امریکادیده باز پس نگریستن با رابرت فرانک

کتاب «امریکا دیده» نوشتۀ نیکولاس داویدوف
جُستاری درباب رابرت فرانکِ عکاس و مستندساز، خصوصاً درباب عکس‌های مجموعۀ موسوم به «امریکایی‌ها»ی او. کتاب «امریکا دیده: بازپس نگریستن با رابرت فرانک» جستاری است به‌قلم نیکولاس داویدوف دربارۀ رابرت فرانک و بیشتر دربارۀ مجموعه عکس‌هایی که او در آن‌ها امریکا و زندگی امریکاییِ بدون روتوش را ثبت کرد و نام «امریکایی‌ها» بر آن نهاد.
متن اصلی جستار «امریکا دیده» داویدوف اولین بار، با عنوان اصلی The Man Who Saw America، در سال 2015 در نشریۀ «نیویورک تایمز» منتشر شده و کتاب «امریکا دیده» ترجمۀ فارسی همین جستار است.
در کتاب «امریکا دیده‌» همراه با نیکولاس داویدوف در دنیای شخصی و هنری رابرت فرانک سفر می‌کنیم و جهان عکس‌های او و امریکایی را که او با دوربین عکاسی‌اش ثبت کرده است، از خلال نوشتۀ داویدوف، می‌پیماییم و به تماشا می‌نشینیم.

مروری بر کتاب «امریکا دیده»
نیکولاس داویدوف در جستار «امریکا دیده» هم از زندگی رابرت فرانک و خلق‌وخوی او می‌گوید و هم از آثار او و به‌ویژه از عکس‌های مجموعۀ «امریکایی‌ها»یش.
رابرت فرانک عکاس و مستندساز امریکایی – سوئیسی بود. او بیش از هرچیز به‌خاطر مجموعۀ «امریکایی‌ها» مشهور است که کتابی است شامل عکس‌های او از جامعۀ امریکا و زندگی امریکایی؛ عکس‌هایی که باعث شده‌اند که فرانک، به‌خاطر نگاه از بیرونش به جامعۀ امریکا در این عکس‌ها، دو توکویل امروزی لقب بگیرد. فرانک در این عکس‌ها به پشت صحنۀ آن‌چه به «رؤیای امریکایی» معروف است رسوخ کرده است.
داویدوف در جستار «امریکا دیده» بیشتر بر مجموعۀ «امریکایی‌ها»ی فرانک متمرکز است و به عکس‌های فرانک از امریکا می‌پردازد و از آن‌ها و از سبک عکاسی فرانک در آن‌ها و جریان به وجود آمدن و انتشار مجموعۀ «امریکایی‌ها» و جایگاه آن سخن می‌گوید.
داویدوف همچنین در جستار «امریکا دیده» پرتره‌ای از خود فرانک ارائه می‌دهد. روایت او از فرانک در این جستار به‌نحوی است که انگار دوربین‌به‌دست دنبال سوژه‌اش راه افتاده و از او فیلم می‌گیرد و گفته‌های او را دربارۀ زندگی و کارها‌یش ثبت می‌کند.
در جستار «امریکا دیده»، پابه‌پای نویسندۀ این جستار، فرانک را دنبال می‌کنیم تا آن‌جا که او با دوربینش، پرسه‌زنان، به کشف امریکا می‌رود و عکس‌های معروفش از چهرۀ پنهان امریکا و پشت صحنۀ زندگی امریکایی را خلق می‌کند.
نیکولاس داویدوف در جستار «امریکا دیده» نشان می‌دهد که سبک خاص فرانک در نگاه به امریکا از پشت لنز دوربینش و ثبت امریکا در عکس‌های خود چگونه شکل گرفت و فرانک در نخستین عکس‌هایش چه نگاهی به امریکا داشت و این نگاه او چطور متحول شد و شد آن‌چه که فرانک در مجموعۀ «امریکایی‌ها» به نمایش گذاشته است.
در لابه‌لای جستار «امریکا دیده» نقل قول‌هایی از خود رابرت فرانک دربارۀ زندگی‌اش و عکس‌های مجموعۀ «امریکایی‌ها» و دردسرهایی که برای گرفتن این عکس‌ها و نیز برای انتشارشان کشیده و ترفندهایی که برای گرفتن بعضی از عکس‌ها به‌کار زده، آمده است. در این جستار هم دنیای عکس‌های رابرت فرانک را می‌شناسیم و هم خلق‌وخوی خود او را و درمی‌یابیم که خلق‌وخوی فرانک چه پیوندی با سبک عکس‌هایش داشته است.
رابرت فرانک اما همیشه عکاس نماند. او عکاسی را رها کرد و به فیلمسازی مستند پرداخت. در جستار «امریکا دیده» قدری هم به رابرت فرانک فیلمساز پرداخته شده است.
در بخشی از کتاب «امریکا دیده» در ذکر اهمیت و جایگاه مجموعۀ «امریکایی‌ها»ی رابرت فرانک آمده است: «با گذرِ سال‌ها، امریکایی‌ها مسیرِ کلاسیک‌های اکسپریمنتالِ امریکایی، مثلِ موبی‌دیک و همشهری کِین، را طی کرده – آثاری که قامت‌شان کم‌کم رشد کرده، چنان‌که گویی همیشه ستبر بوده‌اند. به چشمِ بروس اسپرینگ‌استین، که چند نسخه از امریکایی‌ها را گوشه‌وکنارِ خانه‌اش برای الهام گرفتن دمِ دست گذاشته، "این عکس‌ها هنوزِ هنوز تکون‌دهنده‌ان. کتابه یه‌تنه یه هویت تمام‌کمالِ امریکایی به وجود آوُرده. من می‌گم برابرِ تصویریِ بزرگراه شصت‌ویکِ دیلنه. یه کتاب 83عکسه‌س، که 27000 تا عکس داره. واسۀ همینه بزرگراه شصت‌ویک سنبه‌ش پرزوره. 9 تا آهنگه، که 12000 تا آهنگ داره. ما همه کسب‌وکارمون شکاره. چی بشه یه چیزی بزنیم. این همه رو زده."»

دربارۀ نیکولاس داویدوف، نویسندۀ کتاب «امریکا دیده»
نیکولاس داویدوف (Nicholas Dawidoff)، متولد 1962، مؤلف امریکایی است. او تحصیلکردۀ تاریخ و ادبیات در دانشگاه هاروارد است. داویدوف کار نوشتن را با روزنامه‌نگاری و نوشتن دربارۀ بیسبال و محیط زیست آغاز کرد و پس از چندی به نوشتن کتاب رو آورد. او همکاری با نشریاتی چون «نیویورکر» و «نیویورک تایمز» را در کارنامۀ کاری خود دارد.
از آثار نیکولاس داویدوف می‌توان به کتاب‌های «مگس‌کش» و «در کشور کانتری» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «امریکا دیده»
کتاب «امریکا دیده: بازپس نگریستن با رابرت فرانک» با ترجمه و مقدمۀ خشایار قشقایی، همراه با ترجمۀ مقدمۀ جک کرواک برای مجموعۀ «امریکایی‌ها»ی رابرت فرانک، در نشر مان کتاب منتشر شده است. این کتاب، جزوی از مجموعه‌ای موسوم به «کتابچه‌ها» است که به‌دبیری خشایار قشقایی در انتشارات مان کتاب منتشر می‌شود و، چنانکه در یادداشت دبیر مجموعه در ابتدای کتاب آمده، به انتشار جستار اختصاص دارد.
خشایار قشقایی، متولد 1368 در تهران، مترجم و ویراستار ایرانی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «سایه‌ها» و «قدرت فیلم» اشاره کرد.