مجموعه آثار احمد شاملو دفتر یکم: شعرها 1378 - 1323

کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو - دفتر یکم: شعرها: 1378 – 1323»
همۀ دفترهای شعر احمد شاملو در یک مجلد. کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو - دفتر یکم: شعرها: 1378 – 1323» کلّ کارنامۀ شعری احمد شاملو را، از اولین شعرهای نیمایی و سپید او تا آخرین دفتر شعرش، در بر دارد.
احمد شاملو چهره‌ای چندساحتی در فرهنگ ایران بود اما مهمترین دستاوردش بی‌شک شعرهای اوست. دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» فرصت و امکانی است برای خواندن اشعار او به‌ترتیب زمانی و مرور و سِیرِ کارنامۀ شعری این شاعر بزرگ و مطرح معاصر، از نخستین تجربه‌های نوآورانه‌اش در شعر نو تا زمانی که او به اوج پختگی در شعر رسیده بود.
دفترهای شعر احمد شاملو را ناشران مختلفی در سال‌های مختلف به‌صورت تک‌کتاب منتشر کرده‌اند اما دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» کتابی است برای آن‌ها که می‌خواهند همۀ آثار شعری شاملو را یک‌جا و در یک کتاب داشته باشند.
کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو - دفتر یکم: شعرها: 1378 – 1323» در انتشارات نگاه منتشر شده است.

مروری بر دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو»
آن‌چه از احمد شاملو در دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» گردآوری و منتشر شده است، همۀ دفترهای شعر شاملو، به‌جز یک دفتر، را دربرمی‌گیرد.
علاقه‌مندان شعر احمد شاملو احتمالاً می‌توانند حدس بزنند که آن دفتر شعری که در دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» نشانی از آن نیست، دفتر شعر «آهنگ‌های فراموش‌شده» است که اولین شعرهای شاملو را شامل می‌شد و شاملو خود آن را قبول نداشت و بعد از آن در شعر به راهی یکسره متفاوت از راهی رفت که در شعرهای کتاب «آهنگ‌های فراموش‌شده» پیموده بود.
اگر دفتر شعر «آهنگ‌های فراموش شده» را، که شاملو، به‌دلیلی که گفته شد، به تجدید چاپش راضی نبود در نظر نگیریم، از احمد شاملو هفده دفتر شعر به جا مانده است و دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» این هفده دفتر را شامل می‌شود.
دفترهای شعری که از شاملو در دفتر یکم «مجموعه آثار احمد شاملو» می‌خوانید عبارتند از: «آهن‌ها و احساس»، «23»، «قطع‌نامه»، «هوای تازه»، «باغ آینه»، «لحظه‌ها و همیشه»، «آیدا در آینه»، «آیدا: درخت و خنجر و خاطره»، «ققنوس در باران»، «مرثیه‌های خاک»، «شکفتن در مه»، «ابراهیم در آتش»، «دشنه در دیس»، «ترانه‌های کوچک غربت»، «مدایح بی‌صله»، «در آستانه» و «حدیث بی‌قراری‌ ماهان».
دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» ما را به دنیای شعریِ شاعری می‌بَرَد که شعرش اغلب، حتی در هنگام بیان شخصی‌ترین عواطف، جنبه‌ای عمومی و اجتماعی دارد و در آن، امر فردی به امر عام و اجتماعی گره می‌خورد.
در دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» همچنین خواندن اشعاری را تجربه می‌کنیم که زبان‌شان اغلب واجد آهنگی حماسی و کهن است و جاهایی هم ریشه در زبان و ادبیات عامیانه دارد که این را به‌ویژه در شعرهای کودکانۀ شاملو می‌بینیم.
دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» همچنین ما را وارد گسترۀ شاعرانۀ وسیعی می‌کند که با حال‌‌وهواهای گوناگون آدمی جور است. شاملو شعر عاشقانه را همان‌قدر ماهرانه می‌سراید که شعر حماسی و اجتماعی – سیاسی را، و همان‌قدر به ژرفای عشق می‌رود که عمق جامعه را می‌کاود.
همان‌قدر که وقتی به شعر اجتماعی - سیاسی فکر می‌کنیم شاملو را زودتر از بسیاری از شاعران معاصر دیگر به یاد می‌آوریم، وقتی هم که به شعر عاشقانه فکر می‌کنیم یکی از اولین شاعران ایرانی معاصر که به یاد می‌آوریم شاملو است و عاشقانه‌های نابی که سروده است.
شاملو همچنین در اشعار فلسفی‌ترش به شک و یقین و مسائلی چون سالخوردگی و مرگ می‌پردازد.
در دفتر یکم کتاب «مجموعه آثار احمد شاملو» با شعرهایی مواجهیم که هم از عشق می‌گویند و هم از درد، هم از تاریخ و هم از ظلم، هم از ظلمت و هم از روشنایی و هم از مرگ و هم از زندگی.

دربارۀ احمد شاملو
احمد شاملو، متخلص به الف. بامداد، متولد 1304 در تهران و درگذشته به‌سال 1379، شاعر، روزنامه‌نگار، مترجم، منتقد، فرهنگ‌نویس و پژوهشگر ایرانی بود.
شاملو، بعد از نیما، یکی از تأثیرگذارترین شاعران بر شعر مدرن فارسی است. او از محبوب‌ترین شاعران ایرانی معاصر و از شاعران نوپردازی‌ست که شعرشان اقبال عام یافته و در حافظۀ جمعی ثبت شده است.
عشق، انسان، فلسفۀ زندگی و نیز مسائل اجتماعی و سیاسی، مضامین اصلی شعر شاملو را تشکیل می‌دهند. او حماسه‌سرای انسان و شأن انسانی و نیز شاعری‌ بود که در شعرش تغزل و حماسه را به‌هم پیوند می‌زد.
شاملو همچنین چند شعر ماندگار برای کودکان و به زبان عامیانه سروده و نوشتن قصۀ کودک را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد. او از جمله شاعران و نویسندگان و هنرمندان همه‌فن‌حریفی‌ بود که با تمام توان خود در عرصۀ فرهنگ حضور داشتند.
از فعالیتهای شاملو در حوزۀ روزنامه‌نگاری می‌توان به سردبیری‌اش در نشریات «کتاب هفته» و «کتاب جمعه»، از ترجمه‌هایش به «شازده کوچولو» و از کارهایش در حوزۀ ادبیات کودکان به «خروس زری پیرهن پری» اشاره کرد.
از دیگر آثار مهم شاملو، «کتاب کوچه» است که فرهنگی‌ست شامل جامع لغات و اصطلاحات و تعبیرات و ضرب‌المثل‌های فارسی و تاکنون سیزده جلد آن (تا پایان حرف ح) به‌علاوۀ یک جلد تحت عنوان «قصه‌های کتاب کوچه» منتشر شده است.
شاملو در فیلمنامه‌نویسی و داستان‌نویسی نیز دستی داشت. او همچنین از اعضای هیئت دبیران «کانون نویسندگان ایران» بود.