ترانه و توفان زنان و جنبش مسلحانه ایران دهه های چهل و پنجاه

کتاب «ترانه و توفان» نوشتۀ محسن مدیرشانه‌چی
زنان و جنبش مسلحانه ایران دهه‌های چهل و پنجاه
کتاب «ترانه و توفان» نوشتۀ محسن مدیرشانه‌چی به تغییر و تحولات تاریخی ایران در دوران معاصر همچنین فعالیت‌های زنان در این تغییر و تحولات اختصاص دارد. نویسنده با بررسی و تحقیق از خاطرات و نوشته‌های افرادی که نقشی در جنبش‌های مسلحانه داشتند؛ توانسته شکل‌گیری و مبارزات زنان در دهه‌های چهل و پنجاه را مورد بررسی و توجه قرار دهد. شاید در گفتگوهای همگانی به نقش و مبارزات زنان پرداخته نشود، اما اقدامات و مبارزات زنان در هر بخشی از تاریخ را نمی‌توان نادیده‌ انگاشت. کتاب «ترانه و توفان» این فرصت را برای خواننده فراهم کرده تا مخاطب بتواند شناخت بیشتری از آن دوره‌ی تاریخی کسب کند.
نویسنده در بخشی از مقدمه می‌نویسد: «پس از قیام 15 خرداد 1342، امید به کارایی شیوه‌های اصلاح‌طلبانه بیش از پیش از میان رفت و جای خود را به اندیشه سرنگونی رژیم سلطنتی داد؛ اندیشه‌ای که وجه اصلی و شاخص آن، مشی قهرآمیز و مبارزه مسلحانه بود. در اغلب تحلیل‌هایی که در پاسخ به چرایی افزایش مبارزه مسلحانه با حکومت سنتی ایران، زنان سهم مبارزاتی خود را بیشتر از راه تربیت فرزندان مبارز و نیز پشتیبانی از همسران فداکار به انجام می‌رساندند؛ اما با راه‌یافتن گسترده زنان به محیط‌های آموزشی و دانشگاهی که کم و بیش مقارن همان ایام صورت می‌گرفت، بسیاری از زنان همراه با مردان در تظاهرات و اعتصابات صنفی و سیاسی شرکت می‌کردند و با گسترش مشی چریکی، زنان نیز همپای مردان وارد این نوع مبارزات شدند.»

درباره کتاب «ترانه و توفان»
کتاب حاضر 5 فصل دارد. فصل اول با عنوان «نگاهی به اوضاع سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی ایران در دهه‌های چهل و پنجاه» نام دارد و در زیربخش‌هایی به احزاب سیاسی، ساختار اجتماعی و فرهنگی و روابط خارجی می‌پردازد. در فصل دوم با نام «مشی مسلحانه و سازمان‌های چریکی در ایران» کتاب نگاهی دارد به سازمان‌های چریکی، گروه‌های مسلحانه، سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران، سازمان مجاهدین خلق ایران و دیگر گروه‌های مسلحانه چپ‌گرا در ایران. «فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زنان ایران در دوران معاصر» عنوان فصل سوم کتاب «ترانه و توفان» است. در این فصل نویسنده مواردی نظیر زنان ایران در تاریخ معاصر، زنان ایران در عصر مشروطه همچنین زنان ایران در عصر پهلوی، در دوران حکومت محمدرضا شاه و زنان در عصر پهلوی دوم را شرح می‌دهد. فصل چهارم «حضور و جایگاه زنان ایران در مبارزات چریکی» نام دارد. در فصل چهارم موارد دیگری از مسائل زنان مانند: حضور زنان در عرصه مبارزه علیه حکومت پهلوی دوم، زنان چریک سازمان فدائیان خلق ایران و زنان مبارز مسلمان در زیر بخش‌هایی بیان می‌شود. فصل پنجم و پایانی کتاب به نتیجه‌گیری مباحث اختصاص دارد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
«تئوری‌های جنگ چریکی در آمریکای لاتین، به ویژه انقلاب کوبا، بر شکل‌گیری مسئله جنگ چریکی در ایران، تأثیر بسیاری داشته است. پیروزی جبهه آزادی‌بخش ملی الجزایر بر نیروهای استعمارگر فرانسه، همچنین مبارزات نهضت ملی کنگو علیه ارتش استعماری بلژیک و جنگ نابرابر اما اسطوره‌ای ویتنام با آمریکا، از دیگر جریانات مبارزاتی مؤثر بر جنگ چریکی در ایران بود؛ اما در این میان انقلاب چین و پیروزی مارکسیسم در یک کشور جهان سومی غیر صنعتی، به عنوان یک الگوی نوین مطرح شد. تئوری مائو عبارت بود از به راه ‌انداختن جنگ توده‌ای دراز مدت در روستاها و به شورش کشاندن دهقانان و سپس ایجاد مناطق آزاد شده و بعد از آن محاصره شهرها از طریق روستاها و در نتیجه سقوط شهرها و پیروزی انقلاب که این تئوری بر مارکسیست‌های جهان سوم تأثیر فوق‌العاده‌ای گذاشت. همچنین نظریات چه‌گوارا و مشی چریکی کوه، تئوری رژه دبره، مارکسیست فرانسوی و کارلوس ماریگلا برزیلی تئوریسن اصلی جنگ چریک شهری، از موارد اثرگذار بر شروع مبارزه در بین نیروهای چریکی ایران محسوب می‌شود. در سال‌های پایانی دهه چهل، عملیات مسلحانه چریک‌های فلسطینی و ماجراهای هواپیما ربایی و گروگان‌گیری بر فکر و روحیه گروه‌های ایرانی اثر تشویق کننده داشت. در برخی از کشورهای آمریکای لاتین، جنبش‌های چریک شهری به وجود آمده بود و به عملیات بانک‌زنی، گروگان‌گیری، ربودن سفرا و وابستگان به سفارتخانه‌های آمریکا دست می‌زدند.»
درباره نویسنده کتاب «ترانه و توفان»
محسن مدیرشانه‌چی استاد علوم سیاسی است که در سال 1336 به دنیا آمد. مدیرشانه‌چی مدرک دکترای تخصصی علوم سیاسی‌ را از دانشگاه علوم و تحقیقات سال 1376 دریافت کرده است. او علاوه بر تألیف کتاب، تاکنون مقاله‌های بسیار نوشته و کتاب‌هایی نیز ترجمه کرده است. مدیرشانه‌چی همچنین با سمت دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد و مدیر کل پژوهش سازمان مطالعه کتب علوم انسانی فعالیت داشته است. از دیگر فعالیت‌های دکتر محسن مدیرشانه‌چی تدریس در دانشگاه فردوسی، علوم اسلامی رضوی، دانشگاه امام صادق و دانشگاه آزاد واحد کابل بوده است.
برخی از کتاب‌های محسن مدیرشانه‌چی عبارت است از: «سیاست خارجی ایران»، «فرهنگ احزاب» و «جمعیت‌های سیاسی»
درباره چاپ و نشر کتاب «ترانه و توفان»
کتاب «ترانه و توفان» با عنوان فرعی «زنان و جنبش مسلحانه ایران دهه‌های چهل و پنجاه» توسط چاپخش منتشر شده است.