سرگذشت حاجی بابای اصفهانی

سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی
رمانی که اگرچه اصلِ آن چندان اثرِ شاخصی به حساب نمی‌آید، اما ترجمۀ فارسی‌اش یکی از شاهکارهای کلاسیکِ ادبیات منثور فارسی است. میرزا حبیب اصفهانی در ترجمۀ رمان سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانیِ جیمز موریه چنان شیرینکاری و خلاقیت به خرج داده است که در واقع این ترجمه را می‌توان اثری تألیفی و یکی از پیش‌نمونه‌های داستان جدید فارسی در نظر گرفت. این ترجمۀ خلاقانه همچنین یکی از نخستین تلاش‌های جدی برای ساده کردن نثر فارسی و آفریدن نثری است که بعدها در ادبیات معاصر ایران تکامل یافت.
سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی رمانی است دربارة یک مرد شیادِ حقه‌باز و فرصت‌طلبِ ایرانی به نام حاجی‌بابا که با نیرنگ و حقه کم‌کم خود را بالا می‌کشد و به دستگاه دولت و دربار ایران راه می‌یابد. اصلِ این رمان را جیمز موریه نوشته بود و میرزا حبیب اصفهانی، که ادیبی خوش‌قریحه و هوشمند و ناراضی از اوضاع ایران و آشنا به چم و خم زبان و ادبیات کلاسیک فارسی بود، در آن زمینه‌ای یافت برای نقلِ فساد و نابسامانی‌های ایرانِ عصر قاجار در قالب داستانی طنزآمیز به زبان فارسی؛ پس دست به بازآفرینی این رمان زد و حاصل‌ این بازآفرینی اثری شد که امروزه از جمله ذخایر غنیِ زبان فارسی است.
کتاب سرگذشت حاجی‌بابای اصفهانی با ویرایش جعفر مدرس‌صادقی در نشر مرکز منتشر شده است. در این ویرایش برای نخستین بار دست‌نویس خود میرزا حبیب اصفهانی از این کتاب مبنا قرار داده شده است.
درباره پدیدآورندگان:
میرزا حبیب اصفهانی (ه.ق1311 – 1251)، ادیب، روشنفکر، مترجم و شاعر ایرانی.
جیمز موریه (1849 – 1780)، دیپلمات و نویسنده بریتانیایی.
رتبه گودریدز: 87/3 از 5.