نخستین دانشمند آناکسیمندر و میراث او

کتاب «نخستین دانشمند» اثر کارلو رووِلّی
سِیر و سیاحتی در تاریخ علم، با رجوع به سرآغاز تاریخ تفکر علمی و مرور و بررسی و معرفی افکار نخستین دانشمند تاریخ. کتاب «نخستین دانشمند: آناکسیمندر و میراث او»، با عنوان اصلی Anaximandre de Milet, ou la naissance de la pensée scientifique و عنوان انگلیسی The First Scientist: Anaximander and His Legacy، سفری‌ست به سرچشمۀ تاریخ علم.
کارلو رووِلّی در کتاب «نخستین دانشمند» به سرآغاز تاریخ علم سفر می‌کند و ما را با خود در این سفر همراه می‌کند تا دریابیم تفکر علمی نخستین بار در کجا و چگونه و توسط چه کسی شکل گرفت و این تفکر چه تأثیری بر تاریخ و فرهنگ غرب گذاشت و چگونه انقلاب علمی را در غرب رقم زد.
کتاب «نخستین دانشمند» سِیری در تاریخ علم و تفکر علمی و دیدگاه‌های فیلسوفان علم و کتابی در معرفی ماهیت علم و ویژگی‌ها و امکانات و مزایا و حدود آن است.
در کتاب «نخستین دانشمند» همچنین از نسبت و رابطۀ میان علم و دین سخن رفته است.
متن اصلی کتاب «نخستین دانشمند» اولین بار در سال 2009 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «نخستین دانشمند»
آناکسیمندر، دانشمند و فیلسوفی که او و اندیشه‌ها و نظریاتش موضوع اصلی کتاب «نخستین دانشمند» است، اولین کسی بود که از نظم و نظام طبیعی حاکم بر جهان سخن گفت و این‌گونه تفکر علمی را بنیان گذاشت. کارلو رووِلّی در کتاب «نخستین دانشمند» به بررسی اندیشه‌های این دانشمند و فیلسوف یونانی قرن ششم پیش از میلاد و تأثیرات او بر تاریخ علم می‌پردازد و، ضمن ارزیابی میراثی که آناکسیمندر به‌عنوان نحستین دانشمند از خود به‌جا گذاشت، تاریخ علم و نظریات علمی را از اعصار کهن تا روزگار معاصر مورد بررسی قرار می‌دهد.
یکی از ویژگی‌های کتاب «نخستین دانشمند» این است که در این کتاب سِیرِ پیدایش و تحول تفکر علمی در بستری تاریخی و فرهنگی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
رووِلّی در کتاب «نخستین دانشمند»، از خلال بررسی آناکسیمندر و میراث او و مرورِ تاریخ علم از قدیم تا عصر حاضر، مزایای تفکر علمی را توضیح می‌دهد و همچنین حدود چنین تفکری را ترسیم می‌کند و نیز به ماهیت اندیشۀ پیشاعلمی می‌پردازد.
کتاب «نخستین دانشمند» از مقدمه، یازده فصل و یک بخشی نتیجه‌گیری با عنوان «میراث آناکسیمندر» تشکیل شده است.
فصل‌های یازده‌گانۀ کتاب «نخستین دانشمند» عبارتند از: «سدۀ ششم»، «ادای سهم آناکسیمندر»، «پدیدارهای جوّی»، «زمین در فضا شناور است، معلق در خلأ»، «هستندگان نامرئی و قوانین طبیعت»، «شورش بدل به فضیلت می‌شود»، «نوشتار، دموکراسی، و تلفیق فرهنگ‌ها»، «علم چیست؟»، «بین نسبی‌گرایی فرهنگی و اندیشۀ مطلق»، «آیا می‌توانیم جهان را بدون ایزدان درک کنیم؟» و «اندیشۀ پیشاعلمی».

دربارۀ کارلو رووِلّی، نویسندۀ کتاب «نخستین دانشمند»
کارلو رووِلّی ( Carlo Rovelli)، متولد 1956، فیزیکدان نظریِ ایتالیایی است. حوزۀ کاری و تخصص اصلی رووِلّی در فیزیک، گرانش کوانتوم است. گرانش کوانتوم شاخه‌ای از فیزیک نظری‌ست که هدفش ترکیب نظریۀ نسبیت عام اینشتین با مکانیک کوانتومی است. رووِلّی در این حوزه، نظریۀ گرانش کوانتومی حلقه را پایه‌گذاری کرده است. او سرپرست گروه تحقیقاتی گرانش کوانتومی در مرکز فیزیک نظری مارسی در فرانسه است.
یکی از مهارت‌های رووِلّی طرح مباحث فیزیک به ‌زبانی ساده و برای مخاطبان غیرمتخصص اما علاقه‌مند به این مباحث است. یکی از معروف‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های او کتابی با عنوان «7 درس کوتاه فیزیک» است.
از رووِلّی همچنین مقالات مختلفی در نشریات ایتالیا منتشر شده است. مجموعه‌ای از این مقالات در کتابی با عنوان «جاهایی در جهان که مهربانی مهم‌تر از قانون است» گردآوری شده‌اند.
از دیگر آثار کارلو رووِلّی می‌توان به کتاب‌های «هلگولند: درک معنای انقلاب کوانتومی»، «نظم زمان: رازگشایی معمای زمان» و «واقعیت ناپیدا» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «نخستین دانشمند»
کتاب «نخستین دانشمند: آناکسیمندر و میراث او» با ترجمۀ سید محمدجواد سیدی در نشر نو منتشر شده است. اساس این ترجمه، متن انگلیسی کتاب بوده است.
سید محمدجواد سیدی، متولد 1366، مترجم و مؤلف ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «میراث فرانسوی نیچه: تبارشناسی پساساختارگرایی»، «فرجامِ عقل: فلسفۀ آلمانی از کانت تا فیشته»، «فهم پساساختارگرایی»، «نوالیس» و «هومو ساکر: قدرت حاکم و حیات برهنه» اشاره کرد.
از سید محمدجواد سیدی مقالاتی تألیفی نیز در نشریات مختلف، از جمله در مجلۀ «سینما و ادبیات»، منتشر شده است.
از کتاب «نخستین دانشمند» ترجمۀ فارسی دیگری هم، با عنوان «نخستین دانشمند: آناکسیمندر و میراث فکری او»، موجود است که مترجم آن فرهاد دیرنگ و ناشرش انتشارات بارلی است.