در ستایش عقل

کتاب «در ستایش عقل» نوشتۀ مایکل پ. لینچ
عقلانیت و دموکراسی چه نسبتی باهم دارند و فقدان عقلانیت چطور به نابودی دموکراسی می‌انجامد؟ کتاب «در ستایش عقل: چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است»، با عنوان اصلی In Praise of Reason: Why Rationality Matters for Democracy، کتابی‌ست درباب اهمیت عقلانیت و عقلانی فکر کردن و عقلانی به جهان و کارِ جهان نگریستن و تأثیر عقلانیت بر حفظ و تداوم دموکراسی.
مایکل پ. لینچ در کتاب «در ستایش عقل»، با استدلال‌های فلسفی روشن و قابل درک برای مخاطبان غیرمتخصصِ فلسفه، به خطراتی هشدار می‌دهد که عقلانیت را تهدید می‌کنند و به عواقب بی‌اعتنایی به عقل و عقلانی اندیشیدن و خطراتی که تضعیف عقلانیت برای دموکراسی دارد.
کتاب «در ستایش عقل» استدلالی فلسفی و نقادانه برای مقابلۀ فکری با همۀ کسانی است که عقل و عقلانیت و ضرورت آن را نفی می‌کنند.
آنتونی گوتلیب، نویسندۀ کتاب «رؤیای عقل»، دربارۀ اهمیت کتاب «در ستایش عقل» و سبک این کتاب می‌گوید: «برخی روانشناسان و فیلسوفان نقش عقل را در زندگی ما کم‌اهمیت جلوه داده‌اند. مایکل لینچ کار فوق‌العاده‌ای انجام داده است در توضیح اینکه عقل چیست و چرا هیچ بهانۀ خوبی برای کنار گذاشتن عقل، این بهترین ایدۀ روشنگری، وجود ندارد. چیزی که در مورد کتاب قابل توجه است، سبک آن است: نویسنده استدلال‌های عمیق را با پرداختی همه‌فهم به پیش می‌برد.»
همچنین ارنست سوزا، استاد فلسفۀ دانشگاه راتگرز، کتاب «در ستایش عقل» را این‌گونه توصیف می‌کند: «عقلانیت عینی پشتیبان عقل است و به همین دلیل باید از آن پیروی کرد. چگونه موضوع می‌تواند از این قرار باشد و این دفاع چه پیامدهایی دارد؟ پاسخ گسترده به این پرسش‌ها را در کتاب در ستایش عقل می‌یابید. این کتاب توانسته عمق فلسفی را با گسترۀ تاریخی و مضمونی ترکیب کند. دقت را فدای لفاظی نمی‌کند، و وضوح را با اختصار درهم می‌آمیزد. این کتاب در برابر جریان‌های نسبی‌انگار در اندیشۀ فلسفی و جریان‌های محافظه‌کار جزم‌اندیش در اندیشۀ سیاسی می‌ایستد. در مقابل این عده بارها و بارها باید ایستاد و مایکل لینچ این ایستادگی را استادانه انجام می‌دهد.»
متن اصلی کتاب «در ستایش عقل» اولین بار در سال 2012 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «در ستایش عقل»
در جهانی زندگی می‌کنیم که عقلانیت دیگر، حتی میان متفکران و دانشگاهیان، اعتبار پیشین را ندارد و با کلی شک و تردید به آن نگریسته می‌شود. مایکل پ. لینچ اما در کتاب «در ستایش عقل»، با اتکا به استدلال‌ و آوردن دلیل و برهان، نشان می‌دهد که تردیدهایی که به عقلانیت وارد شده است قابل نقد هستند و عقلانیت همچنان دارای اعتبار و اهمیت است و باید جدی گرفته شود.
لینچ در کتاب «در ستایش عقل» بر آن است که اثبات کند عقلانیت و دموکراسی و جامعۀ مدنی ملازم عقلانیت و نگرش علمی به امور هستند و در نبود عقلانیت دموکراسی هم نابود می‌شود چراکه خودکامگی و تعصب به‌راحتی بر جامعه حاکم می‌شود.
کتاب «در ستایش عقل» نشان می‌دهد که آن‌چه عقلانی است، برخلاف نظریات مخالفان عقلانیت، همان چیزی نیست که کسی پیشاپیش به آن باور دارد و صرفاً رنگی از عقلانیت به آن می‌زند، بلکه عقلانیت در تقابل با باور کورکورانه است و می‌تواند از تعصب و باورها و جانبداری‌ها و پیش‌داوری‌ها و مخالفت‌های کورکورانه جلوگیری کند و ما را به جریان‌هایی که می‌خواهند عقلانیت ما را تضعیف و به اطاعت کورکورانه وادارمان کنند گوش‌به‌زنگ نگه دارد.
کتاب «در ستایش عقل» کتابی در ستایش نقادانه به جهان و وقایع جهان نگریستن و زندگی روزمرۀ خود را با عقلانیت پیش بردن است. این کتاب به ما می‌گوید که عقلانیت چطور بر سیاست اثر مثبت می‌گذارد و از نظام دموکراسی محافظت می‌کند و دولت‌ها را در برابر مردم و جامعه پاسخگو نگه می‌دارد.
کتاب «در ستایش عقل» از مقدمه، شش فصل و یک مؤخره تشکیل شده است. فصل‌های شش‌گانۀ کتاب «در ستایش عقل» عبارتند از: «امید و عقل»، «نه برده، نه ارباب: عقل و عاطفه»، «خواب و خیالِ محض»، «دلایل ته می‌کشند: سنت و عقل سلیم»، «"سنت مقدس انسانیت"» و «حقیقت و غم فراق».

دربارۀ مایکل پ. لینچ، نویسندۀ کتاب «در ستایش عقل»
مایکل پاتریک لینچ (Michael Patrick Lynch)، متولد 1966، فلسفه‌دان و استاد دانشگاه اهل امریکاست. او استاد فلسفۀ دانشگاه کنتیکت و مدیر مؤسسۀ علوم انسانی در این دانشگاه است.
مطالعات اولیۀ لینچ بر نظریۀ کثرت‌گرای حقیقت متمرکز بود. او همچنین دربارۀ ارزش حقیقت، معرفت‌شناسی و خصوصاً مسائل معرفت‌شناختی مربوط به کلان‌داده و دموکراسی مطالعه و تحقیق کرده است. لینچ در بحث از دموکراسی استدلال‌هایی را دربارۀ اهمیت فروتنی فکری در دموکراسی مطرح کرده است.
از آثار مایکل پ. لینچ می‌توان به کتاب «اینترنت ما: اطلاعات زیاد و فهم کم در عصر کلان‌داده» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «در ستایش عقل»
کتاب «در ستایش عقل: چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است» با ترجمه و مقدمۀ یاسر میردامادی در نشر نو منتشر شده است.
یاسر میردامادی، متولد 1359، مترجم و مؤلف ایرانی است. او دارای لیسانس و فوق لیسانس الهیات اسلامی از دانشگاه فردوسی مشهد، فوق لیسانس فرهنگ‌های مسلمان از مؤسسۀ مطالعۀ تمدن‌های مسلمان در لندن و دکترای مطالعات اسلام از دانشگاه ادینبرو اسکاتلند است.
از ترجمه‌های یاسر میردامادی می‌توان به کتاب‌های «فلسفۀ دین» و «هراس از معرفت: در نقد نسبی‌انگاری» اشاره کرد.
از میردامادی مقالاتی هم در حوزۀ اخلاق و دین در نشریات، از جمله در مجلۀ «خردنامۀ همشهری»، منتشر شده است.