ایسم ها: گرایش های هنر (آبان)

کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» نوشته‌ استفان لیتِل، ترجمه مریم خسروشاهی
احتمالا بارها پیش آمده که در توضیح یک اثر هنری با واژگانی چون کلاسیسیسم، رئالیسم، کوبیسم، نئوکلاسیسیسم و... روبرو شده‌ایم بی‌آنکه بدانیم معنای دقیق این کلمات چیست. یا یک نقاشی، مجسمه یا بنایی قدیمی را دیده‌ایم و توجه‌مان به آن جلب شده و در توضیحات مربوط به اثر آمده که مربوط به دوره گوتیک است. در این حالت عدم آشنایی‌مان با این واژه باعث شده که اصطلاح گوتیک به معنایی مشخص در ذهن ما دلالت نکند و همین مسئله به مانعی برای ادامه کنجکاوی‌مان درباره آثار هنری تبدیل شده است. از سوی دیگر این تصور هم وجود دارد که شناخت اصطلاحات و جریان‌های مختلف هنری نیازمند تخصص دقیق و تحصیلات آکادمیک است و این تصور هم مانعی دیگر برای آشنایی مختصر با گرایش‌ها و سبک‌های هنری است. اما استفان لیتل در کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» دقیقا بر روی همین نقطه دست گذاشته و نشان داده که همه علاقه‌مندان هنر می‌توانند به واسطه آشنایی مختصر و کلی با مکتب‌ها و گرایش‌های مختلف هنری به درک و شناخت بهتری از این آثار دست یابند.
مروری بر کتاب «ایسم‌ها:گرایش‌های هنر»
کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» کتابی است مصور که در آن تمام اطلاعات پایه‌ای درباره گرایش‌ها و جریان‌های هنری به خواننده ارایه شده است. خواندن این کتاب آسان است و در آن نمایی کلی، اولیه و مقدماتی ازش جنبش‌های هنری مهم در تاریخ هنر ارایه شده است و تصویر تعداد زیادی نقاشی هم در کتاب دیده می‌شود.
تدوین کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» به شکلی است که طیف گسترده‌ای از مخاطبان می‌توانند به آن رجوع کنند. کتاب با دور شدن از مباحث بسیار تخصصی شمایی کلی از گرایش‌های مختلف هنری به دست داده و خواننده با خواندن این کتاب چارچوبی کلی درباره روند جریان‌های هنری به دست می‌آورد.
بر این اساس مخاطبان «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» می‌توانند خوانندگانی باشند که تاکنون هیچ کتابی درباره جریان‌های هنری نخوانده‌اند و اطلاعاتی در این زمینه ندارند. با این‌حال مخاطبان جدی‌تری هنر، دانشجویان رشته‌های هنری و حتی کسانی که به شکل تخصصی جریان‌ها و رشته‌های هنر را دنبال می‌کنند هم می‌توانند مخاطب این کتاب باشند.
یکی از ویژگی‌های قابل توجه کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» این است که تنها حجمی از اطلاعات را در اختیار خواننده قرار نمی‌دهد بلکه می‌توان از آن به عنوان راهنمایی عملی برای بازدید از موزه‌ها و گالری‌ها و مراکز هنری هم استفاده کرد. درواقع کتاب به شکلی نوشته شده که کاربردی عملی هم دارد.
در صورتی که اطلاعی از مکتب‌ها و جریان‌های هنری نداشته باشیم دیدن موزه‌ها و گالری‌ها ملال‌آور و بی‌معنی به نظر می‌رسد اما اگر از روند تکوین گرایش‌های هنری و دوره‌بندی تاریخی آنها شناخت داشته باشیم آن‌گاه می‌توانیم ارتباط معناداری با هنرهای تجسمی و دیگر شاخه‌های هنری برقرار کنیم و کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» از این حیث بسیار کارآمد است.
کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» راهنمایی عملی به خصوص برای مخاطبانی است که آموزشی مدون در هنرهای تجسمی ندیده‌اند. کتاب این دسته از خوانندگان را با مهم‌ترین جنبش‌های هنری آشنا می‌کند و دیدی به خواننده می‌دهد تا بتواند توانایی شناخت آثار را به دست آورد.
فصل‌های مختلف کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» به دوره‌های مختلف تاریخ هنر مربوط‌اند و در ابتدای هر فصل درباره زمانه شکل‌گیری مکتب‌ها و گرایش‌های هنری توضیحاتی داده شده است که این توضیحات به درک بهتر هر فصل کمک می‌کند. همچنین در هر فصل به مهم‌ترین هنرمندان و آثار زبده آنها پرداخته شده است و تصاویری از این آثار نیز در کتاب دیده می‌شود تا خواننده بتواند در کنار توضیحات متن خود اثر را هم ببیند.
با خواندن کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» با طیف وسیعی از «ایسم‌»‌های هنری آشنا می‌شویم و نقاط مشترک و نیز وجوه تمایز سبک‌ها و گرایش‌های هنری به صورت کاربردی برایمان روشن می‌شود. این کتاب بازه زمانی طولانی را هم دربرگرفته و از جریان‌های هنری دوره رنسانس تا جریان‌های معاصر در آن آمده است.
در «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» ابتدا با تعریف هر ایسم یا گرایش هنری آشنا می‌شویم و سپس توضیحاتی درباره موضوع هر فصل می‌خوانیم. کتاب همچنین فهرستی از چهره‌ها و هنرمندان شاخص مربوط به هر بخش ارایه داده و علاوه بر این به کلمات کلیدی و آثار برجسته هر گرایش نیز پرداخته شده است. بخش‌های مختلف کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» بر اساس توالی زمانی پشت هم قرار گرفته‌اند و از این‌رو می‌توانیم دریابیم که گذر زمان چه تاثیری بر جنبش‌های هنری داشته است. فصل‌های این کتاب به ترتیب عبارتند از: «رنسانس»، «باروک و رکوکو»، «قرن نوزدهم»، «مدرنیسم»، «پست‌مدرنیسم».
کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» اگرچه ساده نوشته شده و طیف وسیعی از خوانندگان را مخاطب قرار داده اما با این حال اثر قابل توجه و منبعی قابل اعتماد است. از این نظر «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع عالی برای کسانی که می‌خواهند با جریان‌ها و جنبش‌های هنری آشنا شوند به شمار رود. پس از خواندن این کتاب اگر علاقه یا دغدغه بیشتری در خواننده شکل بگیرد می‌تواند به کتاب‌های تخصصی‌تر در زمینه تاریخ هنر رجوع کند.
هنرهای تجسمی تاریخی طولانی دارند و اگر درکی کلی از مسیری که جریان‌های مختلف هنری طی کرده‌اند نداشته باشیم نمی‌توانیم اهمیت و جایگاه آثار مختلف را درک کنیم. کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» به شکل‌گیری چنین درکی از جنبش‌های هنری کمک می‌کند و از آنجا که فرم یک راهنمای عملی را دارد می‌توان در مورد هر سبک یا حتی هر اثر شاخصی به آن رجوع کرد و اطلاعات لازم را درباره آن به دست آورد.
«ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» در مقایسه با بسیاری دیگر از کتاب‌هایی که به تاریخ هنر یا جنبش‌های هنری پرداخته‌اند اثری کم‌حجم به شمار می‌رود اما با این‌حال شامل اطلاعات محوری و مهم نیز گاهشماری است که بسیار کاربردی است. پس از خواندن این کتاب می‌توانیم دریابیم که گرایش‌ها و جنبش‌های هنری در چه بستری شکل گرفته و بالیده‌اند.
درباره استفان لیتل، نویسنده کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر»
استفان لیتل، نویسنده کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» در سال 1954 متولد شده است. او به عنوان کارشناس هنری، مدیر موزه و هنرمندی آسیایی-امریکایی شناخته می‌شود. او تحصیلاتش را در مقطع دکتری در دانشگاه ییل به پایان رسانده است. استفان لیتل علاوه بر آثاری که در زمینه گرایش‌های هنری نوشته با مجلات هنری نیز همکاری داشته است.
درباره ترجمه فارسی کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر»
کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» با ترجمه مریم خسرو‌شاهی در نشر کتاب‌آبان منتشر شده است.
مریم خسروشاهی به جز کتاب «ایسم‌ها: گرایش‌های هنر» مترجم کتاب‌های متعددی در زمینه هنر طراحی و راهنمای آموزشی طراحی است.