زیر سقف دنیا

کتاب «زیر سقف دنیا: جستارهایی درباره‌ی شهرها و آدم‌ها» نوشتۀ محمد طلوعی
ده جُستار روایی درباب زندگی‌های طولانی و کوتاه‌مدت در شهرهای مختلف ایران و جهان. کتاب «زیر سقف دنیا: جستارهایی درباره‌ی شهرها و آدم‌ها» نوشتۀ محمد طلوعی، روایت‌هایی شخصی از مواجهات و مشاهدات و تجربه‌های نویسنده از چند شهر است.
بین چند شهری که در کتاب «زیر سقف دنیا» موضوع روایت قرار گرفته‌اند، شهر رشت، که زادگاه نویسنده است و او در آن بزرگ شده است، جایگاهی ویژه دارد و در دو جُستار به آن پرداخته شده است.
بعضی شهرهای دیگرِ کتاب «زیر سقف دنیا» شهرهایی‌اند که نویسنده در آن‌ها، به‌عنوان مسافر، اقامتی کوتاه داشته است.
با خواندن کتاب «زیر سقف دنیا» از چشم محمد طلوعی در شهرهای مختلف پرسه می‌زنیم و آن‌ها را به تماشا می‌نشینیم و شکلی از زیستن در این شهرها را، به‌واسطۀ دریافتی درونی که نویسنده از آن‌ها و آدم‌هایشان به دست آورده است، تجربه می‌کنیم.
طلوعی در کتاب «زیر سقف دنیا» بر آن است که تجربۀ عینی از شهرهایی را که در آن‌ها زندگی کرده است، به تجربه‌ای درونی و ذهنی بدل کند و با رسوخ به روح این شهرها چیزی از آن‌ها را که به چشم‌اش برجسته‌تر آمده ثبت کند و آنچه را که از این شهرها و آدم‌هایشان دریافته است با مخاطبان خود به اشتراک بگذارد.

مروری بر کتاب «زیر سقف دنیا»
کتاب «زیر سقف دنیا» شرح پرسه‌زنی‌ها، خوراک‌ها و طعم‌ها، سبک‌های زندگی آدم‌های مختلف ساکن شهرها، طرز نگاه‌ها به زندگی و شرح تجربه‌های مختلف و متنوعی‌ست که نویسنده از گشت‌وگذار و زندگی در شهرهای گوناگون به دست آورده است.
در کتاب «زیر سقف دنیا» با جستارهایی مواجهیم که سعی دارند نوع اتصال راوی با هر شهر و آدم‌هایش را برای خواننده تصویر و روایت‌ کنند. طلوعی در هر یک از این جستارهای روایی برای ما نقل می‌کند که از بین درهای متعددی که می‌توان از آن‌ها وارد یک شهر شد و آن شهر را تجربه کرد، خودش از کدام در وارد هرکدام از شهرهای این کتاب شده است و از شهری که روایتش می‌کند چه دریافته و چه عنصر یا عناصری را در آن شهر و مردم آن برجسته‌تر دیده است.
کتاب «زیر سقف دنیا»، از خلال روایت شهرها و آدم‌ها، از این موضوع سخن می‌گوید که چگونه می‌توان شهرها را از درون درک کرد و روح آن‌ها را شناخت و با آن‌ها نه ارتباطی صرفاً توریستی بلکه ارتباطی نزدیک‌تر پیدا کرد.
کتاب «زیر سقف دنیا» از مقدمه و ده جستار تشکیل شده که هرکدام نام شهری را بر پیشانی دارد. جستارهای این کتاب عبارتند از: «رشت»، «تهران»، «استانبول»، «دمشق»، «پاریس»، «بیروت»، «پالرمو»، «سارونو»، «آمستردام» و «رشت».
آنچه می‌خوانید قسمتی‌ست از جستار اول کتاب «زیر سقف دنیا» که جستاری درباره رشت است: «ما توی خانه‌ای با درهای بسته زندگی می‌کنیم. درِ بهارخواب بسته است. درِ اتاق سومی بسته است. درِ دولنگۀ هال بسته است، جلوش کاناپۀ امریکایی گذاشته‌ایم. درِ حمام‌بزرگه بسته است. درِ زیرزمین بسته است. درِ توالتِ حیاط بسته است. درِ خرپُشته بسته است. درِ سالن‌بزرگه بهار و پاییز و زمستان بسته است ـ چون نفت نیست گرمش کنیم، فقط تابستان‌ها درش باز است و میز پینگ‌پنگی تویش است که با مادرم بازی می‌کنیم. درِ اتاق عقبی که مال من است اما همیشه باز است، اتاقی که جلوِ پنجره بزرگش دیوار حیاط‌خلوت است. پشت دیوارِ حیاط‌خلوت، خانه‌باغ بزرگی است با درخت‌های خوج و ازگیل. درخت‌ها خیلی پیش از ما آن‌جا بوده‌اند، باقی‌مانده یک جنگل هیرکانی‌اند که هیچ‌وقت هیچ‌کس ازشان بالا نمی‌رود یا با دَکَفه زیرش نایستاده و شاخه‌ها را نمی‌تکاند. خانۀ اعیانی وسط باغ همیشه خالی است، هر چند وقت یک باغبان می‌آید و باغ را هَرَس می‌کند و سرشاخه‌ها را می‌بُرد و لانۀ پرستوها را خراب می‌کند اما توی خانه نمی‌رود. خانه و باغ همسایه را می‌توانم از پنجره بهارخواب ببینم.»
کتاب «زیر سقف دنیا: جستارهایی درباره‌ی شهرها و آدم‌ها» در نشر چشمه منتشر شده است.

درباره محمد طلوعی، نویسنده کتاب «زیر سقف دنیا»
سید محمد طلوعی برازنده، متولد 1358 در رشت، داستان‌نویس، نویسنده داستان کودک و نوجوان، روزنامه‌نگار، مترجم، فیلمنامه‌نویس، شاعر و نمایشنامه‌نویس ایرانی است.
طلوعی تحصیلکرده رشته‌های سینما در دانشگاه سوره و ادبیات نمایشی در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او از نویسندگان مجلات «همشهری داستان»، «24» و «آنگاه» و سردبیر مجلۀ «ناداستان» است.
از آثار داستانی محمد طلوعی می‌توان به مجموعه داستان‌های «من ژانت نیستم» و «تربیت‌های پدر»، رمان «آناتومی افسردگی»، رمان نوجوان «رئال مادرید» و کتاب کودک «اپوش» اشاره کرد.
از او همچنین مجموعه شعری به نام «خاطرات بندباز» منتشر شده است. نمایشنامۀ «تفنگ میرزا رضا بر دیوار است و در پرده‌ی سوم شلیک می‌شود» و فیلمنامه‌های «بازگشت» و «آرزوها در اعماق» از دیگر آثار محمد طلوعی‌اند. از ترجمه‌های او هم می‌توان به «منظری به جهان» و «بقیه را به اهل هادس می‌گویم» (هر دو ترجمه‌های مشترک با فرزانه دوستی) اشاره کرد.
محمد طلوعی به‌خاطر آثار داستانی‌اش برنده چند جایزه شده است که از آن جمله می‌توان به جایزه ادبی هوشنگ گلشیری برای مجموعه داستان «من ژانت نیستم» در سال 1391 اشاره کرد. او همچنین در سال 1395 برنده اولین دوره جایزه ادبی چهل شد.
در سال 1385 نمایشنامۀ «تفنگ میرزا رضا بر دیوار است و در پرده‌ی سوم شلیک می‌شود» از او برگزیده یازدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی شد و نیز در سال 1392 فیلمنامۀ «آرزوها در اعماق» او برنده بهترین فیلمنامۀ فیلم کوتاه در شانزدهمین جشنواره فیلم شانگهای شد.

رتبۀ کتاب «زیر سقف دنیا» در گودریدز: 3.31 از 5.