در ستایش آهستگی تاملاتی در شناخت شتاب و تمرین آهستگی

کتاب «در ستایش آهستگی: تأملاتی در شناخت شتاب و تمرین آهستگی» نوشتۀ مهدی کمپانی زارع
در این عصر پرشتاب چگونه می‌توان به آهستگی دست یافت و از شتابزدگی دوری جُست؟ کتاب «در ستایش آهستگی: تأملاتی در شناخت شتاب و تمرین آهستگی»، نوشتۀ مهدی کمپانی زارع، کتابی است در آسیب‌شناسی شتابزدگی عصر مدرن و تأکید بر ضرورت آهستگی در زمانه‌ای که شتاب، عنصر غالب آن است.
در کتاب «در ستایش آهستگی»، با اتکا به آموزه‌های ادبیات کلاسیک ایران و مفاهیم مطرح‌شده در بعضی اشعار کلاسیک ایرانی و نیز با استناد به فلسفۀ مدرن غرب و اندیشه‌های متفکران دیگر نقاط جهان، از مواهب و سودمندی‌های آهستگی سخن به میان آمده و به ریشه‌یابی شتابزدگی عصر مدرن پرداخته شده و چرایی غلبۀ شتاب در این عصر مورد کندوکاو قرار گرفته است.
نویسنده در کتاب «در ستایش آهستگی»، چنانکه در مقدمۀ این کتاب اشاره شده، «معتقد است بخش قابل توجهی از به‌هم‌ریختگی‌های درونی انسان جدید که در جهان بیرون وی نیز به منازعاتی پایان‌ناپذیر منجر شده است، ریشه در فقدان آهستگی و شتاب روزافزون دارد».
کتاب «در ستایش آهستگی» مضرات شتابزدگی را برمی‌شمارد و با نشان دادن مزیت‌های آهستگی، مخاطبان خود را به آهستگی و پرهیز از شتاب فرامی‌خواند.
در زمانه‌ای که شتاب سرسام‌آور در همۀ امور دست بالا را دارد و شتابزدگی مجالی برای درنگ و تأمل باقی نگذاشته است، کتاب «در ستایش آهستگی» دعوتی است به کاستن از این شتاب سرسام‌آور و درک ضرورت توقف و درنگ و تأمل در امور.

مروری بر کتاب «در ستایش آهستگی»
کتاب «در ستایش آهستگی» از مقدمه و شش فصل تشکیل شده است. فصل‌های شش‌گانۀ کتاب «در ستایش آهستگی» عبارتند از: «چرا آهستگی از جهان ما رخت بربست؟»، «آثار شتاب‌زدگی»، «زمان و آهستگی»، «تمرین آهستگی در جهان شتاب»، «آهستگی و زندگی مینیمالیستی» و «ایمان و آهستگی».
کتاب «در ستایش آهستگی» تبعات و آسیب‌های گوناگونی را که شتاب در جهان امروز به بار آورده است به خواننده نشان می‌دهد و به مخاطبان خود یادآور می‌شود که در این عصر پرشتاب، آهستگی چه کمکی می‌تواند به بهتر شدن زندگی انسان‌ها و اوضاع جهان بکند.
نویسنده در فصل اول کتاب «در ستایش آهستگی» به ریشه‌یابی شتابزدگی می‌پردازد و از عواملی سخن می‌گوید که به اعتقاد او باعث شدند آهستگی از جهان رخت بربندد. در این فصل از کتاب «در ستایش آهستگی» از میل به تغییر جهان، سیطره میل موفقیت در جامعه نمایش و راززدایی و میل به وضوح، به‌عنوان بعضی عوامل حذف آهستگی از جهان و جایگزینی و غلبۀ شتاب، سخن رفته است.
فصل دوم کتاب «در ستایش آهستگی» درباره آثار شتاب‌زدگی است. از جمله آثار شتاب‌زدگی که در این فصل از کتاب «در ستایش آهستگی» از آن‌ها سخن رفته می‌توان به حواس‌پرتی و انفعال و بیگانگی از خود و جهان اشاره کرد.
فصل سوم کتاب «در ستایش آهستگی» از رابطۀ زمان با آهستگی و شتاب‌زدگی سخن می‌گوید و فصل چهارم، از اهمیت کاستن از شتاب و راهکارهایی برای مهار شتاب و رسیدن به آهستگی.
آهستگی و زندگی مینیمالیستی، موضوع فصل پنجم کتاب «در ستایش آهستگی» است. در این فصل از نگرش مولانا نسبت به زندگی مینیمالیستی سخن رفته است.
فصل ششم و پایانی کتاب «در ستایش آهستگی» به بحث درباره شتاب و ترس و رابطۀ معنویت و ایمان و آهستگی اختصاص دارد.
گفتنی‌ست که در جای‌جای کتاب «در ستایش آهستگی» به متون ادبیات کلاسیک ایران ارجاع داده شده است و نویسنده در تبیین بحث خود، از اشعار کلاسیک ایرانی وام گرفته است. در کتاب «در ستایش آهستگی»، در بحث از ضرورت پرهیز از شتاب و توجه به آهستگی و ترسیم مختصات جهان مبتنی بر شتاب، به آرای فیلسوفان و متفکران و ادبیات جهان غرب نیز ارجاع داده شده است.
در بخشی از کتاب «در ستایش آهستگی» می‌خوانید: «جامعه دستاوردمحور و موفقیت‌طلب و به عبارت دیگر همان "جامعه نمایش" عمیقاً انسان را از تأمل و تعمق درونی و تمرکز بر آنچه "بودن" گفته می‌شود دور می‌کند و به بیرون و آنچه "داشتن" و بدتر از آن، آنچه "نمودن" گفته می‌شود پرتاب می‌کند. گی دبور معتقد است انسان در دوره اخیر از دوران مدرن، به جای رفتن از بودن به داشتن، از بودن و داشتن به نمودن منتقل شده است... موفقیت در این جهان نمایش همواره با اعداد نشان داده می‌شود: تعداد دنبال‌کننده‌های اینستاگرامی، تعداد لایک‌ها، تعداد کامنت‌ها، مقدار موجودی حساب‌ها و... . ملاک موفقیت در جهان ما اعداد است. ما کمتر به دنبال چگونگی امور هستیم و چندی آنها برایمان مهم‌تر است. به عبارت دیگر به جای کیفیت به کمیت متوجه هستیم. آنتوان دو سنت اگزوپری به خوبی این بخش از جهان ما را شناخته بود و در جای‌جای شازده کوچولو از آن سخن می‌گفت.»
کتاب «در ستایش آهستگی: تأملاتی در شناخت شتاب و تمرین آهستگی» در نشر نگاه معاصر منتشر شده است.

درباره مهدی کمپانی زارع، نویسنده کتاب «در ستایش آهستگی»
مهدی کمپانی زارع، متولد 1359 در شیراز، پژوهشگر فلسفه است. کمپانی زارع دارای لیسانس علوم قرآن و حدیث از دانشگاه شیراز و فوق لیسانس فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه قم است. پژوهش‌های او بیشتر بر فلسفه و اندیشۀ اسلامی متمرکز است.
از آثار مهدی کمپانی زارع می‌توان به کتاب‌های «مولانا و مدرسه عشق»، «تعالیم شمس»، «در ستایش امید»، «مولانا و مسائل وجودی انسان»، «تبار علم و اعتدال: سیری در سیره علمای برجسته خاندان محلاتی در شیراز» و «ابلیس عاشق یا فاسق؟» اشاره کرد.