اختلاسچی

کتاب «اختلاسچی» اثر جیمز اِم. کِین
یک رمان کوتاهِ نوآر از نویسنده‌ای که بنیانگذار و آغازگر رمان نوآرِ امریکایی‌اش می‌دانند. کتاب «اختلاسچی»، با عنوان اصلی The Embezzler، یک رمانِ معماییِ نوآر از جیمز اِم. کِین است؛ رمانی مبتنی بر تعلیق، راز و حادثه و جنایت.
تقلب، کلاهبرداری، سرقت، عشق، وسوسه، اغوا، معما، پول و قتل عناصری هستند که جنس یک رمان نوآرِ معمایی جذاب را جور می‌کنند و جیمز اِم. کِین در کتاب «اختلاسچی» از همۀ این عناصر استفاده کرده و رمانی پدید آورده است که خواننده را تا پایان به‌راحتی با خود همراه می‌کند.
متن اصلی کتاب «اختلاسچی» اولین بار در سال 1940 به‌صورت پاورقی دنباله‌دار و با عنوان «پول و زن» در مجلۀ «لیبرتی» منتشر شد. این رمان سپس در سال 1943، با عنوان «اختلاسچی»، در مجموعه‌ای از رمان‌های کوتاه کین، در کنار دو رمان کوتاهِ دیگر از او، به چاپ رسید.
براساس کتاب «اختلاسچی» فیلمی هم با عنوان «پول و زن» ساخته شده است.

مروری بر کتاب «اختلاسچی»
آن‌ها که رمان‌های جیمز اِم. کِین را خوانده‌اند حتماً به علاقۀ او به راوی اول‌شخص، ایجاز و ریتم پرشتاب و دیالوگ واقفند. کتاب «اختلاسچی» نیز به همین سبک‌وسیاق نوشته شده است.
راوی و شخصیت اصلی کتاب «اختلاسچی» یک کارمند بانک به نام دِیو بِنِت است. دِیو به‌عنوان مأمور به یکی از شعبه‌هایی بانکی که در آن کار می‌کند فرستاده شده تا سَر از سِرّ موردی مشکوک در آن شعبه درآورد. قضیه مربوط می‌شود به سپرده‌های پس‌اندازِ زیادی که کارگران در آن شعبه گذاشته‌اند و این به‌همت کارمندی به نام چارلز برِنت میسر شده که توانسته خیلِ بی‌شماری از کارگران را به گذاشتن سپرده در بانک متقاعد کند. قضیه البته به‌سودِ بانک است اما چیزی این وسط مشکوک می‌زند و در ضمن دِیو بعد از مواجهه با بنت او را چندان خوشایند نمی‌یابد و به‌قولِ معروف با او حال نمی‌کند.
ماجرای اصلی کتاب «اختلاسچی» با تماس زنی با دِیو بنت شروع می‌شود؛ زنی به نام شیلا که همسر چارلز بنت است. شیلا با بنت از بیماری شوهرش حرف می‌زند و از اینکه او باید عمل شود اما حاضر نیست یک‌دقیقه هم از کارش دست بکشد و روی تخت بیمارستان بخوابد. شیلا می‌گوید شاید اگر بنت بتواند ترتیبی بدهد که او موقتاً کار شوهرش را در بانک عهده‌دار شود، آن‌وقت شاید شوهرش دیگر دغدغۀ از دست دادن کارش را نداشته باشد و قبول کند که در بیمارستان بستری و عمل شود.
بِنِت، که علاقه و کششی به شیلا پیدا کرده است، ترتیب این کار را برای او می‌دهد اما بعد از رفتن شوهرِ شیلا به بیمارستان و مشغول به کار شدنِ زن در بانک، متوجه موضوعی می‌شود که سرآغاز درگیریِ جدیِ بنت با خودش و با مخمصه‌ای است که حالا پای خودش هم به‌نحوی در آن گیر کرده است چون نمی‌تواند شیلا را فراموش کند. کم‌کم می‌بینیم که پای ماجراهایی دیگر به کتاب «اختلاسچی» باز می‌شود و حقایقی روشن می‌شود که تصور اولیۀ خواننده از شخصیت‌های داستان را تغییر می‌دهد.
جیمز اِم. کین در کتاب «اختلاسچی» معمایی را در رمان طرح می‌کند که به‌تدریج گره از آن گشوده می‌شود. وسوسه، همچون دو رمان «غرامت مضاعف» و «پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند»، در کتاب «اختلاسچی» نیز نقشی برجسته در رقم زدن حوادث و ماجراهای رمان ایفا می‌کند اگرچه پایان کتاب «اختلاسچی» متفاوت با پایانِ آن دو رمان است.
جیمز اِم. کین در کتاب «اختلاسچی» با مهارت و در نهایت ایجاز و به‌کمک دیالوگ‌هایی که ماهرانه نوشته شده‌اند، شخصیت‌ها را می‌سازد و قصه را با ضرباهنگی سریع پیش می‌برد، جوری که خواننده می‌تواند در یک نشست، این رمان کوتاه را بخواند و تمام کند.
در بخشی از کتاب «اختلاسچی» می‌خوانید: «تو یه بانک هیچ‌وقت نمی‌ذاری سپرده‌گذار چیزی رو متوجه بشه. اون لبخنده رو همیشه رو صورتت نگه می‌داری و همه‌چی مرتبه و برای مشتری مشکلی پیش نمی‌آد، چون بانکه که مسئوله و رقمی که دفترچه‌ش نشون می‌ده همون رقمیه که پیشِ ما داره، در نتیجه تو هر کاری با پوله بکنی اون ضرری نمی‌کنه. به‌هرحال پشت اون خنده‌ای که چسبیده بود رو صورتم لب‌هام یه‌هوا یخ کرد. دفترچه‌ش رو دوباره برداشتم، جوری که انگار یه کارِ دیگه هست که باید باش بکنم، و یه لکه‌ی گنده‌ی جوهر چکوندم روش.»

دربارۀ جیمز اِم. کِین، نویسندۀ کتاب «اختلاسچی»
جیمز مالاهان کِین (James Mallahan Cain)، متولد 1892 و درگذشته به سال 1977، داستان‌نویس، روزنامه‌نگار و فیلمنامه‌نویس امریکایی بود. او را، چنانکه پیش‌تر نیز اشاره شد، بنیانگذار رمان نوآرِ امریکایی دانسته‌اند.
رمان‌های «غرامت مضاعف»، «پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند»، «سرناد» و «میلدرد پیرس» از مهمترین و معروفترین آثار جیمز ام. کین هستند. آثار کِین دستمایۀ اقتباس‌های سینمایی قرار گرفته‌اند که از بهترین و مطرح‌ترین این اقتباس‌ها می‌توان به فیلم «غرامت مضاعف» به‌کارگردانی بیلی وایلدر اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «اختلاسچی»
کتاب «اختلاسچی» با ترجمه و مقدمۀ بهرنگ رجبی در نشر چشمه منتشر شده است.
بهرنگ رجبی، متولد 1360 در تهران، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «غرامت مضاعف»، «غربِ غم‌زده»، «مردم در سیاست ایران»، «پستچی همیشه دوبار زنگ می‌زند»، مجموعه کتاب‌های «تام گیتس»، «تراژدی تنهایی: زندگی‌نامه‌ی سیاسی محمد مصدق»، «کتابخانه‌ی عجیب»، «مراسم قطع دست در اسپوکن»، «حباب معلق» و «تابوت‌های دست‌ساز» اشاره کرد.