر ارتباط نداشته باشد. او می‌گوید مرگ سیری طولانی دارد و در این مسیر فشاری بر روح انسان وارد می‌کند که غالبا مخفی است.
در فصل دوم کتاب «خیره به خورشید نگریستن» درباره راه‌های تشخیص اضطراب‌های مخفی ناشی از مرگ بحث شده است. در فصل سوم نشان داده شده که در مواجهه با مرگ نیازی نیست که تمام زندگی را زیر سوال ببریم و مایوس شویم. برعکس، این رویارویی می‌تواند ما را آگاه و به سمت زندگی پربار هدایت کند. فصل چهارم، بعضی از نظرات مهم و قانع‌کننده فیلسوفان، درمانگران، نویسندگان و هنرمندانی را که تشریح می‌کند که در رابطه با غلبه بر ترس از مرگ صحبت کرده‌اند.
فصل پنجم کتاب «خیره به خورشید نگریستن» نیز درباره این بحث می‌کند که این نظرات ممکن است به تنهایی نتوانند وحشت از مرگ را از بین ببرند ولی اثر توام ایده‌های پژوهشگران مختلف و ایجاد ارتباطات انسانی، بیش از هر چیز در بی‌فروغ کردن مرگ به ما کمک می‌کند.
یالوم در فصل ششم کتاب «خیره به خورشید نگریستن» به بررسی مشاهده‌گر و خاطراتی از تجربیات شخصی‌اش از مرگ پرداخته است. فصل هفتم اثر جنبه آموزشی دارد و دستورالعمل‌هایی را به درمانگران پیشنهاد می‌کند.
به طور کلی می‌توان گفت که اروین یالوم در کتاب «خیره به خورشید نگریستن» به شرح مشکلاتی پرداخته که ترس از مرگ به وجود می‌آورد و همچمنین به راه‌های تشخیص اضطرابی که در مرگ نهفته شده نیز توجه کرده است. او درباره این اثرش می‌گوید: «من به عنوان فردی که خودش در آینده‌ای نه چندان دور می‌میرد و به عنوان روان‌درمانگری که چند دهه وقتش را صرف تعامل با مرگ کرده است، کاملا احساس می‌کنم که مواجهه با مرگ به ما این امکان را می‌دهد که به جای باز کردن در جعبه پاندورا، درِ زندگیِ پربارتری را باز کنیم و در آن با خودمان، دیگران و همه موجودات، مهربان‌تر برخورد کنیم.»

درباره اروین یالوم نویسنده کتاب «خیره به خورشید نگریستن»
اروین دیوید یالوم، متولد 1931، نویسنده و روان‌پزشک دانشگاه استنفورد امریکا است. او درواقع روان‌درمانگر وجودگرایی است که به کار نویسندگی هم می‌پردازد. از یالوم کتاب‌های علمی، آموزشی، رمان و تعداد بسیاری مقالات علمی و فلسفی به چاپ رسیده است. او در آثارش روان‌شناسی و ادبیات را با هم پیوند می‌زند. یالوم در 13 ژوئن 1931 در شهر واشنگتن متولد شد. والدین او مهاجرینی بودند که از مرز روسیه و لهستان مهاجرت کرده بودند. یالوم در سال 1956 در بوستون در رشته پزشکی و در سال 1960 در نیویورک در رشته روان‌پزشکی، فارغ‌التحصیل شد و پس از خدمت سربازی در سال 1963، به عنوان استاد دانشگاه استنفورد مشغول به کار شد. در همین جا بود که یالوم الگوی روان‌شناسی هستی‌گرا یا اگزیستانسیال را پایه گذاشت و اولین کتاب جامع در روان‌درمانی هستی‌گرا را در سال 1980 نوشت. یالوم به عنوان نویسنده تلاش کرده که در آثارش آنچه را که یک درمانگر هستی‌گرا باید در جلسات درمانی انجام دهد با شرح و تفسیر بیان کند. یالوم نویسنده آثار علمی و دانشگاهی و نیز نویسنده چندین رمان مشهور است. او جایزه انجمن روان‌پزشکی امریکا را در سال 2002 به دست آورد. «وقتی نیچه گریست»، «مامان و معنای زندگی»، «درمان شوپنهاور»، «دروغ‌گویی روی مبل»، «هنر درمان»، «خیره به خورشید نگریستن»، «مسئله اسپینوزا» برخی از آثار ترجمه شده یالوم به فارسی هستند.

درباره ترجمه کتاب «خیره به خورشید نگریستن»
کتاب «خیره به خورشید نگریستن» با ترجمه اورانوس قطبی‌نژاد آسمانی در نشر قطره منتشر شده است.
اورانوس قطبی‌نژاد آسمانی، متولد 1348، مترجم و روان‌شناس است. او دارای مدرک کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی است و همچنین فارغ‌التحصیل مقطع دکتری روان‌شناسی سلامت است. از او مقالات متعددی منتشر شده و کتاب‌های «عشق و نفرت در تحلیل» و «او همسر من است متعلق به تو نیست» هم از دیگر ترجمه‌های او است.