نمایش خلاق قصه گویی و تئاترهای کودکان و نوجوانان

کتاب «نمایش خلاق» نوشتۀ یدالله آقاعباسی
کتابی مناسب برای همۀ آن‌ها که سروکارشان با بچه‌هاست و دغدغۀ پرورش خلاقیت در آن‌ها را دارند. کتاب «نمایش خلاق: قصه‌گویی و تئاترهای کودکان و نوجوانان» کتابی است که به‌شیوه‌ای عملی و کارگاهی به کسانی که کارشان آموزش کودکان است می‌آموزد که چگونه از طریق نمایش، به کودکان در شکوفایی استعدادها و توانایی‌هایشان کمک کنند.
یدالله آقاعباسی در کتاب «نمایش خلاق» تئاتر و هنر نمایش و اجرا و بازیگری را از سالن‌های حرفه‌ای بیرون می‌کشد و آن را به صحنۀ زندگی واقعی می‌آورد تا جادوی تئاتر در زندگی واقعی انسان‌ها را نشان دهد.
کتاب «نمایش خلاق» از تئاتر نه به‌مثابه نمایشی حرفه‌ای برای گروهی از تماشاگران بلکه به‌عنوان شیوه‌ای برای آموزش مهارت‌های لازم برای مواجهه با موقعیت‌های مختلف زندگی سخن می‌گوید و نشان می‌دهد که چگونه می‌توان به‌وسیلۀ نمایش و بازی و قصه‌گویی، کودکان را برای مواجهه با مسائل و بحران‌ها و دشواری‌های گوناگون زندگی آماده کرد و به آن‌ها یاد داد که چطور خلاقیت خود را در موقعیت‌های مختلف زندگی واقعی به کار گیرند و از طریق نیروی خلاقیت بر موانع و مشکلات گوناگون زندگی فائق آیند و راه‌حلی برای آن‌ها بیابند.
کتاب «نمایش خلاق» کتابی مناسب برای مادر و پدرها، مربیان کودک، همۀ مؤسسات آموزشی مختص کودکان و همۀ اشخاص و نهادهایی است که با کودکان و آموزش و پرورش و تربیت آن‌ها سروکار دارند.

مروری بر کتاب «نمایش خلاق»
یدالله آقاعباسی در کتاب «نمایش خلاق» از چیستی این نوع از نمایش و تفاوت‌های آن با تئاتر در معنای حرفه‌ای و صحنه‌ای آن سخن می‌گوید و همچنین از چگونگی استفاده از نمایش خلاق برای پرورش مهارت‌های کودکان و کمک به آن‌ها برای بروز توانایی‌ها و خلاقیتشان.
کتاب «نمایش خلاق» عرصۀ تلاقی نظریه و عمل است. این کتاب، با تأکید بر آموزش کارگاهی نمایش خلاق، مباحث تئوریک در این زمینه را با آموزش عملی و کارگاهی می‌آمیزد و تمرین‌هایی ارائه می‌دهد که مربیان کودک و کسانی که کار آموزش بچه‌ها را به‌عهده دارند می‌توانند با کمک آن‌ها بازی و قصه‌گویی و نمایش خلاق را به‌عنوان راهکاری مؤثر بر آموزش و رشد و پرورش و تربیت کودکان به کار گیرند.
در کتاب «نمایش خلاق» از بازی و نمایش و قصه‌گویی به‌عنوان کارگاه و عرصه‌ای برای آماده‌سازی کودکان برای مواجهه با چالش‌هایی سخن می‌رود که در بزرگسالی با آن‌ها مواجه خواهند شد. این کتاب به مربیان و معلمان مدارس و مهدکودک‌ها و کانون‌های اصلاح و تربیت و نیز به والدین بچه‌ها می‌آموزد که چطور از طریق بازی و قصه‌گویی و نمایش، کودکان را برای زندگی آماده کنند و آن‌ها را خلاق بارآورند.
در کتاب «نمایش خلاق» سخن از نمایشی است که هدف از آن درخشیدن روی صحنۀ تئاتر نیست بلکه خود بازی و تمرین است که در آن اهمیت دارد و حین همین بازی و تمرین است که کودکان یاد می‌گیرند چطور در زندگی واقعی خلاقانه عمل کنند و چگونه با دیگران تعامل کنند.
کتاب «نمایش خلاق» از پیشگفتار، مقدمه، شش بخش و چهار پیوست تشکیل شده است.
بخش‌های شش‌گانۀ کتاب «نمایش خلاق» عبارتند از: «نمایش خلاق»، «خلاقیت»، «قصه‌گویی»، «بازی»، «تئاتر کودکان» و «تئاتر نوجوانان».
در بخشی از کتاب «نمایش خلاق» می‌خوانید: «نمایش خلاق ترکیبی از تئاتر و تعلیم‌وتربیت است که توانایی‌های بالقوۀ انسان را به فعل درمی‌آورد و تفکر در آن هم شهودی و هم منطقی است. در آزمایشگاه نمایش خلاق، آدم‌ها بحران‌ها را می‌آزمایند، نگرش‌ها و توانایی‌های خود را محک می‌زنند، زندگی را در محیط امن تمرین و تجربه می‌کنند و به‌طور فی‌البداهه یا پیش‌بینی‌نشده به آن واکنش نشان می‌دهند. بچه‌ها در مراحل رشد از آن تجربه کسب می‌کنند و بزرگسالان با کمک آن برای مشکلات راه‌حل پیدا می‌کنند.
بدون کار در آزمایشگاه نمایش خلاق، انسان‌ها بی هیچ تجربه و شناختی به جهان واقعی پرتاب می‌شوند و مدت‌ها با آزمون و خطا روزگار می‌گذرانند و ای‌بسا آسیب جدی می‌بینند. برای کسب تجربه در جامعه بهای گرانی باید پرداخت، درحالی‌که در درس نمایش خلاق اشتباه امری طبیعی و برگشت‌پذیر است. در درس نمایش خلاق امتحان و رتبه‌بندی و رد و قبولی در کار نیست. این درس به همه فرصت ابراز وجود و کسب تجربه می‌دهد. درست و غلط در آن جایی ندارد و فعالیتی است جاری و برانگیزنده که در زمان حال روی می‌دهد. در این درس آدم‌ها رفتارهای خود را به اختیار می‌گیرند، مهارت‌های مهار نفس را تقویت می‌کنند، به خود و توانایی‌های خود نگاهی عینی و واقعی می‌افکنند و می‌توانند با این نگاه خود را تغییر دهند. نمایش قدرت تغییر دارد. انسان‌ها با حضور در آزمایشگاه نمایش خلاق جهان نویی می‌آفرینند که فرد بخشی از آن است. او در آن جهان احساسات، عواطف و اندیشه‌ها، هویت‌ها و شناخت‌های نو را تجربه می‌کند. در پایان نیز آن را ویران می‌کند تا از نو بسازد.»
چاپ فعلی کتاب «نمایش خلاق: قصه‌گویی و تئاترهای کودکان و نوجوانان» در نشر بیدگل منتشر شده است. این کتاب قبلاً در نشر قطره به چاپ رسیده بود.

دربارۀ یدالله آقاعباسی، نویسندۀ کتاب «نمایش خلاق»
یدالله آقاعباسی، متولد 1331 در کرمان، پژوهشگر تئاتر و ادبیات نمایشی، نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر تئاتر و مترجم ایرانی است. آقاعباسی دارای لیسانس مدیریت و لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه کرمان، فوق‌لیسانس اطلاع‌رسانی و علوم کتابداری از دانشگاه تهران و دکترای ادبیات نمایشی از دانشگاه شهید باهنر کرمان است. او از دهۀ 50 خورشیدی به عرصۀ کارگردانی و بازیگری تئاتر وارد شد.
آقاعباسی، علاوه بر آثاری به‌قلم خودش، آثاری از نویسندگانی چون محمود دولت‌آبادی، بهرام بیضایی، شون اوکیسی، ماکس فریش و... را نیز روی صحنه برده و در اجراهای تئاتری بسیاری به‌عنوان بازیگر روی صحنه رفته است.
نوشتن نمایشنامۀ نوجوان از دیگر فعالیت‌های او در زمینۀ تئاتر و ادبیات نمایشی است.
از آثار تألیفی یدالله آقاعباسی می‌توان به کتاب‌ پژوهشی «دانشنامۀ نمایش ایرانی: جستارهایی در فرهنگ و بوطیقای نمایش ایرانی» و مجموعه نمایشنامه‌های «سنگ فرسنگ» و «سنگ تیمارخوار: هفت نمایش‌نامه برای نوجوانان» و از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «سرگرمی‌ساز»، «امپراتور جونز»، «چراغی در بالاخانه»، «سقوط به بالا»، «فصل بارانی» و «آنجا که پیاده‌رو پایان می‌پذیرد» اشاره کرد.
از یدالله آقاعباسی دفتر شعری هم با عنوان «و دریا هماره می‌آشوبد» و نیز دو اثر داستانی به نام‌های «بم، مهر بی‌ریای رودابه» و «به جستجوی تو» منتشر شده است.
کتاب «دانشنامۀ نمایش ایرانی» او، که رسالۀ دکترایش بوده، برندۀ جایزۀ فارابی شده است.