حکومت نظامی

کتاب «حکومت نظامی» اثر خوسه دونوسو، ترجمه عبدالله کوثری، نشر نی
رمانی که به زندگی طبقات مختلف جامعه شیلی در دوره دیکتاتوری پینوشه پرداخته است. خوسه دونوسو از آغاز دوره شکوفایی ادبیات امریکای لاتین یکی از زبده‌ترین نویسندگان این دوره بود و رمان‌هایش از جمله رمان «حکومت نظامی» سهم به سزایی در غنا بخشیدن به ادبیات این دوره داشت.
ویژگی‌های اصلی رمان دوره شکوفایی در رمان‌های دونوسو هم دیده می‌شود اما با این‌حال آثار او ویژگی‌هایی متمایز هم دارد. دونوسو در رمان‌هایش به زندگی روزمره طبقه متوسط توجه دارد و گرایشی نمایان به کندوکاو در روان آدمی، توجه به نارسایی‌های روانی، نابهنجاری‌های جنسیتی، ذهنیت بیمارگون و تنش‌های موجود در میان انسان حاشیه‌نشین و متن جامعه در آثار او دیده می‌شود و این ویژگی‌ها در رمان «حکومت نظامی» نیز وجود دارد.
کتاب «حکومت نظامی» یکی از مشهورترین رمان‌های دونوسو به شمار می‌رود. این رمان روایتی است از زندگی درونی و بیرونی آدم‌هایی از لایه‌های مختلف جامعه شیلی در دوران خفقان‌آور دیکتاتوری پینوشه.
ماجراهای رمان «حکومت نظامی» به شکل معناداری با گذشته و دوران قبل از کودتای پینوشه پیوند می‌خورد. دونوسو را می‌توان راوی جامعه شیلی و شکست‌هایش دانست.

مروری بر کتاب «حکومت نظامی»
ماجرای کتاب «حکومت نظامی» به شکل معناداری با مرگ ماتیلده اوروتیا، همسر شاعر بزرگ شیلی، پابلو نرودا، و مراسم تشییع و تدفین او آغاز می‌شود.
در رمان «حکومت نظامی»، مانونگو ورا، که خواننده‌ای محبوب میان مردم در دوران انقلاب آلنده بوده پس از سال‌ها دور بودن از وطن به شیلی بازگشته و این دقیقا همان روزی است که مراسم تشییع همسر نرودا در جریان است: «مانونگو بعد از پیاده شدن از پرواز ساعت شش هواپیمای ایرفرانس، در راه هتل هالیدی‌این، آگهی درگذشت ماتیلده را در روزنامه خوانده بود. پس، پسرش را با چمدان‌ها به هتل سپرده و بی‌اعتنا به جیغ و داد او با همان تاکسی به راهش ادامه داده بود. این که سرراست به خانه نرودا برود تنها طریق مناسب برای او بود. طریق قدرشناسی، ستایش و یادآوری. اگر به محض رسیدن به میهن این خبر دردناک را نشنیده و خود را موظف به حضور در آن مراسم نیافته بود، امروز چه می‌کرد؟».
مانونگو ورا، به وطن بازگشته تا خود و کشورش را بازیابد. در طول روایت رمان «حکومت نظامی» می‌بینیم که شیلی در سال‌های غیاب مانونگو ورا تا چه حد تغییر کرده و دگرگون شده است. همچنین آدم‌هایی که پیش‌تر با او آشنا بودند امروز هریک با کوله‌باری از تجربه‌های دردناک دوران دیکتاتوری پینوشه می‌کوشند تا پیوندهای گذشته را بار دیگر زنده کنند.
ماجرای تلاش مانونگو ورا در رمان «حکومت نظامی» برای برقراری پیوند با خانه، این رمان را که در عین برخورداری از مضمونی سیاسی مثل همه رمان‌های دونوسو کندوکاوری عمیق در هستی آدم‌های شیلیایی نیز هست، به چشم‌اندازی جذاب از سرنوشت آدم‌ها و تلاش بی‌وقفه آنها برای بودن و معنی بخشیدن به هستی خود بدل کرده است.
راوی رمان «حکومت نظامی»، مانونگو ورا، پس از سیزده سال به کشورش بازگشته و این زمانی است که یک حکومت نظامی تازه‌نفس در شیلی حاکم شده است. او به شیلی بازگشته تا دوباره خودش و کشورش را بازیابد. اما شیلی در طول این سال‌ها تغییرات زیادی کرده و راوی رمان «حکومت نظامی» وقتی پس از سال‌ها به میهنش بازمی‌گردد در آغاز آن را به جا نمی‌آورد. او اما به مرور جای خودش را در میهن بازمی‌یابد و در پاسخ به این پرسش که چرا در این زمان مخصوص به شیلی آمده می‌گوید آمده‌ام که بمانم؛ برای همیشه.
عنوان اصلی رمان «حکومت نظامی»، «درماندگی» بوده اما مترجم انگلیسی اثر عنوان قرق یا «حکومت نظامی» را برای آن برگزیده و کتاب هم با همین عنوان به فارسی ترجمه شده است.

درباره خوسه دونوسو نویسنده کتاب «حکومت نظامی»
خوسه دونوسو، رمان‌نویس، شاعر، نویسنده داستان کوتاه، روزنامه‌نگار، نمایش‌نامه‌نویس و مترجم اهل شیلی است که در 5 اکتبر 1924 در سانتیاگو متولد شد. پدرش پزشک بود اما خانواده وضع مالی بی‌ثباتی داشت و این باعث شده بود که خوسه جوان از پشوانه مالی برای تحصیلات عالی برخوردار نباشد. با این‌حال او با ثبت‌نام در انستیتو تعلیم و تربیت دانشگاه شیلی و پشت سر گذاشتن دوره سه ساله این انستیتو توانست بورس تحصیلی از دانشگاه پرینستن بگیرد. دونوسو اغلب ایام عمرش را در شیلی گذراند اما سال‌هایی را نیز در تبعیدی خودخواسته در اسپانیا، مکزیک و امریکا سپری کرد. او در دهه 1960 به دلایلی شخصی کشورش را ترک کرد و سال‌ها بعد، در 1973، اعلام کرد که دور بودن از وطن و به سر بردن در تبعید به نوعی اعتراض به دیکتاتوری پینوشه در شیلی است. دونوسو در 1981 به زادگاهش بازگشت و تا پایان عمرش در سال 1996 در شیلی زندگی کرد. دونوسو رمان‌های زیادی نوشت و به عنوان یکی از بهترین نویسندگان شیلیایی نسل خود و به طور کلی یکی از بهترین نویسندگان امریکای لاتینی شناخته می‌شود. او به نسل نویسندگان دوران شکوفایی رمان امریکای لاتین تعلق دارد و هم‌نسل مارکز و فونتس بود و از دوستان نزدیک آنها. رمان‌هایی که دونوسو در دهه 1960 منتشر کرد اگرچه هریک ویژگی‌هایی متفاوت و مختص به خود داشتند اما با این‌حال ویژگی‌های مشترک رمان دوران شکوفایی در آنها نمایان است. دونوسو در رمان‌هایش زندگی طبقه متوسط امریکای لاتین را به تصویر کشیده و به کندوکاو در لایه‌های گوناگون روابط آدم‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی پرداخته است. دونوسو در عین‌حال توجهی خاص به طردشده‌ها و حاشیه‌نشین‌های اجتماع دارد. دونوسو در سال 1990 جایزه ادبیات ملی شیلی را دریافت کرد. «باغ همسایه» و «حکومت نظامی» از جمله آثار مشهور او به شمار می‌روند.

درباره ترجمه کتاب «حکومت نظامی»
کتاب «حکومت نظامی» با ترجمه عبدالله کوثری در نشر نی منتشر شده است.
عبدالله کوثری، متولد 1325 در همدان، از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مترجمان سال‌های اخیر ایران است که آثار متعددی به خصوص در زمینه ادبیات با ترجمه او منتشر شده است. کوثری پیش از آنکه به ترجمه بپردازد شعرهایی در نشریات مختلف منتشر کرده بود و درواقع به عنوان شاعر شناخته می‌شد و حتی در ده شب گوته نیز شعر خوانده بود. کوثری تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته اقتصاد در دانشگاه ملی سابق سپری کرد و پس از آن مدتی برای تکمیل زبان انگلیسی به انگلستان رفت و پس از بازگشت به ایران در کتابخانه دانشگاه ملی به کار مشغول شد. او تا چند سال به عنوان مترجم و ویراستار با پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها همکاری داشت اما در سال 1359 با کناره‌گیری از این مشاغل به عنوان مترجم حرفه‌ای به کار مشغول شد و البته گاهی نیز به ویراستاری پرداخت. در کار ترجمه کوثری تمرکز ویژه‌ای بر ادبیات امریکای لاتین داشته و تعدادی از شاهکارهای نویسندگان امریکای لاتین توسط او به فارسی برگردانده شده‌اند. او جوایزی هم برای ترجمه کسب کرده است. «دن کاسمورو»، «حکومت نظامی»، «ایران، جامعه کوتاه مدت»، «ریچارد سوم»، «ائوریپیدس»، «سنکا»، «جنگ آخر زمان»، «سور بز»، «پوست انداختن» و «مرگ در آند» برخی از ترجمه‌های عبدالله کوثری هستند.