صدام 2 جلدی از ظهور تا سقوط

کتاب صدام (دوجلدی) نوشته کان کاگلین
از ظهور تا سقوطش ـ زندانی در کاخ خودش
Saddam

صدام یکی از شخصیت‌های دیکتاتور تاریخ است که با شیوه‌های وحشت و رعب حکومت‌داری کرد. پس از حادثۀ یازدهم سپتامبر نام صدام حسین هم در فهرست مظنونان اصلی قرار گرفت. کتاب «صدام» (دوجلدی) نوشته کان کاگلین درباره شخصیت دیکتاتوری و زندگینامۀ صدام است. صدام حسین سه دهه بر عراق حکومت کرد و ساختار امنیتی قدرتمندی در آنجا ساخت. سازوکارهای نظام‌های دیکتاتوری، شخصیت دیکتاتورها، چگونگی حکوت‌شان بر جامعه و اعمال و رفتارشان برای افراد همیشه قابل توجه بوده است. دانستن درباره زندگی شخصی دیکتاتورها از دیگر مواردی است که افراد در مطالعه و تحقیقاتشان به سراغش می‌روند. بسیاری از اطلاعاتی که درباره‌ی فعالیت‌های صدام به دنیای بیرون می‌آمد نادرست و غلط بود، زیرا ساختار امنیتی او در دنیای مدرن اجازه نفوذ اطلاعات به دنیای غرب را کم می‌کرد. بنابراین چالش مهم برای سازمان‌های جاسوسی و اطلاعاتی دانستن خبر موثق از صدام و از فعالیت‌های او بود. کتاب «صدام» در دوجلد همراه با زندگینامه‌ی صدام به رویدادهای مختلفی مانند: جنگ هشت ساله ایران و ارتباط‌ او با بن‌لادن و... می‌‌پردازد.
لس آنجلس تایمز درباره کتاب صدام نوشته است: «شرحی جذاب درباره‌ی پسرک دهاتی بی‌سوادی که با توسل به خشونت و خونریزی در عراق انقلاب زده به تدریج به رأس هرم قدرت رسید.»
یو اس ای تودی نیز درباره کتاب اینگونه نوشته است:
«کتاب در سنت آثاری همچون در کمال خونسردی و آواز جلاد نوشته شده است. این پرتره‌ای جذاب، درون‌بینانه و به طرز غافلگیرکننده‌ای صمیمانه درباره‌ی صدام حسین است، و در عین حال تأملی کوتاه اما قدرتمندانه درباره‌ی معنای شرارت و قدرت.»
همچنین پیتسبورگ پست گازت نوشت: «زندگینامه‌ای که کاگلین دربارۀ صدام حسین نوشته واجد درون‌بینی‌های تازه‌ای دربارۀ شکل‌گیری پدیدۀ صدام و ذات شریر اوست.»

درباره کتاب «صدام»
کتاب در جلد اول از کودکی صدام آغاز می‌شود و زندگینامه‌ی او را تا زمان دستگیر شدنش توسط آمریکایی‌ها شرح می‌دهد. بخشی از کتاب هم به جنگ و ایران اختصاص دارد که برای خواننده فارسی جالب توجه است.
جلد اول با فهرست: یتیم، آدمکش، انقلابی، انتقامجو، کشورساز، تروریست، کشورساز، تروریست، آقای رئیس جمهور، جنگ‌سالار، فاتح، متجاوز، بازنده، جان به‌دربرده، تهدیدگر، اسیر و محکوم برای مخاطب شرح داده می‌شود.
کتاب در جلد دوم درباره ماه‌های آخر زندگی صدام است. زمانیکه او در زندان بود و سپس محاکمه و اعدام شد. جلد دوم مورد توجه نشریات آمریکایی بوده و نظریات مثبتی درباره‌اش نوشته شده است. جلد دوم کتاب از سه بخش و یک قسمت با عنوان «سرانجام کار» تشکیل شده است که 37 فصل دارد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
«اقوام صدام به دست بریتانیایی‌ها کشته شده بودند و خانه‌هایشان ویران شده بود؛ اجداد صدام شجاعانه علیه ترک‌ها جنگیده بودند. صدام حسین با چنین زمینه‌ای آگاهی کاملی از استعمار بریتانیا داشت. او به خوبی می‌دانست که دولت عراق چگونه اسیر استعمارگران شده است و به همین دلیل تصمیم گرفت درگیر فعالیت‌های سیاسی شود.» همین احساسات را می‌توان به راحتی به خیرالله طلفاح نیز نسبت داد. ماجرای درگیر شدن صدام در طرح ترور رئیس‌جمهور عراق [عبدالکریم قاسم] نقش زیادی در شکل‌گیری کیشِ شخصیت‌پرستی او در دورۀ حکمرانی‌اش دارد. خود او شرحی از نحوۀ مشارکتش در طرح ترور قاسم ارائه کرده که چنان پرآب و تاب است که از این حیث هیچ شرح دیگری نمی‌تواند گوی سبقت از آن برباید. در روایت صدام دربارۀ مشارکتش در طرح ترور قاسم نشانه‌هایی دیده می‌شود که پیشینه‌شان به زندان تکریت باز می‌گردد. صدام برای مدت شش ماه، از اواخر 1958، به اتهام قتل سعدون التکریتی کمونیست، در تکریت زندانی بود. وقتی التکریتی به دست صدام کشته شد فقط مدت کوتاهی از روی کار آمدن عبدالکریم قاسم گذشته بود. در نتیجه موقعی خشونت دسته‌جمعی و قتل و غارت همگانی سراسر کشور را فرا گرفت، صدام و دایی‌اش، خیرالله، در زندان بودند. صدام بعدها ادعا کرد که از داخل زندان برای نجات جان رفقای بعثی‌اش تلاش کرده و مانع از کشته شدن آن‌ها به دست کمونیست‌ها در تکریت شده بود. البته برخی از این کمونیست‌‌ها چه بسا درصدد بودند که انتقام قتل سعدون التکریتی را از صدام بگیرند. اما در روایت صدام چنین آمده که او به برخی از نگهبانانِ علاقه‌مند به بعثی‌‌ها رشوه می‌داده تا فعالان بعثی را به جرم‌های غیرحقیقی و ساختگی دستگیر و زندانی کنند تا جانشان در زندان حفظ شود. صدام مدعی شده: به این ترتیب، شماری از بعثی‌ها به زندان آورده شدند. آن‌ها روزها در زندان می‌ماندند....
درباره نویسنده کتاب صدام (دوجلدی)
کان کاگلین نویسنده و روزنامه‌ انگلیسی است که در سال 1955 متولد شد.
درباره ترجمه فارسی کتاب صدام (دوجلدی)
کتاب دوجلدی «صدام» را بیژن اشتری به فارسی ترجمه کرده است. نشر ثالث کتاب را برای دوستداران مطالعه چاپ و منتشر کرده است.
بیژن اشتری مترجم ایرانی است که فعالیت‌ در مطبوعات مختلف را از سال 1360 آغاز می‌کند. او به دلیل علاقه‌مندی به کار ترجمه، از اوسط دهه‌ی70 مشغول ترجمه‌ی کتاب‌هایی در زمینه تاریخ به خصوص تاریخ کمونیسم می‌شود.
رتبه کتاب «صدام» در گودریدز: 3.9 از 5