جوان خام

رمان «جوان خام»، اثر فیودور داستایفسکی
رمان «جوان خام»، با عنوان اصلی Подросток، اثری است از فیودور داستایفسکی که متن اصلی آن نخستین بار در سال 1875 منتشر شده است. داستایفسکی در رمان «جوان خام» از تقابلی سخن می‌گوید که در یکی از بزرگترین رمان‌هایش، یعنی «برادران کارامازوف»، نیز به شکلی گسترده‌تر به آن پرداخته است: تقابل میان پدر و پسر. «جوان خام» دربارة پسری جوان است که با پدرش در تضاد و کشمکش است و احساساتی پیچیده و ضد و نقیض نسبت به او دارد.
مروری بر رمان «جوان خام»
رمان «جوان خام» به روایت اول‌شخص نوشته شده و راوی آن مرد جوان بیست‌و‌یک‌ساله‌ای است که داستان زندگی خود را شرح می‌دهد. او که فرزند نامشروع پدری مستبد و خودخواه و عیاش است و در خانواده‌ای تهیدست بزرگ شده، رؤیاها و اندیشه‌هایی در سر دارد و از خلال روایت سرگذشت خود و آنچه در زندگی‌اش حکمِ نقطۀ عطفی را داشته و انگیزة اصلی او برای نقل این سرگذشت است، به ترسیم احوال درونی خود و تقابلش با پدر می‌پردازد. داستایفسکی که در ترسیم تضادهای درونی آدم‌های قصه‌هایش چیره‌دست است، در رمان «جوان خام» نیز با مهارت به ترسیم احوال درونی و احساسات ضد و نقیض راویِ رمان پرداخته و نیز حالات و رفتارهای شخصیت‌های دیگر رمان را از دیدِ این راوی روایت کرده است. در این رمان، مانند بسیاری از دیگر آثار داستایفسکی، با انسانی مواجهیم که گرفتار نوسانات و تضادهای شدید احساسی و عاطفی است. پدرِ راوی برای او مسئله است؛ پدری مغرور که به دلیلی از جامعه طرد شده است. او به پسرش بی‌اعتناست و با او رفتاری تحقیرآمیز دارد و با این همه راوی دچار احساسی دوگانه دربرابر این پدر است. از یکسو از رفتار پدرش خشمگین است و از سوی دیگر احساس می‌کند که پدرش برای او عزیز است. او می‌خواهد از راز پدرش سردرآورد.
دربارة فیودور داستایفسکی، نویسندة رمان «جوان خام»
فیودور داستایفسکی، متولد 1821 و درگذشته به سال 1881، از بزرگترین نویسندگان کلاسیک قرن نوزدهم و از مهمترین نمایندگان عصر طلایی ادبیات روسیه است. او نویسنده‌ای بود با زندگی‌ای پر از اُفت‌وخیز و تلاطم. یک ‌بار حتی تا دمِ مرگ و پای جوخۀ اعدام رفت و در آخرین لحظات اعلام شد که بخشوده شده است. سالهایی را در سیبری زندانی بود. از بیماری صرع نیز رنج می‌برد و این‌ها همه، در کنار عوامل و رویدادهایی دیگر، تأثیرات خود را به نحوی بر جهان‌بینی و آثار داستانی‌اش به جا گذاشتند.
داستایفسکی در رمان‌هایش آیندة جهان، برآمدن نظام‌های توتالیتر و بحرانهایی را که انسان مدرن در قرن بیستم قرار بود از سر بگذراند پیش‌بینی کرد و پرسش‌ها و تردیدهایی را دربارة انسان و انتخاب‌های او و نیز در باب مقولۀ خیر و شر و شک و یقین پیش کشید که همچنان برای انسان قرنِ بیست و یکمی نیز مطرح است. شخصیت‌پردازی قدرتمند و ترسیم ماهرانۀ تلاطمات درونی و پیچیدگی‌ها و تناقضات شخصیتی آدم‌ها و درگیری‌شان با بحران‌های وجودی و هستی‌شناختی، از خلال قصه‌هایی جذاب و پرکشش، از ویژگی‌های اصلی آثار شاخصِ داستایفسکی است. او به ویژه در رمان‌های «جنایت و مکافات»، «برادران کارامازوف»، «شیاطین» و «ابله» اوج هنر قصه‌پردازی و نیز عصارة جهان‌بینی خود را به نمایش گذاشته است. این رمان‌ها، با گذشت این همه سال از نوشته‌شدن‌شان، همچنان تر و تازه و شاداب‌اند و مثل هر اثر بزرگ کلاسیک، همچنان حرفهای تازه‌ و مهمی برای گفتن دارند.
دربارة ترجمۀ فارسی رمان «جوان خام»
نشر اختران رمان «جوان خام» را با ترجمۀ رضا رضایی منتشر کرده است. این ترجمه از روی ترجمۀ انگلیسی این رمان انجام شده است. رضا رضایی، متولد 1335 در ساری، از مترجمان مطرح ایرانی است. او، علاوه بر ترجمۀ تعدادی از رمان‌های مطرح و مهم کلاسیک و مدرن جهان، آثاری مهم در زمینه‌های دیگر ادبی و غیر ادبی را نیز به فارسی ترجمه کرده است. از ترجمه‌های مهم او در زمینۀ رمان می‌توان به ترجمه‌هایش از مجموعه آثار جین آستین و خواهران برونته، ترجمه‌هایش از سه رمان ولادیمیر نابوکوف و نیز ترجمۀ رمان‌ «گتسبی بزرگ» اسکات فیتز جرالد اشاره کرد.
رضایی در زمینه‌های متنوع دیگری نظیر شعر، موسیقی، نظریۀ ادبی، تاریخ ادبیات، نقاشی، زندگی‌نامه و ... نیز آثاری را به فارسی ترجمه کرده است که از آن جمله می‌توان به «شارل بودلر: شعرهای نخستین و مجموعه‌ی ژان دووال»، «ذهن روسی در نظام شوروی»، «جان و صورت»، «کارل مارکس»، «مجوس شمال» و «راهنمای جامع موسیقی کلاسیک» و «آشنایی با موسیقی کلاسیک» اشاره کرد.
رضایی مدتی نیز عضو تیم ملی شطرنج بوده و کتاب‌هایی را هم در زمینۀ شطرنج ترجمه کرده است.
رمان «جوان خام» را عبدالحسین شریفیان نیز به فارسی ترجمه کرده است. ترجمۀ شریفیان از این رمان را انتشارات نگاه منتشر کرده است. عبدالحسین شریفیان، متولد 1305 در بوشهر و درگذشته به سال 1388، از مترجمان ادبی قدیمی و نام‌آشنای ایرانی بود. از دیگر ترجمه‌های شریفیان می‌توان به «خوشه‌های خشم»، «دمیان» و «روشنایی ماه اوت» اشاره کرد.
رتبۀ رمان «جوان خام» در گودریدز: 3.95 از 5.