مرگ

کتاب «مرگ» نوشتۀ جفری اِسکار
پژوهشی فلسفی درباب مرگ. جفری اِسکار در کتاب «مرگ» تلاش می‌کند که به بعضی پرسش‌های مهم و بنیادین دربارۀ مرگ پاسخ دهد یا اگر پاسخی قطعی برای آن‌ها نیافت، دست‌کم باب تأمل درباره‌شان را بگشاید.
کتاب «مرگ» کتابی است که در آن از منظر فلسفۀ اخلاق به موضوع مرگ و جوانب گوناگون آن و پرسش‌های بغرنجی که در کلنجار با مرگ و معنای آن به ذهن انسان متبادر می‌شود پرداخته شده است.
کتاب «مرگ» کتابی است دربارۀ یکی از بنیادین‌ترین و کهن‌ترین و اضطراب‌آفرین دغدغه‌های بشر از دیرباز تا امروز. جفری اسکار در این کتاب به زبانی ساده و شیرین و غیرتخصصی به بحث فلسفی و علمی دربارۀ مرگ می‌پردازد و در تبیین سخنان خود در این باره و بررسی و واکاوی جوانب گوناگون مرگ به انواع متون فلسفی و ادبی گریز می‌زند و نیز وارد عرصۀ علوم تجربی می‌شود.
متن اصلی کتاب «مرگ» اولین بار در سال 2006 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مرگ»
جفری اسکار در فصل آغازین کتاب «مرگ» این دیدگاه اپیکور دربارۀ مرگ را که اندیشیدن به مرگ و دل با آن مشغول داشتن بیهوده است چون مرگ چیزی است که تا زنده هستیم برایمان وجود ندارد و وقتی هم که مُردیم باز برایمان وجود ندارد چون نیستیم که وجودش را درک کنیم، معقول می‌داند اما معتقد است که اندیشیدن به مرگ به‌دلیل دیگری بیهوده نیست. دلیل اسکار برای بیهوده نبودن اندیشیدن به مرگ این است که اندیشیدن به مرگ، شکلی از اندیشیدن به زندگی است.
وقتی به مرگ می‌اندیشیم پرسش‌های مختلف فراوانی دربارۀ ماهیت و چندوچون آن به خاطرمان خطور می‌کند؛ پرسش‌هایی دربارۀ هراس از مرگ، حیات پس از مرگ، زندگی و احوال نزدیکانمان بعد از مرگ ما، پوچی یا معناداریِ مرگ و بی‌شمار پرسش دیگر. در کتاب «مرگ» بعضی از این پرسش‌ها مورد کندوکاو قرار گرفته‌اند.
جفری اسکار در کتاب «مرگ» از منظر یک فیلسوف اخلاق از موضوعاتی چون ماهیت مرگ و مواجهه با آن سخن می‌گوید و مرگ را از جوانب گوناگون مورد تأمل قرار می‌دهد. او در این کتاب، در بحث از مرگ، به متون کهن نقب می‌زند و به فلسفه و آرای فیلسوفان، از جمله فیلسوفان اگزیستانسیالیست، و نیز به متون ادبی ارجاع می‌دهد و رد مرگ را در انواع متون و اندیشه‌ها می‌زند و همچنین از منظر علوم تجربی به بررسی مرگ و معنا و ماهیت آن می‌پردازد تا درکی هرچه روشن‌تر از موضوع مبهم و غریب و رازآلود مرگ به دست دهد.
در کتاب «مرگ» دربارۀ استفاده‌های علمی و پژوهشی از اجساد مردگان نیز بحث شده است.
کتاب «مرگ» از هفت فصل تشکیل شده است.
فصل‌های هفت‌گانۀ کتاب «مرگ» عبارتند از: «ماهیت مرگ»، «منظرهای وجودی»، «زندگی دراز، زندگی کوتاه»، «مواجهه با مرگ»، «شر مرگ»، «منافع مردگان» و «چگونگی رفتار در قبال مردگان».
در بخشی از کتاب «مرگ» می‌خوانید: «شاید به نظرتان برسد مرگ موضوعی است که تأمل فلسفی دربارۀ آن شکلی نسبتاً بیمارگون دارد. اصلاً چرا کسی که زنده است خود را دلمشغول حالتی کند که بنا به تعریف شامل حال او نمی‌شود؟ مرگ – دروگرِ داس‌به‌دست، که در کتاب مقدس با تعبیر پادشاه وحشت از آن یاد شده – برای هیچ‌یک از خوانندگان این سطرها فرا نرسیده است. اپیکور، فیلسوف یونانی، اندیشه‌ای بسیار مشهور در این باب دارد که به ما یادآور می‌شود "تا زمانی که هستیم، مرگ با ما نیست؛ اما وقتی که مرگ آمد، آن‌گاه دیگر ما نیستیم". اپیکور از اینجا نتیجه می‌گیرد که مرگ نه برای زنده‌ها مایۀ دغدغه و نگرانی است، و نه برای مرده‌ها، "چون برای دستۀ اول مرگ وجود ندارد، و دستۀ دوم خود وجود ندارند".
با این همه، رسیدن به حالتِ بی‌اعتناییِ کامل به این واقعیت که همه سرانجام می‌میریم بسیار دشوار است، و این چیزی است که بسیاری از فیلسوفان، چه با رغبت چه از سرِ بی‌میلی، به آن اذعان کرده‌اند. این فکر که عزیزانمان، پیش یا پس از ما، در نهایت خواهند مُرد خواه‌ناخواه دردناک است. کنار آمدن با این آگاهی هم دشوار است که خودمان نیز روزی سرانجام از رنج این زندگی فانی رها می‌شویم. مرگ قدر مسلم نقطۀ پایانِ همۀ آن کوشش‌ها و برنامه‌ها و رابطه‌ها و دلبستگی‌هایی است که به زندگی‌ام معنا و تمایز می‌بخشند. ممکن نیست پایان همۀ این چیزهایی که به آنها اهمیت می‌دهم برای من (یا برای کسانی که زندگی‌ام با زندگی آنها در هم تنیده است) رویداد بی‌اهمیتی باشد.»

دربارۀ جفری اِسکار، نویسندۀ کتاب «مرگ»
جفری اِسکار (Geoffrey Scarre)، متولد 1950، استاد دانشگاه و فیلسوف اخلاق است. تحقیقات او متمرکز بر موضوعاتی است که در حیطۀ اخلاق کاربردی و فلسفۀ اخلاق قرار دارند؛ موضوعاتی چون بخشش، شجاعت، فایده‌گرایی، اخلاق باستان‌شناسی، هولوکاست، شَر و مرگ.
از جمله آثار جفری اسکار می‌توان به کتاب‌ «در باب شجاعت» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «مرگ»
کتاب «مرگ» با ترجمۀ شیرین احمدی در نشر نو منتشر شده است.
شیرین احمدی، متولد 1360، مترجم ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «نخاله‌های شعبده‌باز» و «پیش از آنکه مال شما باشیم» اشاره کرد.