جنایات مرموز دکتر مرا

کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» اثر ادو گاوا رانپو، ترجمه محمود گودرزی، نشر چترنگ
کتابی شامل شش داستان معمایی و وهم‌آلود که روایت‌شان بر اساس منطقی استوار و فراز و نشیب‌هایی زیرکانه شکل گرفته است. کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» گزیده‌ای از چند داستان شاخص ادو گاوا رانپو، نویسنده مشهور ژاپنی، است که همگی فضایی رازدآلود و غریب دارند.
در شش داستان کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» خصیصه‌های اصلی جهان داستانی ادو گاوا رانپو دیده می‌شود. رانپو معتقد بود که «دنیای مرئی وهم است. واقعیت در رویاهای شبانه است»؛ او وهم و خیال را چنان با واقعیت درهم‌می‌آمیزد که خواننده داستان‌هایش مبهوت می‌شود.
کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» گزیده‌ای است از دو کتاب «THE Edogawa Rampo Reader» و «Japanese tales of mystery imagination».
ادو گاوا رانپو را استاد بزرگ داستان‌هایی معمایی ژاپن و دوران طلایی جنایی‌نویسی نامیده‌اند و داستان‌هایی که در کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» آمده به خوبی هنر داستان‌نویسی او را نمایش می‌دهد.

مروری بر کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا»
داستان‌های کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» گرچه مربوط به دوران زندگی ادو گاوا رانپو است اما با سبک و شیوه روایت مدرن نوشته شده‌اند و تاثیری زیاد بر داستان‌نویسی پس از خود داشته‌اند. رانپو به نسلی از نویسندگان ژاپنی تعلق دارد که در دوره گذار ژاپن از سنت به مدرنیسم فعالیت می‌کردند و در میان نویسندگان این نسل، رانپو چهره‌ای شاخص و صاحب سبک به شمار می‌رود.
کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» شامل شش داستان با این عناوین است: «مسافری با تصویر پارچه‌ای»، «جهنم آینه‌ها»، «تست روان‌شناسی»، «آمدن اسنی»، «جنایات مرموز دکتر مرا» و «کوتوله رقصان». هر شش داستان این کتاب داستان‌هایی معمایی و رازآلودند.
رانپو با به کارگیری عنصر تخیل و نیز عناصر وحشت و تشویش، داستان‌هایی در مرز میان واقعیت و خیال آفریده و به کنکاش پیچیدگی‌های ذهن انسان پرداخته است. در برخی از داستان‌های کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» اشاره‌هایی به واقعیت‌های علمی نیز دیده می‌شود و درواقع رانپو از هر مقوله‌ای که به ارتقای روایت داستانی‌اش کمک می‌کرده بهره گرفته است.
داستان نخست کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا»، با عنوان «مسافری با تصویر پارچه‌ای»، به خوبی نشان دهنده شیوه روایت و فضای داستان‌های ادو گاوا رانپو است. در بخشی از این داستان می‌خوانیم: «قصه‌ای که می‌خواهم تعریف کنم نه رؤیاست و نه مجموعه‌ای از اوهام، پس لابد آن مسافر با آن تصویر پارچه‌ای‌ دیوانه بوده است؛ یا ممکن است نگاه من گویی از ورای بلوری جادویی به گوشه‌ای از دنیایی دیگر افتاده باشد، همان‌طور که رؤیا اغلب فرد را به قلمروهای جهان فراطبیعی می‌برد یا همان‌طور که دیوانه‌ چیزهایی را می‌بیند و می‌شنود که ما افراد عادی قادر به درکشان نیستیم. یک روز شرجی و ابری در گذشته‌ای نامعلوم، از سفری تفریحی به اوئوتسو برمی‌گشتم، از همان شهری که در ساحل دریای ژاپن قرار دارد و به داشتن سراب‌های بسیار شهره است. هر بار این قصه را تعریف می‌کنم، آن‌هایی که مرا خوب می‌شناسند بنای مخالفت می‌گذارند و اشاره می‌کنند که من هرگز به اوئوتسو نرفته‌ام. آنگاه خود را بیش از همیشه متحیر و سرگردان می‌بینم، چون هیچ مدرکی ندارم که ثابت کند به راستی آنجا بوده‌ام، از خود می‌پرسم: نکند تمامش خواب‌وخیال بوده است؟
اما اگر این‌طور باشد، چگونه می‌توان رنگ‌های زنده‌ای را توجیه کرد که در آن رؤیا دیدم؟ بر کسی پوشیده نیست و تمام خواب‌بینندگان معترف‌اند صحنه‌هایی که در ضمیر نیمه‌هوشیار فرد ظاهر می‌شود کم‌وبیش عاری از رنگ است، مانند سوسوزدن‌های فیلمی سیاه‌وسفید.» درهم‌آمخیتن رویا و تصورات ذهنی با عالم واقعیت فضایی معمایی و گاه رعب‌آور در داستان‌های ادو گاوا رانپو به وجود آورده و این از خصیصه‌های مشترک شش داستان کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» است.

درباره ادو گاوا رانپو نویسنده کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا»
ادو گاوا رانپو، با نام اصلی هیرائی تارو، از نویسندگان مشهور ادبیات ژاپن است که در سال 1894 متولد شد. از او به عنوان بنیانگذار ادبیات پلیسی در ژاپن یاد می‌شود. رانپو علاقه زیادی به ادگار آلن پو و کانون دویل داشت و از سال 1922 به سبک این دو چهره بزرگ ادبیات پلیسی و جنایی، داستان‌هایی می‌نویسد و نام مستعارش نیز ادای دینی است به آلن پو. ادو گاوا رانپو نویسنده‌ای پرکار است است و آثار زیادی از او منتشر شده که از میان آنها می‌توان به چهل و چهار داستان کوتاه، سی و یک رمان و تعداد زیادی داستان برای کودکان اشاره کرد. ادو گاوا رانپو یکی از نویسندگان اصلی سنت مدرنیسم ژاپنی است و تأثیر گسترده ای بر فرهنگ عامه و ادبی ژاپن امروزی دارد. «اتاق قرمز»، «جنایت مرموز دکتر مرا»، «شکار و تاریکی» و «مارمولک سیاه» آثاری از رانپو هستند که به فارسی ترجمه شده‌اند. ادو گاوا رانپو پس از سال‌ها نویسندگی در عرصه‌های مختلف نوشتاری در سال 1965 درگذشت.

درباره ترجمه کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا»
کتاب «جنایت مرموز دکتر مرا» با ترجمه محمود گودرزی در نشر چترنگ منتشر شده است.
محمود گودرزی، متولد ۱۳۵۶ در شیراز، مترجم است. او در رشته زبان و ادبیات فرانسوی تحصیل کرده و از میانه دهه هشتاد به ترجمه ادبی و ترجمه آثار سینمایی مشغول است. «مرگ الیویه بکای و داستان‌های دیگر»، «نانتاس»، «کارمیلا»، «اتاق قرمز»، «گذرگاه تاریک»، «پولین»، «زن سیاه‌پوش» و «کولاک» عناوین برخی از ترجمه‌های گودرزی هستند.