چالش رواقی

کتاب «چالش رواقی: راهنمای فلسفی برای دستیابی به استقامت، آرامش و انعطاف‌پذیری بیشتر» نوشتۀ ویلیام اروین
آیا فیلسوفان روزگار باستان می‌توانند ما را در غلبه بر مشکلات زندگی یاری کنند؟ پاسخ ویلیام اروین به این پرسش مثبت است. اروین در کتاب «چالش رواقی» به زبانی ساده به مخاطبان خود یاد می‌دهد که چطور از فیلسوفان رواقی برای فائق آمدن بر سختی‌های زندگی و دستیابی به زندگی‌ای بهتر کمک بگیرند. کتاب «چالش رواقی: راهنمای فلسفی برای دستیابی به استقامت، آرامش و انعطاف‌پذیری بیشتر»، با عنوان اصلی The Stoic Challenge: A Philosopher's Guide to Becoming Tougher, Calmer, and More Resilient، کتابی است انگیزشی که برمبنای آموزه‌های فیلسوفان رواقی عصر باستان و با تلفیق این آموزه‌ها با روان‌شناسی جدید راهنمایی عملی برای تغییر زندگی از طریق تغییر نوع مواجهه با مشکلات و دشواری‌های زندگی ارائه می‌دهد.
متن اصلی کتاب «چالش رواقی» نخستین بار در سال 2019 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «چالش رواقی»
کتاب «چالش رواقی» کتابی است در حوزه فلسفۀ عملی که کاربرد فلسفه را در حلّ مشکلات و مسائل زندگی امروز نشان می‌دهد. در کتاب «چالش رواقی» یاد می‌گیریم که چطور می‌توان از فلسفه‌ای که قرن‌ها با ما فاصله دارد برای غلبه بر مشکلات و مسائل و موانع بزرگ و کوچک استفاده کرد. ویلیام اروین در مقدمۀ کتاب «چالش رواقی» خود را «طرفدار مدرنِ فلسفه‌ای باستانی» معرفی می‌کند و می‌گوید قصدش این است که زندگی قرن بیست‌ و یکمی خود را طبق راهبردهایی سامان دهد که «دوهزار سال پیش فیلسوفانی رواقی چون مارکوس آورلیوس، سنکا و اپیکتتوس طراحی کردند.» اروین معتقد است که فلسفۀ فیلسوفان باستان، که آن‌ها به آن «فلسفۀ زندگی» می‌گفتند، به ما می‌گوید که «در زندگی چه چیزی ارزشِ داشتن دارد و برای دستیابی به آن چه کار باید کرد.» کتاب «چالش رواقی» به ما می‌گوید که با کمک گرفتن از فیلسوفان رواقی به مشکلات و سختی‌های زندگی به چشم یک چالش و بازیِ ذهنی بنگریم تا بتوانیم با انعطاف بیشتر با این مشکلات مواجه شویم و به جای واکنش خشمگینانه یا هر نوع واکنش منفی دیگری به آنچه خلاف امیال و خواسته‌‌هایمان است، جور دیگر به این امور واکنش نشان بدهیم. این واکنشِ متفاوت همان چیزی است که اروین در کتاب «چالش رواقی» از آن به‌عنوان «آزمون رواقی» نام می‌برد و در توضیح آن می‌نویسد: «وقتی با مشکلی مواجه شدیم، باید آن را همچون آزمونی برای سنجش انعطاف‌پذیری و کاردانیِ خود تلقی کنیم». این «آزمون رواقی» یک راهبردِ ابداع‌شده توسط فیلسوفان رواقیِ عصر باستان است. اروین در کتاب «چالش رواقی» نقطۀ تلاقی فلسفۀ رواقی عصر باستان با روان‌شناسی مدرن را نشان می‌دهد.
کتاب «چالش رواقی» بازگشتی است به فلسفۀ دوران باستان برای احیای توانمندی‌های این فلسفه در پاسخ به بخشی از مسائل و مشکلات انسان مدرن. اروین در این کتاب با رویکردی روان‌شناختی با فلسفۀ رواقی مواجه شده و از این فلسفه راهکارهایی برای دستیابی به انعطاف و آرامش در مواجهه با سختی‌ها و رنج‌ها و ناملایمات استخراج کرده و این راهکارها را به زبانی ساده شرح داده و نحوه به‌کار بردن آن‌ها را آموزش داده است. او قصۀ افراد مختلفی، از افراد عادی گرفته تا مشاهیر، را نقل می‌کند که در زندگی با مشکلات و موانع و دردهای بزرگ مواجه شده و به روش‌هایی شبیه روش‌های فیلسوفان رواقی بر این امور دردناک و ناخوشایند غلبه کرده‌اند و نگذاشته‌اند که دشواری‌های بزرگ بر آن‌ها چیره شوند و آن‌ها را دچار خشم و افسردگی و نومیدی کنند. اروین همچنین در کتاب «چالش رواقی» از تجربه‌های شخصی‌اش درباره کاربرد فلسفۀ رواقی در مواجهه با مشکلات و موانع سخن می‌گوید.
کتاب «چالش رواقی» از مقدمه و چهار بخش و یک نتیجه‌گیریِ نهایی تشکیل شده است. بخش‌های چهارگانۀ این کتاب عبارتند از: «مواجهه با چالش‌های زندگی»، «روان‌شناسی مشکلات»، «آزمون‌های رواقی» و «زیستن به شیوه رواقی».
در بخشی از این کتاب می‌خوانید: «رواقیان دریافته بودند که بسته به نوع قالب‌بندیِ موقعیتی که تجربه می‌کنیم، میزان انعطاف‌پذیری‌مان به‌شدت تغییر می‌کند. دقیق‌تر آن‌که، آنان دریافتند که اگر به مشکلات به مثابۀ آزمون‌های شخصیتمان بنگریم، می‌توانیم پاسخ احساسی‌مان را به آن‌ها به طور چشمگیری تغییر دهیم. به‌خصوص می‌توانیم توانایی خود در حفظ آرامش را، حتی در مواجهه با مشکلات بسیار بزرگ، بهبود بخشیم؛ امری که به نوبۀ خود تأثیری ژرف بر کیفیت زندگی‌مان دارد.
این را هم باید اضافه کنم که بسیاری از افراد درکی نادرست از رواقیان دارند. آن‌ها رواقیان را موجوداتی عاری از هیجان می‌پندارند که هدف اصلی‌شان این است که بایستند و هر آنچه را زندگی به سویشان پرتاب می‌کند سرسختانه بپذیرند، اما قضیه این‌طور نیست. هدف رواقیان طرد هیجانات نبود، بلکه به حداقل رساندن هیجانات منفی از قبیل احساس ناکامی، خشم، غصه و حسد بود. رواقیان مخالفتی با تجربۀ هیجانات مثبت از قبیل شادی و حتی لذت نداشتند.
نباید رواقیان را افرادی عبوس پنداشت، آنان خوش‌بینانی همیشگی بودند که توانایی ژرفی در برداشت مثبت از رویدادهای زندگی داشتند. به جای آن‌که در مواجهه با موانع و مشکلات دچار ناامیدی و خشم شوند، از حل‌وفصلِ موفقیت‌آمیز آن‌ها احساس خشنودی بسیار می‌کردند.
در این مقطع، شاید بخواهیم رواقیان را افرادی صبور توصیف کنیم، در واقع همین‌طور هم بودند، اما برای رفع یک سوء‌تفاهم توضیحی لازم است. به یک معنا، فرد صبور کسی است که بتواند مشکلی را بدون گله‌مندی و شکایت تحمل کند. اما این کاری نبود که رواقیان می‌کردند. هدف آن‌ها این نبود که در حین رنج بردن از موانع و مشکلات آرام بمانند، بلکه می‌خواستند مشکل را بدون تحمل هر گونه رنجی تجربه کنند؛ و این تفاوت مهمی است.»
کتاب «چالش رواقی: راهنمای فلسفی برای دستیابی به استقامت، آرامش و انعطاف‌پذیری بیشتر» با ترجمۀ محمد یوسفی در انتشارات ققنوس منتشر شده است.

درباره ویلیام اروین، نویسنده کتاب «چالش رواقی»
ویلیام برکستون اروین (William Braxton Irvine)، متولد 1952، اهل امریکا و استاد فلسفه است. او به‌عنوان نویسنده با نشریۀ «تایم» و نیز با بی‌بی‌سی همکاری دارد و برای وبسایت‌های «هافینگتن پست» و «سالن» هم می‌نویسد. «فلسفه‌ای برای زندگی: رواقی زیستن در دنیای امروز» و «اقتصاد شادکامی» از دیگر کتاب‌های ویلیام اروین‌اند.

رتبۀ کتاب «چالش رواقی» در گودریدز: 3.72 از 5.