تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز

کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز» نوشته رابرت اسکلار
history of film
هنر در دانشنامه بریتانیکا ۲
126 سال از قدمت سینما می‌گذرد. اما این مدت زمان کوتاه از تاریخ سینما شگفتی‌آفرین و حیرت‌انگیز بوده است. سینما با تصاویر متحرک آغاز شد و تا به جایی تغییر و پیشرفت کرد که به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی و تفریحات مبدل گشت. هنر، تکنولوژی و سیاست سه عاملی هستند که سینما از آن تأثیر بسیاری گرفته است. کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز» نوشته رابرت اسکلار کتابی درباره شگفتی‌های سینما و شکل‌گیری ابزارهای گوناگون آن است. کتاب حاضر در واقع بخش دوم مجموعه کتاب‌های هنر در دانشنامه بریتانیکا محسوب می‌شود. کتاب ویژگی مخصوصی دارد و یکی از کتاب‌های معتبری است که دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به سینما که در ابتدای راه مطالعه هستند؛ می‌توانند از آن بهره کافی ببرند.
دنیای عجیب و مسحور کننده سینما همان‌قدر که مورد توجه مردم عادی بوده، از همان دهه‌های آغازینش مورد توجه پژوهشگران نیز بوده است. سینمایی که از صامت شروع شد و به سرعت پیشرفت کرد. افراد بسیاری تاریخ سینما را ثبت و ضبط کرده‌اند. افرادی مانند: آرتور نایت، بلا بلاش، دیوید ا. کوک، دیوید بردول، کریستین تامپسون، یوسف اسحاق‌پور، رابرت اسکلار و... تکنیک نیز یکی دیگر از ابزارهایی است که سبب پیشرفت هنر سینما بوده است و کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز» به آن توجه کرده است.
درباره کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز»
کتاب، شروع تاریخ سینما از گذشته تا به امروز را بیان می‌کند. همچنین بیشتر به جریان‌هایی توجه می‌کند که در فیلم‌سازی مهم شدند و تأثیراتی در مسیر جریان سینما به جای گذاشتند. نه تنها فیلم‌ها، بلکه نظریه‌های فیلم و تحولات تکنیکی و فنی که در تاریخ سینما مهم و تأثیرگذار هستند، بیان می‌شوند. کتاب در بخش پایانی با توجه به سینمای قرن بیست و یکم در دنیا، اشاره‌هایی به کشورهای گوناگون جهان، از‌جمله ایران می‌اندازد.
فهرست مندرج در کتاب عبارت است از: سال‌های نخست: 1830 ـ 1910، سال‌های صامت: 1910 ـ1927، دورۀ فیلم‌های ناطق پیش از جنگ جهانی دوم، جریان‌های حاکم در سال‌های جنگ جهانی دوم و پس از آن، گذار به قرن بیست‌ویکم.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
با آغاز قرن جدید تغییری رخ داد که موجب شد فیلم نه به عنوان عکس‌های جاندار بلکه در حکم داستان یا روایت در نظر گرفته شود و این موضوع بیش از همه در آثار فیلم‌ساز فرانسوی ژرژ مِلی‌یِس مشهود است. ملی‌یس تردستی حرفه‌ای بود که به امکانات شعبده بازانۀ سینماتوگراف علاقه‌مند شده بود. وقتی برادران لومیر از فروش دستگاه به او خودداری کردند، در سال 1896 یک پروژکتور ایماتوگراف از پل خرید و با معکوس کردن قواعد مکانیکی‌اش دوربین خودش را طراحی کرد. سال بعد او کمپانی استار فیلم را تأسیس کرد و استودیویی کوچک با دیوارهای شیشه‌ای در زمین خانه‌اش در مونتروی ساخت و در آن طی سال‌های 1896 تا 1913 بیش از 500 فیلم را تهیه، کارگردانی، فیلم‌برداری و در آنها بازی کرد. ملی‌یس ابتدا از عکاسی استاپ‌موشن بهره می‌برد (در این نوع عکاسی دوربین و حرکت متوقف می‌شود تا چیزی به صحنه اضافه یا از آن حذف شود؛ سپس تصویربرداری و حرکت‌ها از سر گرفته می‌شود) تا فیلم‌های پرترفند تک‌نمایی تولید کند که در آنها اشیاء ناپدید و دوباره ظاهر می‌شدند یا به اشیایی دیگر مبدل می‌گشتند. بسیاری از تهیه‌کنندگان در انگلستان و ایالات متحده از این فیلم‌ها تقلید کردند. اما ملی‌یس خیلی زود به فیلم‌های چند صحنه‌ای کوتاه روی آورد، فیلم‌هایی نظیر ماجرای دریفوس (1899) نخستین فیلم وی که در آن برای ایجاد سکانس‌های معمولی و روایت داستان‌های ساده از منطق زمانی خطی پیروی کرد. در سال 1902 او فیلم روایی تأثیرگذار سی صحنه‌ای سفر به ماه را تولید کرد. این فیلم که بر اساس داستانی از ژول ورن ساخته شد حدود یک حلقه بود (حدود 825 فوت [251 متر] یا 14 دقیقه).
سفر به ماه نخستین فیلمی بود که توزیع بین‌المللی یافت (عمدتا به شکل غیرقانونی) و محبوبیت گسترده‌ای کسب کرد. کمپانی استار فیلم به یمن این فیلم به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فیلم در جهان تبدیل شد (شعبه‌ای از آن درسال 1903 در آمریکا تأسیس شد) و فیلم روایی به محصول جریان اصلی سینما بدل شد. ملی‌یس سینمای رویدادهای واقعی برادران لومیر را از هر دو جنبه خلع سلاح کرد. تولیدات او علی‌رغم ابداعاتی که داشتند اساسا از تئاترهای فیلم‌برداری شده فراتر نرفتند. او این فیلم‌ها را به معنای واقعی کلمه تسلسل تصاویر زنده یا به قول خودش «صحنه‌هایی که به صورت تصنعی چیده بودند» می‌دانست.
نویسنده کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز»
رابرت اسکلار پژوهشگر سینما
درباره ترجمه فارسی کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز»
کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز: هنر در دانشنامه بریتانیکا ۲» توسط ستاره نوتاج به فارسی برگردانده شده است. انتشارات فرهنگستان هنر کتاب را برای علاقه‌مندان به سینما چاپ منتشر کرده است.

رتبه کتاب «تاریخ سینما از قرن نوزدهم تا امروز» در گودریدز: 3 از 5