اقتصاد خوب برای دوران سخت

کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت»، اثر آبیجیت بنرجی و استر دوفلو
بحران‌های امروز جهان از منظر دو اقتصاددانِ نوبلیست؛ کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت»، با عنوان اصلی Good Economics for Hard Times، کتابی است درباره بعضی از اصلی‌ترین و بنیادین‌ترین مسائل جهان امروز که به نحوی با اقتصاد گره خورده‌اند. آبیجیت بنرجی و استر دوفلو در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» بحران امروز جهان و جنبه‌های اقتصادی این بحران را، نه صرفاً با اتکا به بحث‌های اقتصادیِ محض، بلکه در ارتباط با مسائل سیاسی و اجتماعی دیده‌اند. آن‌ها در این کتاب، با طرح مسئله به زبانی ساده، اقتصاد و مباحث اقتصادی را از برج عاجِ زبان آکادمیک و علمی و دشوارفهم به عرصۀ عمومی آورده‌اند. این البته به معنای عامه‌پسند کردن مباحث اقتصادی و از دست رفتن دقت علمی در فرایند این عامه‌پسند کردن نیست. کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» مبتنی بر داده‌های و اطلاعات علمی اقتصادی است، اما نویسندگان در عین دقت علمی بحث خود را به زبان ساده و جاهایی با گریز زدن به عرصه‌هایی چون ادبیات و سینما مطرح می‌کنند؛ چنانکه عنوان کتاب نیز اشاره‌ای به رمان «دوران سخت» چارلز دیکنز دارد.
در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت»، ضمن نقد دیدگاه‌های نادرست اقتصادی درباره بحران‌های کنونی جهان و رویکردهای نادرست به این بحران‌ها و نیز پرداختن به چند بحران عمده جهان امروز و رابطۀ آن‌ها با اقتصاد، از راهکارهایی سخن رفته که می‌تواند برای برون‌رفت از این بحران‌ها راهگشا باشد.
متن اصلی کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» نخستین بار در سال 2019 منتشر شده است. این کتاب پرفروش‌ترین کتاب سال 2019 در حوزه اقتصاد بوده است.

مروری بر کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت»
آبیجیت بنرجی و استر دوفلو در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» از جهانی سخن می‌گویند که سخت دوقطبی شده و در آن تعامل و گفت‌وگو جای خود را به مناسبات خصمانه میان جناح‌ها و جریان‌های فکری گوناگون داده است. آن‌ها در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» معتقدند که برای رفع بحرانی که اکنون دامنگیر جهان است باید به جای دوقطبی کردن امور باب گفت‌وگو و تعامل را گشود. در این کتاب همچنین از موضوعاتی چون باورهای کلیشه‌ای و رایج در باب بحران‌های جهانی و نتایج زیانبار این باورها و نیز از بی‌اعتمادی مردم عادی به دیدگاه‌های اقتصاددانان و ریشه‌های این بی‌اعتمادی سخن رفته است.
نویسندگان در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» وضعیت امروز جهان را از منظری با آنچه دیکنز در رمان «دوران سخت» ترسیم کرده مقایسه می‌کنند و در این باره می‌نویسند: «به‌نظر می‌رسد که دوباره به دنیای دوران سخت دیکنزی بازگشته‌ایم، دنیایی که در آن داراها درست رودرروی ندارهای بیگانه قرار گرفته‌اند و این در حالی است که هیچ راه‌حلی برای برون‌رفت از این بحران در چشم‌انداز وجود ندارد.»
به اعتقاد نویسندگان کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» محور اصلی بحران کنونی جهان مسائل مربوط به اقتصاد و سیاست اقتصادی است. مهاجرت و تجارت آزاد از جمله موضوعاتی هستند که در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» به آن‌ها پرداخته شده است.
در این کتاب به نقد باورهایی درباره مسائل امروز جهان پرداخته شده که به اعتقاد نویسندگان باورهایی نادرست هستند و محصول اطلاعات غلط و ترس‌های نابه‌جا. «اقتصاد خوب برای دوران سخت» بر این نکته تأکید دارد که برای برون‌رفت از بحران فعلی باید با نگاه انتقادی به اطلاعاتی که رسانه‌ها و کارشناسان نامعتبر درباره بحران می‌دهند نگریست. آن‌ها معتقدند که تصورات نادرست درباره مقولۀ رفاه منجر به سیاست‌های اقتصادی غلط شده است. از جمله موضوعاتی که در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» بر آن تأکید شده این است که زندگی پربار و رضایت‌بخش صرفاً با رفاه مادی به دست نمی‌آید و این نوع زندگی مستلزم برخورداری از احترام از سوی جامعه، آسایش و راحتی خانواده و دوستان، شرافت، فراغ بال و لذت نیز هست. به اعتقاد نویسندگان کتاب رفاه را صرفاً رفاه مادی در نظر گرفتن باعث شده است که جوامع غربی نسبت به مردم فقیر مظنون باشند و از بودن به جای آن‌ها وحشت کنند. چنین باوری، چنانکه در کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» اشاره شده، باعث می‌شود که ملل غربی همۀ جهان را تهدیدی برای شغل پردرآمد خود قلمداد کنند و بر همین اساس تصمیماتی غلط بگیرند. نویسندگان کتاب همچنین معتقدند که تمرکزِ صِرف بر درآمد و رفاه مادی «باعث شده انتخاب بین رشد اقتصادی و بقای کره زمین بسیار ناخوشایند به‌نظر برسد.» آن‌ها می‌نویسند: «مذاکره‌ای بهتر، زمانی آغاز می‌شود که میل عمیق انسان به شرافت و ارتباط با دیگران را به رسمیت شناخته و آن را نه یک عامل بازدارنده بلکه به‌مثابه راهی بهتر برای فهم یکدیگر و رهایی خود از چنگ مخالفت‌های سرسختانه قلمداد کنیم. طبق استدلال کتاب حاضر، بازگرداندن شرافت انسانی به‌ جای اصلی خود، بازاندیشی عمیقی را در اولویت‌های اقتصادی موجب شده و همین‌طور تجدیدنظر در شیوه‌های اتخاذشده از سوی جوامع برای مراقبت از اعضای خود به‌ویژه در زمان نیاز را برجسته می‌سازد.»
کتاب از نُه فصل و یک بخش نتیجه‌گیری تشکیل شده که عبارتند از: «مگا: اقتصاد را به روزهای درخشانش بازگردانیم»، «فرار از دهان کوسه»، «دردسرهای تجارت»، «امیال، خواسته‌ها و نیازها»، «پایان رشد؟»، «در آب داغ»، «پیانوی خودنواز»، «دولت قانونمند»، «پول و مراقبت» و «نتیجه‌گیری: اقتصاد خوب و اقتصاد بد».
کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» با ترجمۀ صبا نوروزی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.

درباره آبیجیت بنرجی و استر دوفلو، نویسندگان کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت»
آبیجیت وی. بنرجی (Abhijit V. Banerjee)، متولد 1961 در هند، اقتصاددان هندی - امریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2019 است. بنرجی بعد از گرفتن فوق لیسانس اقتصاد از دانشگاه جواهر لعل نهرو برای ادامۀ تحصیل به امریکا رفت و از دانشگاه هاروارد دکترا گرفت. او مدتی در دانشگاه‌های هاروارد و پرینستون تدریس کرده است. از دیگر فعالیت‌های بنرجی در مقام استاد دانشگاه تدریس در بنیاد فورد دانشگاه MIT به عنوان استاد بین‌المللی است.
استر دوفلو (Esther Duflo)، متولد 1972 در فرانسه، اقتصاددان فرانسوی – امریکایی است. دوفلو نیز در سال 2019 جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرده است. او دکترای اقتصاد خود را از دانشگاه MIT گرفته و رسالۀ دکتری‌اش را در این دانشگاه زیر نظر آبیجیت بنرجی و اقتصاددانی دیگر نوشته و به انجام رسانده است.

رتبۀ کتاب «اقتصاد خوب برای دوران سخت» در گودریدز: 4.27 از 5.