بازگشت زرتشت

آثار هرمان هسه، نویسنده بازگشت زرتشت، در سراسر دنیا بسیار پرطرفدارند. اینطور گمان می‌کردند که او نویسنده‌ای اهل سیاست نیست، ولی نامه‌های او گویای چیز دیگری است. او بسیار اهل نامه‌نگاری بود و تعداد زیادی از نامه‌هایی که دریافت کرده را پاسخ داده است. این نامه‌ها سال‌های 1919 تا 1930 نوشته شده و مخاطب آن افرادی گوناگون چون هاینر، دخترش و نینون، همسر سومش و ... هستند. در بین این نامه‌ها معروفت‌ترین آن بازگشت زرتشت است که 40 صفحه‌ است. هسه این نامه را ظرف 48 ساعت در ژانویه‌ی 1919 با قلبی آکنده از اندوه آغاز جنگ جهانی اول می‌نویسد. مخاطب او جوانان آلمانی هستند و دغدغه خاطرش آینده‌ انسان و انسانیت و خودسازی و سازندگی جوانان است.

در ابتدای کتاب می‌خوانیم:
سخنی با جوانان آلمان

روزگاری یک روح آلمانی وجود داشت، در آلمانی‌ها شجاعت آلمانی و مردانگی آلمانی وجود داشت. شجاعتی پسندیده و نه اینچنین گله‌وار و نسنجیده كه امروز از توده‌های مردم سر می‌زند. آخرین اندیشمند بزرگ آن شجاعت‌ها نیچه بود که در آن دوره سازندگی و بنیا نگزاریها دوره سوم قرن نوزدهم و با آن اندیشه‌ها و باورهای مردمی در آلمان، او را نیز برخی یک خائن به میهن و یک ضدآلمانی نامیدند.
ندای من یادآور او خواهد بود، یادآور شهامت او، یادآور تنهایی‌اش. به‌جای فریادهای بی‌ارزش توده‌گرایانه که تأثیر اشک برانگیز آ نها به هیچ روی خوشایندتر از تأثیر خشن و گزاف‌گویی آن دوران بزرگ نیست، امروز این ندا برخی حقیقت‌ها، تجربه‌ها و زوال ناپذیری روح و روان را به خردمندان نسل جوان آلمان یادآور می‌شود.
باشد که هرکس بر مبنای نیاز و براساس وجدان، در برابر مردم و جامعه رفتار کند، چون هر كس كه خود و روانش را در این راه نادیده گیرد، بی‌ارزش خواهد بود. تنها افراد اندکی در آلمان فقرزده و شکست‌خورده، به جای اشک ریختن و دشنام دادن بی‌ثمر به گذشته با پشتکار و مردانگی آماده رویارویی با سرنوشت جدید شده‌اند. تنها افراد اندکی اندیشمندانه روحیه و ذهنیت آلمانی را که سالها پیش از جنگ در آن زندگی می‌کردیم
حس می‌کنند. اگر باز هم خواهان داشتن مردان و اندیشمندانی هستیم که آینده را برای ما گرانمایه کنند، نباید از انتها و با شكل‌های حکومت و روشهای سیاسی جاری، بلکه باید از ابتدا و با ساختن شخصیت‌ها آغاز کنیم. نوشته کوتاه من، از این نكات سخن می‌گوید.