صدر اسلام و زایش سرمایه داری

کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» نوشتۀ بِندیکت کُهلر
پژوهشی اقتصادی در تاریخ اسلام. کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری»، با عنوان اصلی Early Islam and the Birth of Capitalism، پژوهشی است در زمینۀ سازوکارِ اقتصادی حکومت‌های اسلامی دورۀ صدرِ اسلام و تأثیر اقتصاد صدر اسلام بر اقتصاد سرمایه‌داری و بازار آزاد.
بندیکت کهلر در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» ریشه‌های سرمایه‌داری مدرن را در اقتصاد دورۀ صدر اسلام و تجربه‌های اقتصادی پیامبر اسلام می‌داند و از همین منظر اقتصاد آن دوره را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد.
کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» منبعی برای مطالعه در تاریخ اسلام با محوریت اقتصاد و تأثیر اقتصاد صدر اسلام بر سرمایه‌داری مدرن در غرب است.
نشریۀ Economic Affairs در توصیف کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» می‌نویسد: «عنوان این کتاب، نوشتۀ یک تاریخ‌نگار و بانک‌دار پیشین، قطعاً با گوشه‌چشمی به بازاریابی انتخاب شده است: کتاب برای همۀ خوانندگان علاقه‌مند به نظام اقتصادی مسلط جهان و کنجکاو دربارۀ ریشه‌های آن و نیز برای همۀ علاقه‌مندان به اسلام و سهم و نقش آن در تمدن بشری جذابیت خواهد داشت. اثری بسیار خوش‌خوان و لذت‌بخش که در جاهایی کاملاً هیجان‌آور می‌شود. نویسنده با استفاده از منابع گسترده، یک راهنمای عالی برای آشنایی با هر دو موضوعِ آمده در عنوان کتاب تهیه کرده است. کتاب همچون مشعلی فروزان است که دورۀ جذابی از تاریخ را با انجام مقایسه‌هایی با دیگر اعصار و مناطق و قصه‌هایی از قبیل هزار و یک شب، روشن و جان‌دار می‌سازد.»
همچنین روزنامۀ «فرانکفورتر آلگماینه زایتونگ» در معرفی کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» می‌نویسد: «مورخ اقتصادی، بندیکت کهلر، چهره‌ای به‌کلی متفاوت از محمد [ص] را به ما معرفی می‌کند: کارآفرینی از شهر مکه و بنیان‌گذار نهادهای اقتصادی که – قرن‌ها پیش از شهرهای ایتالیایی عصر رنسانس – یک محرک قوی به رویّه‌های کسب‌وکار سرمایه‌داری تزریق کرد.»
متن اصلی کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» اولین بار در سال 2014 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری»
بندیکت کهلر در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» ما را با خود به سفری جذاب در صدر اسلام و شهرهای مختلف دوران ظهور اسلام و شکل‌گیری و گسترش تمدن اسلامی، از مکه و مدینه و دمشق و بغداد و بیت‌المقدس و قاهره و اسکندریه و قسطنطنیه گرفته تا سیسیل و دیگر شهرهای قدیمی و تاریخی، می‌برد.
هدف از سفری که کهلر در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» تدارک دیده است، معرفی و بررسی و تحلیل مناسبات و سازوکارهای اقتصادی در جهان اسلام در دورانی است که کتاب به آن می‌پردازد.
کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری»، با رجوع به منابع گوناگون، به کندوکاو در اقتصاد صدر اسلام می‌پردازد و آن را با اقتصاد سرمایه‌داری در غرب مقایسه می‌کند تا نشان دهد که آن‌چه بعدها اقتصاد سرمایه‌داری نام گرفت، الگوگرفته از اقتصاد صدر اسلام و سنتی از مناسبات و فعالیت‌های اقتصادی است که پیامبر اسلام نظام اقتصادی جامعۀ اسلامی را براساس آن پایه گذاشت و برمبنای همان سنت به ادارۀ سیستم اقتصادی جامعۀ اسلامی پرداخت.
در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» ریشه‌های اقتصاد بازار آزاد در اقتصاد صدر اسلام یافته شده است و نویسنده معتقد است که پیامبر اسلام، اقتصاد بازار آزاد را، که نظام سرمایه‌داری مدافع آن است، بنیان گذاشته است.
در کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» وقایع گوناگون تاریخ اسلام از منظری اقتصادی بازخوانی و تحلیل می‌شوند.
کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» از بیست‌وپنج فصل و یک بخش نتیجه‌گیری تشکیل شده است.
فصل‌های بیست‌وپنج‌گانۀ کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» عبارتند از: «ثروتمندترین مرد عربستان»، «بازارهای بدون دولت»، «امور خانوادگی»، «مسجد، بازار و جنگ»، «وضعیت مالی خاندان محمد [ص]»، «قوۀ مجریۀ محمد [ص]»، «نظام مالیاتی محمد [ص]»، «مسئلۀ جانشینی»، «به قدرت رسیدن خلفای راشدین»، «درگذشت خلفای راشدین»، «سفر به بیت‌المقدس»، «سکۀ طلای اسلامی»، «بانک‌داران بغداد»، «نیکوکاری در اسلام: وقف»، «سرمایه‌های جسورانۀ اسلامی: قراض (مضاربه)»، «مراکز تجاری اسلامی: فُندُق‌ها (کاروان‌سراها)»، «علم حقوق در صدر اسلام»، «از علم حقوق به علم اقتصاد»، «اقتصاد بازار در صدر اسلام»، «بازرگانان مسلمان در خارج از مرزها»، «اتحادهای تغییرپذیر»، «پناه‌گاه‌های مالیاتی در سرزمین مقدس»، «پیامدهای اقتصادی اقدامات صلاح‌الدین ایوبی»، «سبک زندگی بازرگانان» و «دانش اولیۀ حقوق و اقتصاد در دنیای مسیحیت».

دربارۀ بِندیکت کُهلر، نویسندۀ کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری»
بِندیکت کُهلر (Benedikt Koehler) بانک‌دار سابق و پژوهشگر و مورخ اقتصاد است. او دربارۀ تأثیر ادیان ابراهیمی بر اقتصاد و تجارت قرون وسطی مطالعه می‌کند. از کُهلر مطالبی هم دربارۀ تاریخ فکری و تجارت قرن نوزدهم منتشر شده است.
از آثار بندیکت کهلر می‌توان به کتاب «ایمان به بازار؟ ادیان و اقتصاد ابراهیمی» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری»
کتاب «صدر اسلام و زایش سرمایه‌داری» با ترجمۀ جعفر خیرخواهان و محمد ماشین‌چیان، همراه با دو مقدمه از مترجمان کتاب، در نشر نی منتشر شده است.
دکتر جعفر خیرخواهان، متولد 1347، اقتصاددان، استاد دانشگاه و مترجم ایرانی است. او دارای لیسانس اقتصاد و فوق لیسانس علوم اقتصادی با گرایش اقتصاد بین‌الملل از دانشگاه علامه طباطبایی و نیز دکترای علوم اقتصادی است.
خیرخواهان تدریس در دانشگاه فردوسی مشهد و سوابق اجرایی متعددی را در حوزۀ اقتصاد در کارنامۀ کاری خود دارد.
از ترجمه‌های جعفر خیرخواهان می‌توان به کتاب‌های «معمای فراوانی: رونق‌های نفتی و دولت‌های نفتی» و «اقتصاد» اشاره کرد.



محمد ماشین‌چیان، متولد 1360، روزنامه‌نگار و مترجم ایرانی است. او همکاری با نشریاتی چون روزنامۀ «دنیای اقتصاد» و هفته‌نامۀ «تجارت فردا» و نیز دبیری بخش اقتصاد سیاسی مجلۀ «سیاست‌نامه» را در کارنامۀ کاری خود دارد.
از ترجمه‌های محمد ماشین‌چیان می‌توان به کتاب‌های «مدارا» و «تجارت آزاد و اثرش در رشد اقتصادی» اشاره کرد.