شاهرخ مسکوب: نامیرایان 1

معرفی کتاب «شاهرخ مسکوب» اثر علی بزرگیان
جستاری درباره یکی از مهم‌ترین روشنفکران معاصر ایرانی. کتاب «شاهرخ مسکوب» نخستین جلد از مجموعه‌ای با عنوان «نامیرایان» است که در آن به ترسیم سیمای شاهرخ مسکوب پرداخته شده است.
در کتاب «شاهرخ مسکوب» با فراز و فرودهای زندگی شاهرخ مسکوب روبروییم، فراز و فرودهایی که در پیوند با سه رخداد مهم تاریخ معاصر ایران در نظر گرفته شده و روایت شده‌اند.

درباره کتاب «شاهرخ مسکوب»
شاهرخ مسکوب به عنوان نویسنده، مترجم، پژوهشگر و به خصوص شاهنامه‌پژوه شناخته می‌شود اما گستره علایق و دغدغه‌های او بسیار گسترده بود. مسکوب از شاخص‌ترین جستارنویسان معاصر ایرانی است که در کارنامه‌ به جا مانده از او طیف وسیعی از موضوعات دیده می‌شود. مسکوب به نسلی از روشنفکران ایرانی تعلق داشت که در دوره‌ای پرتلاطم زیستند. زندگی مسکوب به عنوان روشنفکری متعهد از تلاطم‌های اجتماعی و سیاسی ایران برکنار نبود و این موضوعی است که در زندگینامه‌ مختصر او که اخیرا در کتابی با عنوان «شاهرخ مسکوب» منتشر شده دیده می‌شود.
علی بزرگیان، نویسنده کتاب «شاهرخ مسکوب»، او را زنده‌ترین نویسنده و روشنفکر درگذشته ایرانی نامیده است چرا که معتقد است چند نسل محتلف ارتباط و پیوندشان را با او و آثارش حفظ کرده‌اند.
در کتاب «شاهرخ مسکوب» به زندگی او در بستر سه نقطه عطف مهم در تاریخ معاصر ایران نگریسته شده است: اشغال ایران به دست متفقین و از پی آن تبعید رضاشاه، کودتای 28 مرداد 1332 و سرانجام انقلاب 1357. نویسنده کتاب معتقد است که هر یک از این وقایع بر حیات شخصی، سیاسی و فکری مسکوب اثرگذار بودند به این ترتیب که اولی او را از ملی‌گرایی افراطی رهانید، دومی او را از حزب توده گریزان کرد و سومی آغازی شد بر تبعید خودخواسته‌اش به پاریس.
کتاب «شاهرخ مسکوب» روایتی است از زندگی مسکوب اما در این کتاب به تمام جوانب زندگی مسکوب پرداخته نشده و دوم اینکه نویسنده به تمام نوشته‌های مسکوب نپرداخته است بلکه صرفا به آثاری از او اشاره کرده که برای روایت این زندگینامه به آنها نیاز داشته است.
برخی از نقل‌قول‌هایی که در کتاب «شاهرخ مسکوب» آمده، حاصل گفت‌وگوهای شخصی نویسنده کتاب با حسن کامشاد، علی بنوعزیزی، رامین جهانبگلو، گلی ترقی، احمد کریمی‌حکاک، سروش حبیبی، میرمهدی ادیب‌سلطانی و احمد مسکوب (برادرزاده شاهرخ مسکوب) است.

خلاصه کتاب «شاهرخ مسکوب»
کتاب «شاهرخ مسکوب» تاملی است در سرگذشت و حیات یکی از مهم‌ترین روشنفکران ایرانی معاصر. این کتاب را البته نمی‌توان یک زندگینامه به معنای دقیق دانست چرا که عمدتا بر سه برهه مهم از زندگی مسکوب تمرکز کرده است. سه برهه‌ای که از حیث سیاسی و تاریخی در ایران معاصر حایز اهمیتند. در بخشی از کتاب «شاهرخ مسکوب» می‌خوانیم: «بیشتر وقت‌ها گوشه‌ای کز می‌کرد و به گذشته می‌اندیشید. در این سفرهای درونی، بارها خویش را کاوید، در خود تامل کرد، و اندیشه‌هایش را بازنگریست، دور از هیاهوی درون زندان و بیرون آن. در زندان بیشتر هم‌مسلکانش یا همچنان مشغول مشت‌زنی ایدئولوژیک بودند یا در نوشتن ندامت‌نامه و توبه‌نامه و افشای مخفیگاه هم‌حزبی‌ها از هم پیشی می‌گرفتند. او که عفو خویش از کسی نمی‌طلبید گوشه‌ای نشست به کار بازنگری، بازجستن خویش. انگار می‌خواست خود را در تاریخ بیابد، احضار کند، و از او، از خود، بازخواست کند.»

درباره علی بزرگیان نویسنده کتاب «شاهرخ مسکوب»
علی بزرگیان، متولد 1362، روزنامه‌نگار ایرانی است که با نشریات گوناگون و به خصوص «اندیشه پویا» همکاری داشته است. او گزارش‌های متعددی درباره چهره‌های برجسته فرهنگی و سیاسی ایران نوشته است.

کتاب «شاهرخ مسکوب» برای چه کسانی مناسب است؟
علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ ایران در دوره معاصر مخاطبان اصلی کتاب «شاهرخ مسکوب» هستند. همچنین خوانندگانی که به کتاب‌های زندگینامه علاقه دارند از خواندن این کتاب لذت زیادی خواهند برد.