سوگ در بیست و نه قطعه کوتاه

کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» نوشتۀ چیماماندا اِنگُزی آدیچیه
نوشتاری قطعه‌قطعه درباب سوگ و غم فقدان. کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه»، با عنوان اصلی Notes on Grief، جُستاری اتوبیوگرافیک است که چیماماندا اِنگُزی آدیچیه، نویسندۀ نیجریه‌ای – امریکایی، آن را در سوگِ پدرش و غم از دست دادن او نوشته و در آن، ضمن بیان تجربۀ خود از سوگ یکی از عزیزانش و نحوۀ مواجهه‌اش با این تجربۀ دردناک، به تأمل در مفهوم سوگ پرداخته است.
متن اصلی جستار «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» اولین بار در سال 2020 در نشریۀ «نیویورکر» منتشر شده و سپس در سال 2021 به‌صورت کتاب به چاپ رسیده است. اساس ترجمۀ فارسی کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» متنی است که در «نیویورکر» منتشر شده است.

مروری بر کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه»
چیماماندا اِنگُزی آدیچیه پدرش را در دوران همه‌گیری کرونا و درحالی از دست داد که به‌دلیل قرنطینۀ کرونایی نمی‌توانست از امریکا به نیجریه برود و در مراسم عزای پدرش شرکت کند. اِنگُزی در کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» نبود فیزیکی در مراسم سوگواری برای پدرش را با سوگواری از طریق کلمات جبران می‌کند و می‌کوشد از تجربۀ سوگ بنویسد و از اینکه چطور با غم بزرگ فقدان پدرش مواجه شده و فاصله و بُعدِ مسافت چه کیفیتی به سوگواری او بخشیده است.
آدیچیه در کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» تعریف می‌کند که پذیرش از دست دادن پدری که بسیار به او عشق می‌ورزیده و از همین رو همیشه دلهرۀ از دست دادن او را داشته است چقدر برایش دشوار است و گاهی فراموش می‌کند که پدرش مُرده و دیگر نیست. او از خاطرات خودش با پدرش می‌گوید و از اینکه، در عین هراس همیشگی از اینکه یک روز بالاخره پدرش را از دست بدهد، به‌دلیل سلامتی نسبی پدرش خیالش تا حدی راحت بوده و ترسش از اینکه پدرش روزی بمیرد کمرنگ بوده است. او در این کتاب، ضمن بیان تجربه‌اش از سوگ پدر، تصویری از پدرش ترسیم می‌کند و رابطه‌اش با پدر را شرح می‌دهد.
کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» جستاری است که به بیست‌ونه تکه تقسیم شده است؛ جستاری پاره‌پاره که هر پارۀ آن وجهی از سوگ راوی را می‌نمایاند و تجربۀ سوگ و مفهوم آن از نگاه نویسنده را بازتاب می‌دهد.
آدیچیه در کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» نقل می‌کند که تجربۀ از دست دادن پدر چه تحولی در زندگی و نگاه او به‌وجود آورده و چطور زندگی‌اش را از این رو به آن رو کرده است.
در یکی از قطعات کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» می‌خوانید: «سوگ کاری کرده که پوست بیندازم. البته اول فلس‌گیری کرده، باورها و معیارهای قبلی‌ام را فلس‌فلس کنده، برده، و نگاهم را تغییر داده. پشیمانم خیلی چیزها را مسلم و محقَق می‌دانسته‌ام. مثلاً، این را که بایست سوگواری کرد، از داغِ بردل‌نشسته حرف زد، با مصیبت روبه‌رو شد، و بالأخره از سوگ گذشت. باورهای قالبی و شسته‌رفتۀ آدمی که سوگ را نشناخته و نمی‌داند که داغ چیست. البته که من پیش‌تر هم سوگوار شده‌ام، اما اولین بار است به هستۀ مرکزیِ سوگ رسیده‌ام و، کورمال، به سطح متخلخلش دست می‌کشم و می‌فهمم هیچ راهی به بیرون ندارد. وسط گردابی هستم وحشتناک. به جایی رسیده‌ام که، در ذهنم، جعبه می‌سازم و فکرهای پریشانم را بین چهار دیوار استوارش گیر می‌اندازم. قاطعانه، ذهنم را به حرکت در سطح محدود می‌کنم، فقط‌وفقط در سطح. نمی‌توانم زیاد فکر کنم؛ در اصل، شهامت ندارم جدی و عمیق فکر کنم، می‌ترسم مغلوب شوم. نه‌تنها مغلوبِ درد، که مغلوبِ پوچی‌ای فروکِشنده – همان چرخۀ فکریِ معروف، که هی می‌گوید فایده‌ای ندارد، که آخرش فایده‌اش چیست، که اساساً هیچ‌چیزی هیچ فایده‌ای ندارد.»

دربارۀ چیماماندا اِنگُزی آدیچیه، نویسندۀ کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه»
چیماماندا اِنگُزی آدیچیه (Chimamanda Ngozi Adichie)، متولد 1977، نویسندۀ نیجریه‌ای – امریکایی است. آدیچیه از نویسندگان آفریقایی برجسته و تحسین‌شدۀ معاصر است و به‌خاطر آثارش جوایز مختلفی گرفته است.
از چیماماندا اِنگُزی آدیچیه آثار فراوانی، اعم از شعر و داستان و جُستار و نمایشنامه و کتاب کودک، منتشر شده است که از جملۀ آن‌ها می‌توان به رمان‌های «ختمی ارغوانی»، «امریکانا» و «نیمه‌ی یک خورشید طلایی» و جستارِ «ما همه باید فمینیست باشیم» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه»
کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» با ترجمۀ نیلوفر صادقی، همراه با یادداشتی در معرفی این کتاب و نویسنده‌اش، در انتشارات مان کتاب منتشر شده است. این کتاب، جزوی از مجموعه‌ای موسوم به «کتابچه‌ها» است که به‌دبیری خشایار قشقایی در انتشارات مان کتاب منتشر می‌شود و، چنانکه در یادداشت دبیر مجموعه در ابتدای کتاب آمده، به انتشار جستار اختصاص دارد.
نیلوفر صادقی، متولد 1360، مترجم و منتقد ادبی ایرانی است. صادقی دانش‌آموختۀ مهندسی پلیمر و زبان و ادبیات انگلیسی است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «در آمریکا» و «جایی برای زندگی» اشاره کرد.
از نیلوفر صادقی مطالبی هم در معرفی و نقد کتاب و همچنین ترجمه‌هایی در حوزۀ داستان و نمایشنامه در نشریات منتشر شده است.
از کتاب «سوگ در بیست‌ونه قطعۀ کوتاه» ترجمۀ فارسی دیگری هم، با عنوان «در غم فقدان پدرم: یادداشت‌هایی بر سوگ و اندوه»، موجود است که مترجم آن الهام عبادی و ناشرش انتشارات کتاب کوله‌پشتی است.