هنر ظریف بی خیالی رویکردی نامتعارف به خوب زیستن

کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی: رویکردی نامتعارف به خوب زیستن»، نوشته مارک مَنسون
آیا هر چیزی در زندگی آن‌قدر ارزش دارد که به آن اهمیت بدهیم و به خاطرش حرص‌وجوش بخوریم؟ مارک مَنسون در کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی» می‌گوید که نه، به هیچ وجه چنین نیست و برای دستیابی به موفقیت و آسودگی در زندگی باید قیدِ خیلی چیزها را بزنیم و فکرمان را با آنها مشغول نکنیم.
«هنر ظریف بی‌خیالی» از کتابهای موفق و مشهور در زمینه خودیاری است. متن اصلی این کتاب نخستین بار در سال 2016 منتشر شد و مورد استقبال زیادی قرار گرفت و به فهرست پرفروش‌های «نیویورک‌ تایمز» راه یافت.
مارک مَنسون در «هنر ظریف بی‌خیالی» سعی دارد به زبانی شیرین و طنزآمیز ما را به بی‌خیال‌شدن خیلی از امور پیش پا افتاده‌ای که زیادی آنها را جدی می‌گیریم برانگیزد و تشویق‌مان کند به تمرکز بر روی چند موضوع اصلی و اساسی. مَنسون همچنین می‌خواهد یادمان بدهد که خودِ واقعی‌مان را با همه ضعف‌هایمان بپذیریم و دنبالِ بیشتر و بیشتر داشتنِ همه‌چیز ندویم و در عوض چند چیز اصلی و مهم را در زندگی بخواهیم. چند چیزی که نه به مادیات، بلکه به معنویات مربوط‌اند. مَنسون در این کتاب، نه در مقام یک اندرزدهنده ملال‌آور، بلکه به زبانی راحت و خودمانی از فقدان معنویت و بحران وجودی انسان امروز سخن می‌گوید و ما را به توقف و تأمل و دَمی فاصله گرفتن از جهانی که با سرعت به پیش می‌رود فرامی‌خواند و از ما می‌خواهد قدری از کلیشه‌هایی که رسانه‌ها و تبلیغات رنگارنگ به خوردمان می‌دهند فاصله بگیریم و فکر کنیم ببینیم واقعاً چه میزان از آنچه در رسانه‌ها و پیام‌های تبلیغاتی خوشبختی به حساب می‌آید ارزش جدی گرفتن و دوندگی دارد.

مروری بر کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی»
«هنر ظریف بی‌خیالی» اگرچه کتابی انگیزشی است و در دسته کتابهای خودیاری و روانشناسی موفقیت می‌گنجد، اما مَنسون در این کتاب به خودِ این نوع کتابها هم می‌تازد و آنها را به چالش می‌کشد. مَنسون معتقد است بسیاری از آموزه‌های رایج و کلیشه‌ای در زمینه راز موفقیت و شاد زیستن و مثبت بودن، آموزه‌هایی پرت‌وپلا بیش نیستند و تنها به اضطراب و استرس انسان امروز می‌افزایند و کمکی به موفقیت واقعی او نمی‌کنند. او «هنر ظریف بی‌خیالی» را مناسب‌ترین روش برای دستیابی به موفقیت می‌داند و معتقد است اگر بخواهیم هر چیزی را جدی بگیریم و بابت فقدانش احساس ناراحتی کنیم، آن‌وقت بابت احساس ناراحتی خود هم دچار احساس ناراحتی مضاعف می‌شویم و در چرخه‌ای دوزخی می‌افتیم که رهایی از آن دشوار خواهد بود. مَنسون در عوض می‌گوید که برای بهترین بودن در همه چیز دوندگی نکنیم، چون حاصلش جز سرخوردگی و خشم و ناراحتی و اضطراب و افسردگی نخواهد بود. «هنر ظریف بی‌خیالی» به ما می‌آموزد که ضعف و ناکامی و ناتوانی خود را در بسیاری از موارد بپذیریم و بابت امور حاشیه‌ای خودمان آزار ندهیم و سرزنش نکنیم. مَنسون در این کتاب معتقد است که دوندگی برای در همه‌چیز بهتر بودن نتیجه عکس می‌دهد و بهتر است بابت داشتن و نداشتن خیلی چیزها خودمان را اذیت نکنیم. مهم نیست که پول زیاد یا اندام زیبایی نداریم و به اندازه کافی محبوب نیستیم. مهم این است که با متفاوت بودن خود کنار بیاییم و زور نزنیم که به رنگ جماعت درآییم. چنانکه مَنسون در «هنر ظریف بی‌خیالی» به ما می‌آموزد اگر محبوبیت و جلب توجه همگان را بی‌خیال شویم و با متفاوت بودن خود کنار بیاییم آن‌وقت خواهیم دید که عملاً خوشبخت‌تریم. «هنر ظریف بی‌خیالی»، به تعبیر مَنسون، بی‌خیال‌شدنِ بی‌شمار موضوع و مشغله جزئی و بی‌اهمیت و چسبیدن به چند چیز مهم و اصولی است. مثلاً همین که حواس‌مان را بر خانواده و دوستان و امور ارزشمندی از این دست متمرکز کنیم کافی است، چون این امور ارزش آن را دارند که به آنها اهمیت بدهیم و جدی‌شان بگیریم، اما بسیاری از چیزها چنین ارزشی را ندارند، اگرچه شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌ها و انواع و اقسام تبلیغات می‌کوشند با بمبارانِ شبانه‌روزیِ ما وادارمان کنند که بابت نداشتن بی‌شمار چیز بی‌اهمیت غصه بخوریم و خود را گرفتار رقابت‌های دیوانه‌وار کنیم. با «هنر ظریف بی‌خیالی» اما یاد می‌گیریم که از دام رقابت‌های بی‌حاصل و مصرف‌زدگی جنون‌آمیزی که سودش فقط به جیب نظام سرمایه‌داری می‌رود رهایی یابیم و فقط به چند اولویت مهم زندگی اهمیت بدهیم. مَنسون اما در عین حال تأکید می‌کند که «بی‌خیالی» با «بی‌تفاوتی» یکی نیست و آدمِ «بی‌خیال» با آدم «بی‌تفاوت» فرق دارد. آدم «بی‌خیال» نسبت به درد دیگران و مشکلات خانواده و دوستان و عزیزانش و نسبت به مسائل اساسی زندگی حساس است، اما برای امور بی‌اهمیتی که تبلیغات رسانه‌ای و فرهنگ سرمایه‌داری آنها را مهم جلوه می‌دهند، خودش را اذیت نمی‌کند. ولی آدم‌های «بی‌تفاوت»، برعکسِ بی‌خیال‌ها، تنها وانمود می‌کنند که به دور و برشان و به نظر دیگران و آنچه برای دیگران مهم است اهمیت نمی‌دهند، اما در واقع محبوبیت و پول و شهرت و ثروت و نظایر اینها و در مجموع بهترین بودن برایشان مهم است و ناکامی خود را پشتِ نقابِ بی‌تفاوتی و تمسخر مخفی می‌کنند، در حالی که بی‌خیال‌ها ناکامی و ضعف خود می‌پذیرند و دنبال این نیستند که در همه‌چیز بهترین باشند.
«هنر ظریف بی‌خیالی» همچنین به ما می‌آموزد که درد و رنج هم جزئی از زندگی است و بهتر است به جای فرار از رنج و امور ناخوشایند زندگی، واقع‌بینانه با آنها روبه‌رو شویم و آنها را به عنوان بخشی از زندگی‌مان بپذیریم، چون به اعتقاد مَنسون از درد و رنج نیز می‌توان چیزهای سودمندی آموخت.
کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی» شامل نُه فصل است به نامهای: «تلاش نکنید»، «شادکامی خودش یک مشکل است»، «شما خاص نیستید»، «ارزش رنج»، «شما دائماً دارید انتخاب می‌کنید»، «درباره همه‌چیز اشتباه می‌کنید (من هم همین‌طور)»، «راه پیشرفت از شکست می‌گذرد»، «اهمیت نه گفتن» و «... و بعد می‌میرید».

درباره مارک مَنسون، نویسنده کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی»
مارک مَنسون (Mark Manson‎)، متولد 1984، نویسنده کتابهای خودیاری و وبلاگ‌نویس امریکایی است. مَنسون تحصیلکرده دانشگاه بوستون است. او از نویسندگان موفق در زمینه خودیاری است و دو کتابش در این زمینه به فهرست پرفروش‌های «نیویورک تایمز» راه یافته است.

درباره ترجمه فارسی کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی»
از کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی» نیز، مانند بسیاری از کتابهای حوزه خودیاری و روانشناسی انگیزشی، چندین ترجمه فارسی موجود است. نشر کرگدن این کتاب را با عنوان «هنر ظریف بی‌خیالی: رویکردی نامتعارف به خوب زیستن» و به ترجمه رشید جعفرپور منتشر کرده است. این کتاب همچنین با عنوان «هنر ظریف بی‌خیالی: فلسفه‌ای غیر متعارف برای داشتن یک زندگی خوب»، به ترجمه منیژه شیخ‌جوادی (بهزاد)، در نشر پیکان منتشر شده است. از دیگر ترجمه‌های این کتاب می‌توان به ترجمه پرستو عوض‌زاده اشاره کرد که با عنوان «هنر ظریف بی‌خیالی: راهکاری دور از انتظار برای تجربه‌ی یک زندگی خوب»، در نشر سلسله مهر منتشر شده است. نشر میلکان نیز این کتاب را با عنوان «هنر ظریف رهایی از دغدغه‌ها: روشی نو برای خوب زندگی کردن» و به ترجمه میلاد بشیری منتشر کرده است.

رتبه کتاب «هنر ظریف بی‌خیالی» در گودریدز: 3/39 از 5