کینکاس بوربا

کتاب «کینکاس بوربا» اثر ماشادو دِ آسیس
شاهکاری دیگر از ماشادو د آسیس که از یک‌سو کندوکاوی موشکافانه در ذهن و روان آدم‌ها است و از سوی دیگر یک نقد اجتماعی گزنده در قالب روایتی داستانی. رمان «کینکاس بوربا» نخست به شکل پاورقی در یکی از مجلات منتشر شد و سپس در قالب کتاب به چاپ رسید.
کتاب «کینکاس بوربا» را به نوعی می‌توان دنباله کتاب «خاطرات پس از مرگ» ماشادو د آسیس دانست چرا که در فصل‌های آغازین «کینکاس بوربا» یکی از شخصیت‌های رمان «خاطرات پس از مرگ» ظاهر می‌شود و حضورش را می‌توان در تمام رمان حس کرد.
ماشادو د آسیس در کتاب «کینکاس بوربا» از منظری انتقادی به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی امپراتوری برزیل می‌پردازد. امپراتوری که بر این باور است که توانسته تمام مواهب نظام‌های اروپایی قرن نوزدهم را در خود گرد آورد در حالی که هنوز درگیر بدوی‌ترین و خشن‌ترین نهادها و ارزش‌های جوامع استعمارزده امریکای لاتین مانده است.
اغلب شخصیت‌های داستانی ماشادو د آسیس نوعی شکاف و دوپارگی دارند و به نوعی شقه شقه هستند و جهان ذهنی آنها دچار دوپارگی‌شان کرده و در نهایت آنها را به تباهی می‌کشاند. آنها اغلب آدم‌هایی بلندپروازند و نگرشی اجتماعی دارند و این ویژگی‌ها در رمان «کینکاس بوربا» هم دیده می‌شود.
رمان «کینکاس بوربا» در کنار دو رمان دیگر ماشادو د آسیس یعنی «خاطرات پس از مرگ براس کوباس» و «دن کاسمورو» به عنوان سه شاهکار آسیس شناخته می‌شوند.

مروری بر کتاب «کینکاس بوربا»
رمان «کینکاس بوربا»، که پس از رمان «خاطرات پس از مرگ براس کوباس» نوشته شده و ارتباطی هم با آن دارد، یک لبه تیز انتقاد اجتماعی دارد و از این حیث به دو شاهکار دیگر ماشادو د آسیس شباهت دارد. در جایی از رمان «کینکاس بوربا» اشاره‌ای به رمان «خاطرات پس از مرگ شده» شده و آمده: «اگر لطفی به من کرده باشی و خاطرات پس از مرگ براس کوباس را خوانده باشی، این کینکاس بوربا همان موجود رانده از عالم هستی است که در آن کتاب حضور داشت، همان گدا، همان وارث نامنتظر و بنیان‌گذار یک مکتب فلسفی. حالا او را در بارباسنا می‌بینی. هنوز پایش به این شهر نرسیده عاشق بیوه‌زنی از طبقه متوسط شد که چیزی از مال و منال دنیا نداشت، اما این خانم آنقدر کمرو و خجالتی بود که آه و ناله عاشق بیچاره به جایی نرسید. اسمش ماریا دِ پیه‌داد بود. برادر این خانم که همین روبیائوی خودمان باشد، برای سرگرفتن ازدواج آن دو از هیچ تلاشی کوتاهی نکرد. پیه‌داد تن به ازدواج نداد و چندی بعد هم بیماری ذات‌الجنب او را به آن دنیا برد. باری، همین ماجرای رمان‌مانند این دو مرد را به هم‌رسانید.»
در کتاب «کینکاس بوربا» نوعی میل به اروپایی شدن و به عبارتی میل به مدرنیته وجود دارد و از منظری انتقادی به این میل نگریسته شده است.
شخصیت اصلی رمان «کینکاس بوربا» فیلسوف نامتعارفی است که دستگاه فلسفی نامتعارف‌تری از خود دارد. ماشادو د آسیس در خلق این شخصیت عناصری را از مهم‌ترین جریان‌های فلسفی رایج در قرن نوزدهم برگرفته و این فلسفه‌ها را نقد کرده است. اومانتیسیم «کینکاس بوربا»، نقیضه‌ای بر فلسفه خوش‌بینانه دوره‌ای در اروپا است که بسیار به علم خوش‌بین است و ارزش بسیاری برایش قایل است. می‌توان گفت ماشادو د آسیس با این نوع نگاه به علم زاویه دارد و با نگاهی انتقادی می‌خواهد آن را به چالش بکشد یا به عبارت بهتر دست بیاندازد.
در کتاب «کینکاس بوربا» راوی دست به اغفال خواننده می‌زند و تکه‌پاره‌هایی از واقعیت را پیش روی ما می‌گذارد که توسط راوی یک‌دست و یک‌تکه جا زده شده‌اند. راوی غیرقابل‌اعتماد رمان «کینکاس بوربا» سبب نوعی آشفتگی در روایت می‌شود و خواننده وادار می‌شود از میان تکه‌پاره‌های ارایه شده دست به ساخت به واقعیت بزند و این نشان‌دهنده پیچیدگی و اهمیت روایت این رمان است.
ترجمه فارسی کتاب «کینکاس بوربا» همراه با مقدمه ترجمه انگلیسی اثر است. این مقدمه به قلم دیوید تی. هاربرلی است و به نوعی تفسیری است بر رمان.

درباره ماشادو دِ آسیس نویسنده کتاب «کینکاس بوربا»
ژواکیم ماریا ماشادو د آسیس شاعر و نویسنده مشهور برزیلی است که در سال 1839 در خانواده‌ای تهیدست متولد شد و در 1908 از دنیا رفت. او نخست کارگر چاپخانه بود اما سرانجام به یکی از مهم‌ترین چهره‌های فرهنگی برزیل تبدیل شد و بنیانگذار و رئیس دایمی فرهنگستان برزیل شد. ماشادو دِ آسیس در دورانی که در چاپخانه کار می‌کرد با شوقی فراوان هر کتابی را که به دستش می‌رسید می‌خواند و این سبب شد که او دانش زیادی در ادبیات و هنر و فلسفه کسب کند. او کار در دنیای چاپ را با حروفچینی و تصحیح آغاز کرد و سپس نویسنده ستون در صفحه حوادث روزنامه‌ها شد. او پیگیرانه می‌خواند و می‌نوشت و می‌توان گفت در همه عرصه‌های ادبیات آثاری منتشر کرده است: رمان، داستان کوتاه، شعر، نمایشنامه و روزنامه‌نگاری و نقدنویسی. عمده شهرت ماشادو به سه رمان او مربوط است: «خاطرات پس از مرگ برای کوباس»، «کینکاس بوربا» و «دن کاسمورو». ماشادو یکی از مهم‌ترین رمان‌نویسان امریکای لاتین است. مجموعه آثار او شامل سی و یک جلد است که چاپ اول آن در 1936 منتشر شد. «دن کاسمورو»، «خاطرات پس از مرگ براس کوباس»، «کینکاس بوربا»، «کلیسای شیطان»، «روانکاو و داستان‌های دیگر» برخی از آثار ماشادو دِ آسیس است که به فارسی ترجمه شده‌اند.

درباره ترجمه کتاب «کینکاس بوربا»
کتاب «کینکاس بوربا» با ترجمه عبدالله کوثری در نشر نی منتشر شده است.
عبدالله کوثری، متولد 1325 در همدان، از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مترجمان سال‌های اخیر ایران است که آثار متعددی به خصوص در زمینه ادبیات با ترجمه او منتشر شده است. کوثری پیش از آنکه به ترجمه بپردازد شعرهایی در نشریات مختلف منتشر کرده بود و درواقع به عنوان شاعر شناخته می‌شد و حتی در ده شب گوته نیز شعر خوانده بود. کوثری تحصیلات دانشگاهی‌اش را در رشته اقتصاد در دانشگاه ملی سابق سپری کرد و پس از آن مدتی برای تکمیل زبان انگلیسی به انگلستان رفت و پس از بازگشت به ایران در کتابخانه دانشگاه ملی به کار مشغول شد. او تا چند سال به عنوان مترجم و ویراستار با پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها همکاری داشت اما در سال 1359 با کناره‌گیری از این مشاغل به عنوان مترجم حرفه‌ای به کار مشغول شد و البته گاهی نیز به ویراستاری پرداخت. در کار ترجمه کوثری تمرکز ویژه‌ای بر ادبیات امریکای لاتین داشته و تعدادی از شاهکارهای نویسندگان امریکای لاتین توسط او به فارسی برگردانده شده‌اند. او جوایزی هم برای ترجمه کسب کرده است. «دن کاسمورو»، «حکومت نظامی»، «ایران، جامعه کوتاه مدت»، «ریچارد سوم»، «ائوریپیدس»، «سنکا»، «جنگ آخر زمان»، «سور بز»، «پوست انداختن» و «مرگ در آند» برخی از ترجمه‌های عبدالله کوثری هستند.