کالبدشکافی ترور تاریخ هراس آفرینی

کتاب «کالبد شکافی ترور» نوشته اندرو سینکلر
An Anatomy of Terror
شکنجه، قتل و خونریزی، ترس و وحشت، یعنی مواردی که عناصر اصلی ترور را شکل می‌دهند؛ همواره با بشر همزاد بوده‌اند. اما آیا ترور ابزاری افراطی برای بقاست؟ تاریخ ترور در جهان و اَعمال تروریستی از چه زمانی شروع شده است؟ آیا ترور سلاح قانون‌شکنان یا سلاح مستبدان است؟
کتاب «کالبدشکافی ترور» نوشته اندرو سینکلر، کتابی منحصربه‌فرد است که با جزئیاتی دقیق و موشکافانه از روزگار حشاشین و مغولان تا به امروز را مورد بررسی قرار می‌دهد. سینکلر با تحلیل‌های همه جانبه در کتاب حاضر، بهره‌گیری بشر از ترس و ترور را در طول تاریخ واکاوی می‌کند. می‌توان اظهار داشت بیشتر حکومت‌ها وقتی بر مسند قدرت تکیه زده‌اند با رفتار و اعمال تروریستی موجب بی‌اعتباری خود شده‌اند. حکومت‌هایی که اغلب با جنایت‌هایشان سنجیده می‌شوند. نظریه‌پردازان حوزۀ تروریسم از ماکیاولی تا روبسپیر و از لنین تا هیتلر هم از کاربست محدود ترور تا مرحلۀ تصاحب دولت حمایت کرده‌اند.
مترجم فارسی نیز در مقدمه به ریشه واژۀ ترور پرداخته و می‌نویسد: «با توجه به عناصر اصلی ترور، یعنی قتل و شکنجه و ارعاب، با تسامح می‌توان گفت که ترور همزاد بشریت است و با فرزندان بلافصل آدم و حوا یعنی هابیل و قابیل آغاز شده.» مطالعۀ کتاب «کالبدشکافی ترور» به خواننده دیدگاهی می‌دهد؛ تا بیشتر با وضعیت انسانها در طول تاریخ، رنج‌ها، مصائبی که بر بشر گذشته و همچنین درنده‌خویی‌هایی که بروز کرده آگاه شود.
درباره کتاب «کالبدشکافی ترور»
نویسنده در کتاب «کالبد شکافی ترور» در 42 فصل به بررسی همه جانبۀ ترور و بررسی اجمالی تاریخ می‌پردازد و از اشخاص و حوادث تاریخی بسیاری نام می‌برد. او در بحث و بررسی‌هایش بیان می‌کند که از ترور و ارعاب در تمام دوران‌ها استفاده‌های سیاسی شده است. زمان باستان هم مردم در یافتن قدرت بودند که با خشونت و خون‌باری همراه بوده است. همینطور مبارزات خشونت‌بار انقلابیون و شورشیان مسلح در جنگ‌ها قتل عام‌های گسترده‌‌ای به همراه داشته است. نویسنده در کتاب به استفادۀ بشر از ترور اشاره می‌کند و آن را در طول تاریخ بشریت مورد پژوهش قرار می‌دهد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
«بارزترین کاربرد ترور در تراژدی یونان، اسطورۀ ادیپ است که مبنای روانکاوی فرویدی است. ادیپ، معمای آدمخوار ترسناک، ابولهول، را حل کرد: پاسخ معما «نوع بشر» بود. این پاسخ، شهرش تِب را از فاجعه رهانید. پس از آتن ادیپ به اشتباه پدرش را کشت و پادشاه تب شد؛ نادانسته با مادر خود یوکاسته، ازدواج کرد و از او صاحب فرزندانی شد. این اعمال سراسر قلمرو ادیپ را همچون بلایای مصر در زمان موسی، دچار غضب الهی کرد. ادیپ پس از آگاهی از جنایات ناآگاهانه‌اش، چشمان خود را از حدقه درآورد و الهگان انتقام تا حصول بخشش نهایی از جانب آسمان به دنبال او بودند. در واقع، آنچه ابولهول به او گفته بود این بود که بشریت عذاب هولناکی خواهد کشید مگراینکه راه راستی پیش گیرد. ویرژیل که در آنئید ویرانی کارتاژ را نیز پیش‌بینی کرده بود، ضربۀ روانی حاصل از سقوط تروارا نیز بازآفرینی کرده است. آینئاس، شاهزادۀ تروایی، در فرار از سرزمین طعمۀ حرقش، اعتراف کرد «وحشتی لجام‌گسیخته وجودم را احاطه کرده بود.» او پس از آنکه با همراهانش به کارتاژ رسید، پیش از فرار برای یافتن روم، ملکه دیدو را عاشق بی‌قرار خود ساخت. ملکه دیدو خودکشی کرد و به نظر می‌رسد که تودۀ هیزم مشتعل برای سوزاندن او تمام پایتختش را به آتش کشیده باشد. فریاد و ضجه‌ از شهر به آسمان برخاست. چنان بود که گویی کارتاژ مورد تاخت‌وتاز دشمن قرار گرفته است. گویی آن مکان باستانی ویران گشته و لهیب‌های آتش خانه‌های مردمان و معابد ملکوتی را می‌بلعند.»
سینکلر در کتاب پس از نگاهی به اساطیر یونان و واژه ترور در تراژدی یونان، به حملات مرگبار در جنگ جهانی دوم اشاره می‌کند و سپس می‌نویسد: «بر خلاف جوامع بربر، معمولا در دولتشهرهای یونان و روم قانون و پیمان بر روابط اجتماعات متمدن حکمفرما بود. اسپارت از پلیس مخفی‌ای به نام کریپته‌ایت استفاده می‌کرد که با تکیه بر سوء‌ظن مرتکب قتل‌های گزیده‌ای برای سرکوب برده‌های هلوتی می‌شد؛ ولی در آتن، کاهنان پیشگوی ایزدان و روش‌های دیپلماسی وجود داشته‌اند. آتنیان در جنگ طولانی پلوپونز، تاکتیک‌های بازدارنده‌ای را برای غلبه بر شورش در امپراتوری گسترده‌شان به کار برده‌اند.»
درباره نویسنده کتاب «کالبدشکافی ترور»
اندرو سینکلر مورخ، رمان‌نویس و فیلمساز انگلیسی است. او سال 1935 در آکسفورد به دنیا آمد. سینکلر در دانشگاه کمبریج، هاروارد و کلمبیا تحصیل کرد. او یکی از اعضای چرچیل کالج دانشگاه کمبریج بود. بیشتر آثار سینکلر در زمینۀ تاریخی با موضوعات مختلف هستند. همچنین سینکلر رمان‌های بسیاری نوشته و پژوهش‌های تاریخی متعددی هم در فعالیت‌هایش منتشر کرده است. از آثار اندور سینکلر می‌توان به «شمشیر و جام مقدس»، «تاریخ موجز ایالات متحد امریکا» و «چه‌گوارا» اشاره کرد.
اندرو سینکلر سال 2019 از دنیا رفت.
درباره ترجمه فارسی کتاب «کالبدشکافی ترور»
کتاب «کالبد شکافی ترور» را خسرو صبری به فارسی برگردانده است. فرهنگ نشرنو کتاب حاضر را برای علاقه‌مندان چاپ و منتشر کرده است.
رتبه کتاب «کالبد شکافی ترور» در گودریدز: 4.6 از 5