ارتباط بدون خشونت: زبان زندگی

کتاب «ارتباط بدون خشونت: زبان زندگی»، نوشتۀ مارشال روزنبرگ
«ارتباط بدون خشونت: زبان زندگی»، نوشتۀ مارشال روزنبرگ، کتابی است که زبان عشق و محبت و صلح و تعامل مثبت را آموزش می‌دهد. مارشال روزنبرگ در این کتاب بر آن است که نشان دهد پیگیری و دست‌یابی هر فرد به خواسته‌هایش صرفاً منوط به خشم و خشونت‌ورزی و تحقیر و حذف و تنبیه دیگران نیست و انسان از راههای بهتر و مؤثرتری که بر پایۀ عشق و محبت بنا شده است هم می‌تواند به اهداف و خواسته‌هایش برسد. مارشال روزنبرگ، با کتاب «ارتباط بدون خشونت» و آنچه در این کتاب بیان می‌کند، سعی دارد ارتباط کلامی و رفتاریِ مسالمت‌آمیز انسانها با یکدیگر را جایگزین رابطۀ مبتنی بر خشونت و خشم و تحقیر کند. او معتقد است که دلیل اصلی اِعمالِ خشونت از جانب انسان‌ها این است که می‌خواهند از این طریق به خواسته‌هایشان برسند، در حالی که با گفت‌وگوی محبت‌آمیز و نثار عشق و محبت به یکدیگر بهتر می‌توانیم به آنچه می‌خواهیم دست یابیم و در عین حال زندگی یکدیگر را نیز غنی کنیم. «ارتباط بدون خشونت» روش‌هایی کلامی و رفتاری را در ارتباط با دیگری به ما می‌آموزد که می‌تواند هم بر زندگی فردی و خانوادگی و هم بر زندگی اجتماعی و شغلی ما تأثیر بگذارد و بسیاری از تنش‌ها را در ارتباط با دیگران از میان بردارد و مشارکت و همکاری و همدلی و درک دیگری را جایگزین خشونت و تلاش برای حذف و تحقیر دیگری کند.
مروری بر کتاب «ارتباط بدون خشونت»
مارشال روزنبرگ در کتاب «ارتباط بدون خشونت» از محبت به عنوان ویژگی ذاتی آدم‌ها سخن می‌گوید. او در این کتاب کلیدی به مخاطبان خود ارائه می‌دهد که به اعتقاد او با در دست داشتن آن می‌توان این ویژگی ذاتی را بازیافت و روابط خصوصی و زندگی خانوادگی و همچنین جامعه‌ای بدون خشونت را بنا کرد. ارتباط بدون خشونت، که در کتاب از آن با نام مخفف «ان. وی. سی.»، نام برده شده با خوب گوش سپردن به دیگری و درک خواسته‌های او و نیز خوب و روشن بیان کردن خواسته‌های خود به دیگری به دست می‌آید. «ان. وی. سی.»، چنانکه روزنبرگ در کتاب «ارتباط بدون خشونت» به زبانی ساده و روشن توضیح می‌دهد، مبتنی بر چهار مرحلۀ عملی است که به‌طور خلاصه عبارتند از: «مشاهده‌ها»، «احساس‌ها»، «نیازها»، «تقاضاها».
در مرحلۀ اول ما آنچه را که می‌بینیم و خشم و نارضایتی‌مان را برمی‌انگیزد، به روشنی و بدون قضاوت و با دقت بر جزئیات آن، بیان می‌کنیم. در مرحلۀ دوم احساس خود را از وضع پیش‌آمده به‌وضوح می‌گوییم. در مرحلۀ سوم توضیح می‌دهیم که چه می‌خواهیم و از طرف مقابل چه انتظاری داریم و در مرحلۀ چهارم برایش به روشنی توضیح می‌دهیم که بهتر است برای رفع مسئله‌ای که به‌وجود آمده چه کاری انجام دهد. این قضیه وقتی خود ما عامل رویدادی ناخوشایند هستیم هم صادق است؛ یعنی وقتی ما خود در موقعیتی قرار داریم که دیگری را ناراحت کرده‌ایم، طبق قواعد «ان. وی. سی.»، به خواسته‌های طرف مقابل با دقت گوش می‌دهیم و سعی می‌کنیم درک کنیم که او دقیقاً چه می‌گوید و چه انتظاری از ما دارد. این همان روشی است که به اعتقاد روزنبرگ به رفع خشونت و برقراری رابطۀ محبت‌آمیز می‌انجامد و باعث می‌شود هر یک از ما، در عین اینکه بدون جنگ‌و‌دعوا و حذف دیگری به خواستۀ خودمان می‌رسیم، زندگی دیگری را نیز غنی کنیم. ارتباط بدون خشونت، چنانکه روزنبرگ توضیح می‌دهد، می‌تواند لزوماً از طریق کلام برقرار نشود و گاهی آدم‌ها با رفتار خود در مقابل یکدیگر این ارتباط را برقرار می‌کنند و آن را سرایت می‌دهند.
کتاب «ارتباط بدون خشونت» شامل پیش‌گفتار، سیزده فصل است و مؤخره است. فصل‌های سیزده‌گانۀ این کتاب عبارتند از: «نثار از صمیم قلب»، «ارتباطی که محبت را مسدود می‌کند»، «مشاهده بدون ارزیابی»، «شناسایی و ابراز احساسات»، «قبول مسئولیت در مقابل احساسات خود»، «تقاضایی که زندگی را غنی می‌سازد»، «دریافت همدلانه»، «قدرت همدلی»، «ارتباط محبت‌آمیز با خود»، «ابراز کامل خشم»، «استفاده‌ی حمایتی از قدرت»، «آزاد کردن خود و مشاوره با دیگران» و «ابراز قدردانی در ارتباط بدون خشونت».
کتاب «ارتباط بدون بدون خشونت: زبان زندگی» با ترجمۀ کامران رحیمیان در نشر اختران منتشر شده است.
دربارة مارشال روزنبرگ، نویسندة کتاب «ارتباط بدون خشونت»
مارشال روزنبرگ (Marshall Rosenberg‎)، متولد 1934 و درگذشته به سال 2015، روانشناس و معلم امریکایی بود. او همچنین فعال جهانی صلح و بنیانگذار یک سازمان غیر انتفاعی بین‌المللی، به نام «مرکز ارتباطات بدون خشونت»، بود. ارتباط بدون خشونت دغدغه‌ای بود که از دوران مدرسه ذهن روزنبرگ را به خود مشغول کرد. این موضوع اولین بار زمانی برای او مطرح شد که در سال 1943 به همراه خانواده‌اش تازه در شهر دیترویت ایالت میشیگانِ امریکا ساکن شده بود. در همان زمان در محله‌ای که خانۀ جدیدشان در آن بود زدوخورد نژادی خشونت‌باری میان سفیدپوستان و سیاهپوستان درگرفت و مردم محل را چند روز خانه‌نشین کرد. از طرفی کمی بعد از این حادثه روزنبرگ در مدرسه، به دلیل یهودی‌بودن، از دو نفر از همکلاسی‌هایش کتک خورد. از آن زمان ارتباط بدون خشونت و محبت‌آمیز برای روزنبرگ دغدغه شد و بعدها به شکل نظری و عملی به آموزش آن پرداخت.
«پرورش محبت‌آمیز کودکان» از دیگر کتاب‌های مارشال روزنبرگ است.
رتبۀ کتاب «ارتباط بدون خشونت» در گودریدز: 4/34 از 5.