خرد و حکمت زندگی 17: معنای سفر فیلسوف ها آن سوی مرز

کتاب «معنای سفر» اثر امیلی تامس، ترجمه‌ سحر مرعشی، نشر گمان
اثری درباره نقاط تلاقی سفر و فلسفه با طرح این پرسش که چگونه می‌توانیم درباره سفر کردن عمیق‌تر فکر کنیم. کتاب «معنای سفر» به قلم امیلی تامس، پژوهشگر و مدرس فلسفه، است و او در این اثر غیرآکادمیک از منظری فلسفی به سفر کردن نگریسته است.
کتاب «معنای سفر» کتاب هفدهم مجموعه‌ای است با عنوان «خرد و حکمت زندگی» و این مجموعه‌ای است که بی‌آنکه بخواهد دست به ساده‌سازی فلسفه بزند می‌کوشد از ابهت فلسفه بکاهد تا گستره وسیع‌تری از خوانندگان را مخاطب قرار دهد.
کتاب‌های فلسفی معمولا مخاطبان خاص خود را دارند اما کتاب «معنای سفر» از آن دست کتاب‌هایی است که اگرچه می‌توان آن را در شمار کتاب‌های فلسفی جای داد اما به شیوه‌ای ساده نوشته شده و به موضوعی پرداخته که هرکدام از ما دست‌کم چندبار در طول زندگی‌مان تجربه‌اش می‌کنیم.
امیلی تامس در کتاب «معنای سفر» می‌گوید ما چیزی به نام فلسفه سفر نداریم اما باید داشته باشیم چرا که سوال کردن درباره سفر و کشف شیوه‌های اثرگذاری فلسفه بر آن کمک‌مان می‌کند به سفرهایمان عمیق‌‌تر فکر کنیم. او میگوید فایده عمیق نگاه کردن به امور این است که بیشتر قدر چیزها را می‌دانیم و لذت بیشتری از آنها می‌بریم.
کتاب «معنای فلسفه» در سال 2020 توسط دانشگاه آکسفورد منتشر شد و تاکنون به زبان‌های متعددی ترجمه شده است و مورد توجه منتقدین هم قرار گرفته است.

مروری بر کتاب «معنای سفر»
سفر کردن تجربه‌ای است که در عمل رخ می‌دهد و آنچه از آن باقی می‌ماند یاد و خاطره‌ای است از روزهای سفر. اگرچه درباره مواهب سفر کردن بسیار گفته و نوشته‌اند اما معمولا از منظر فلسفی کمتر به تجربه سفر پرداخته شده و درواقع این سوال به ندرت طرح شده که سفر حامل چه معنایی است؟ این پرسشی است که امیلی تامس تلاش کرده در کتاب «معنای سفر» به آن پاسخ دهد.
کتاب «معنای سفر» در ابتدا این پرسش را مطرح کرده که چرا فیلسوف‌ها به سفر اهمیت می‌دهند و نقل قول‌های زیادی از فیلسوفان مختلف در این باره آورده است.
امیلی تامس در کتاب «معنای فلسفه» می‌گوید سفر با فلسفه گره خورده و سوالاتی فلسفی را پیش می‌کشد. پرسش‌هایی نظیر اینکه: آیا دیدار با مردمان ناآشنا می‌تواند چیزی درباره ذهن آدمی به ما بیاموزد؟ وقتی مرجان‌های سد بزرگ مرجانی رو به نابودی‌اند، آیا سفر کردن به آن‌جا کار اخلاقی‌‌ای است؟ آیا سفر فقط مختص مردان است؟ او همچنین می‌گوید فلسفه هم متقابلا بر سفر کردن تاثیراتی گذاشته است.
در بخش اول کتاب «معنای فلسفه» نویسنده می‌گوید ما با سفر کردن غرابت را تجربه می‌کنیم و این یکی از چیزهایی است که سفر در اختیار ما قرار می‌دهد: «آدم‌ها کی و کجا احساس غرابت می‌کنند؟ این بستگی دارد به آن‌که ما خودمان کی هستیم. هرکسی مجموعه‌ای از خاطرات، امیال و باورهای منحصربه‌فرد دارد. زبان، خوراک یا بنایی که برای یک نفر آشنا است ممکن است برای دیگری آشنا نباشد. به همین دلیل است که سفرنامه‌ها، به غیر از مکان‌ها، چیزهایی هم درباره نویسنده‌هایشان به ما می‌گویند. اگر یک یخچال‌شناسِ ساکن جنوبگان سفرنامه‌ای درباره آن‌جا بنویسد، کتابش از زمین تا آسمان با زمینِ ناشناخته سارا ویلر فرق خواهد داشت. تجربه او متفاوت است، چون چیزی که به نظر او متفاوت می‌آید متفاوت است. مونتنی بارها به خوانندگانش یادآوری می‌کند که آنچه برای یک نفر تازگی دارد عادت روزمره فردی دیگر است. تعدد روابط جنسی، پدرکشی، فرزندکشی؛ این‌ها در بعضی جوامع محکوم می‌شوند و در بعضی جوامع مجازند. مونتنی با بیگانه‌سازی مردم ناشناخته، این‌که آنها را زیادی متفاوت با مردم آشنا جلوه دهیم، مخالف است.»

درباره امیلی تامس نویسنده کتاب «معنای سفر»
امیلی تامس، نویسنده و مدرس فلسفه در دانشگاه دورهام است. او به طور ویژه درباره تاریخ فلسفه، از قرن هجدهم تا سده بیستم و نیز درباره مقولات زمان و مکان پژوهش کرده و آثاری منتشر کرده است. او همچنین به ایده‌آلیسم و موضوعاتی چون هویت، تغییر و دگرگونی علاقه‌مند است. امیلی تامس شیفته طرح سوالات فلسفی درباره سفر است و همین سوالات منجر به نوشتن کتابی پرفروش درباره سفر شده است. به طور کلی امیلی تامس در مقالات و کتاب‌هایش درباره موضوعاتی بحث می‌کند که از آغاز تا امروز مورد توجه فیلسوفان بوده است. به جز کتاب «معنای سفر»، امیلی تامس نویسنده چند اثر تخصصی فلسفی از جمله درباره متافیزیک و مقوله زمان است. سوال‌های اساسی او درباره مقوله زمان این است که آیا آینده واقعی است و لحظه حال در حال حرکت است و آیا زمان جهتی دارد؟ او در یکی از کتاب‌هایش هم به زنان فیلسوفی پرداخته که به طور سنتی در تاریخ فلسفه نادیده گرفته شده‌اند. پژوهش‌های امیلی تامس مورد توجه قرار گرفته‌اند و او در سال 2020 جایزه‌ای هم برای آثارش به دست آورد. امیلی تامس می‌گوید خود را متعهد به این می‌داند که فلسفه را فراتر از مرزهای آکادمی ببرد و این کار را از طریق نوشتن مقالات، ساخت پادکست و برنامه رادیویی انجام می‌دهد. او همچین در نشریات نیز مطالبی منتشر می‌کند. علاوه بر این امیلی تامس به عنوان ویراستار با مجله تخصصی که به فلسفه می‌پردازد همکاری دارد. او دارای مدرک دکتری از دانشگاه کمبریج است و عضو آکادمی آموزش عالی انگلستان است.

درباره ترجمه کتاب «معنای سفر»
کتاب «معنای سفر» با ترجمه سحر مرعشی در نشر گمان منتشر شده است.
سحر مرعشی، متولد 1369، مترجم ایرانی است. به جز کتاب «معنای سفر» او کتاب‌های دیگری چون «طبیعت بی‌جان با صدف‌ها و لیموها» و «دیدار دوباره در کافه اروپا» را هم ترجمه کرده است.