فرهنگ به چه کار می آید؟ به روایت مدرسه دوباتن

کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» به‌روایت مدرسۀ دو باتن
آیا محصولات فرهنگی، اعم از نقاشی و موسیقی و فیلم و رمان و...، فقط به درد بحث‌های جدی فنی و آکادمیک می‌خورند؟ پاسخ کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» به این پرسش، منفی است. همکاران آلن دو باتن در مؤسسۀ «مدرسۀ زندگی» در کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟»، برخلاف رسم رایج برآمده از احساس فرهیختگی و جدیت بیش از حد، می‌خواهند فرهنگ را از حصار موزه‌ها و کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی گوناگون بیرون بکشند و آن را به متن زندگی روزمرۀ ما بیاورند.
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» به ما می‌گوید که محصولات فرهنگی چگونه می‌توانند زندگی ما را دگرگون کنند و کمک‌مان کنند که به تعادل در زندگی دست یابیم.
با خواندن کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» یاد می‌گیریم که چطور وجه ملموس محصولات فرهنگی را کشف کنیم و با آن‌ها مواجهه‌ای راحت و نزدیک و صمیمانه و درونی و حسی داشته باشیم و این‌گونه از آن‌ها یاد بگیریم که چطور با رنج‌ها و مشکلات و بحران‌هایمان در زندگی کنار بیاییم و آن‌ها را تا جای ممکن بر خود هموار کنیم و نیز با شفقت و همدلی، با دیگران و رنج‌هایشان مواجه شویم.

مروری بر کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟»
آن‌چه «مدرسۀ زندگی» در کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟»، در صحبت از فرهنگ، بر آن تأکید می‌کند و سعی دارد آن را به ما بشناساند وجه کاربردی فرهنگ در زندگی روزمره و نقش محصولات فرهنگی در تغییر زندگی ما و نگرش ما به زندگی و کمک به ما برای مواجهه با بحران‌هایی است که در زندگی با آن‌ها مواجهیم.
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» از تأثیرات مثبت فرهنگ بر زندگی ما می‌گوید و نقشۀ راهی به دست ما می‌دهد که به کمک آن بتوانیم از فرهنگ برای خوب زیستن استفاده کنیم.
با خواندن کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» یاد می‌گیریم که چطور به یک موسیقی گوش دهیم یا یک فیلم، عکس، تابلو نقاشی و مجسمه را تماشا کنیم یا کتابی را بخوانیم که وجه رهایی‌بخش و تسکین‌دهندۀ آن را دریابیم و با آن ارتباطی ملموس برقرار کنیم.
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟»، با ارجاع به آثار گوناگون ادبی و هنری و صحبت از وجوه تسلی‌بخش و رهایی‌بخش این آثار، به ما یادآور می‌شود که محصولات فرهنگی فقط برای این پدید نیامده‌اند که انسان‌های متخصص و فرهیخته در دانشگاه‌ها و پشت درهای بستۀ نهادهای فرهنگی درباب مختصات فنی آن‌ها بحث کنند. این کتاب به ما می‌گوید که یک رمان، یک آهنگ، یک مجسمه، یک نقاشی، یک فیلم و هر محصول فرهنگیِ دیگر در درجۀ اول برای این پدید آمده که ما را با دردها و رنج‌هایمان مواجه کند و به ما این درک را بدهد که در رنجی که می‌بریم تنها نیستیم و کسان دیگری هم در دوره‌ها و مکان‌های گوناگون این رنج‌ها را برده‌اند و می‌برند. چنین درکی می‌تواند رنج‌های ما را برایمان تحمل‌پذیرتر می‌کند و نیز شفقت و همدلی نسبت به دیگران را در ما برانگیزد.
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» همچنین از توان امیدبخش فرهنگ سخن می‌گوید و از اینکه آثار ادبی و هنری اصیل و همۀ محصولات فرهنگی‌ای که ماهرانه تولید می‌شوند، وجهی آموزنده را در خود نهفته دارند. در این کتاب با رویکردی نقادانه به این دیدگاه روشنفکرنمایانه درباب آثار ادبی و هنری نگاه شده که می‌گوید نباید در این آثار دنبال آموزه‌های انسانی برای خوب زیستن گشت و در مواجهه با آن‌ها دچار احساساتی از قبیل همدلی و همذات‌پنداری و نظایر این‌ها شد. کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» به ما می‌گوید که اتفاقاً در آثار ادبی و هنری اصیل، وجوه آموزندۀ قدرتمندی برای دستیابی به زندگی‌ای بهتر و رضایت‌بخش‌تر هست اما این آموزه‌ها در چنین آثاری به‌صورت شعاری و فرمایشی بیان نشده‌اند بلکه در عمق این آثار نهفته‌اند و اثری می‌تواند واقعاً بر زندگی و احساسات ما تأثیر مثبت بگذارد که هنرمندانه و ماهرانه خلق شده باشد.
در کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» از وجوه گوناگونِ تأثیرگذاریِ فرهنگ بر زندگی ما سخن رفته است.
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» از مقدمه، هشت فصل و یک بخش نتیجه‌گیری تشکیل شده است.
فصل‌های هشت‌گانۀ کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» عبارتند از: «مصاحبت»، «امید»، «تعادل»، «شفقت»، «معرفت»، «ترغیب»، «قدردانی» و «دورنما».
کتاب «فرهنگ به چه کار می‌آید؟» با ترجمۀ رضا بهرامی و مقدمۀ بابک عباسی، دبیر مجموعۀ «خوب زیستن» نشر کرگدن، که این کتاب هم جزوی از آن مجموعه است، در نشر کرگدن منتشر شده است.

دربارۀ آلن دو باتن و مؤسسۀ «مدرسۀ زندگی»
آلن دو باتن(Alain de Botton)، متولد 1969 در زوریخِ سوئیس، فیلسوف، مجری تلویزیون، جُستارنویس، سخنران و روزنامه‌نگار سوئیسی – بریتانیایی و از بنیانگذاران مؤسسۀ آموزشی «مدرسۀ زندگی» است.
پیوند فلسفه با زندگی روزمره و بیان مسائل فلسفی به زبانی ساده و شیرین و ملموس از مهارتهای اصلی آلن دو باتن است. او در نوشته‌هایش چیزهایی را که به‌ظاهر پیش‌پاافتاده و روزمره به‌نظر می‌رسند به معقولات و مسائل پیچیده‌ای که ذهن انسان با آنها درگیر است ربط می‌دهد و به‌دنبال این است که فلسفه و به‌طور کلی دانش را از محدودۀ دانشگاه به میدان عمل و زندگی روزمرۀ انسانها بیاورد. با همین رویکرد بود که دو باتن از گرفتن دکترای فلسفه از دانشگاه هاروارد منصرف شد و به جای آن به نوشتن کتابهای فلسفی به زبان ساده پرداخت.
مشارکت دو باتن در تأسیس «مدرسۀ زندگی» نیز از همین رویکرد او به فلسفه و دانش نشأت می‌گیرد. این مؤسسه به این قصد تأسیس شده است که، برخلاف دانشگاههای سنتی، آموزش را با زندگی عملی انسانها همسو کند و چیزهایی را بیاموزد که به درد زندگی روزمرة شخصی و اجتماعی و شغلی آدمها بخورد.
آثار آلن دو باتن جزو آثار پرفروش و پرمخاطب است. «جستارهایی در باب عشق»، «هنر سیر و سفر»، «پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند»، «اضطراب منزلت»، «آنچه در مدرسه به شما یاد نمی‌دهند» و «تسلی‌بخشی‌های فلسفه» از جمله آثار او هستند.
آلن دو باتن در سال 2015 برندۀ جایزۀ «یاران شوپنهاور» در جشنوارۀ نویسندگان ملبورن شده است.