پسربچه شصت ساله 2

کتاب «خاطراتِ پسَربچّه‌یِ شصت‌ساله» نوشتۀ حمید جبلی ـ جلد دوم
کتابی بابِ طبعِ آنها که اهل طنز و شوخی و خاطره و نوستالژی‌اند. حمید جبلی در جلد دوم کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» نقل خاطرات خود را، که در جلد اول همین کتاب آغاز کرده بود، پی می‌گیرد. جلد اول کتاب خاطرات «پسربچه‌ی شصت‌ساله» خاطرات حمید جبلی را در قبل از سال‌های دبستان دربرمی‌گرفت. جبلی در آغاز جلد دوم این کتاب مهیای مدرسه‌رفتن است و در ادامۀ آن، ضمن نقل خاطراتش از خانواده و اهالی محلّه‌ای که کودکی‌اش در آن گذشته، شیطنت‌های دوران مدرسه را هم حکایت می‌کند.
کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» مجموعه‌ای است از حکایت‌هایی که آمیزه‌ای از طنز و اندوه و عشق و محبت و شفقت‌اند. این حکایت‌ها گاهی مخاطب را می‌خندانند و گاه غم و دلتنگی را در دل او زنده می‌کنند. با کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» اگر روزگار و حال و هوا و مناسباتی را که جبلی در این کتاب از آن‌ها حرف می‌زند زیسته و تجربه کرده باشیم تکه‌هایی از گذشتۀ خودمان برایمان زنده می‌شود و اگر از نسل‌های جدیدتر باشیم و روزگار ثبت‌شده در حکایت‌های این کتاب را ندیده باشیم می‌توانیم آن روزگار را با برخی ویژگی‌هایش برای خودمان مجسم کنیم و تصوری نسبی از آن به دست آوریم.

مروری بر جلد دوم کتاب «خاطراتِ پسَربچّه‌یِ شصت‌ساله»
خاطرات حمید جبلی در جلد دوم کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» در قالب حکایت‌هایی کوتاه که هر یک عنوانی جداگانه دارد نقل شده است. هر حکایت به موضوعی اختصاص دارد و از همین رو هرکدام از قصه‌های این کتاب را می‌توان به صورت یک قصۀ کوتاهِ مجزا از قصه‌های دیگر کتاب هم خواند. جبلی در کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» گذشتۀ خود را با طنز و نکته‌سنجی و باریک‌شدن در موقعیت‌ها و رویدادها و آدم‌ها و رفتارهایشان روایت می‌کند. در کنار این طنز هرازچندی اندوه نیز سربرمی‌آورد. شیطنت‌ها و بازیگوشی‌های بچگی و تقابل دنیای بزرگسالان و کودکان و سنت‌ها و آداب و رسوم قدیمی از جمله موضوعاتی است که در کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله»، از خلال نقل خاطرات، به آنها توجه شده است. در این کتاب همچنین شمه‌ای از حال و هوای تهران اواسط دهۀ 40 خورشیدی و سبک زندگی مردم آن روزگار ارائه شده است. انس و الفت راوی با مادربزرگ و پدربزرگ خود از جمله موضوعاتی است که در کتاب «خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» بسیار برجسته است و به چشم می‌آید. بیشتر قصه‌های این کتاب، چنانکه از قول خود جبلی در پشت جلد آن نقل شده، واقعی هستند. در «کتاب خاطرات پسربچه‌ی شصت‌ساله» با قصه‌هایی اغلب واقعی سروکار داریم که به شیرینی و سادگی و با طنز و شوخ‌طبعی روایت شده‌اند و خواننده را به‌راحتی با خود همراه می‌کنند و با او از غم و شادی و شیطنت و زندگی و مرگ سخن می‌گویند.
آنچه می‌خوانید قسمتی است از قصۀ «شب یلدا» از این کتاب: «شب یلدا مهیا شد. همه زیر کرسی عزیز جمع شدیم. آجیل، تخمه، انارِ دان‌کرده...
پدر گفت: "رسم بر این است که پدربزرگ یا بزرگِ فامیل شاهنامه بخواند." و کتاب قطوری دستِ آقابزرگ داد. او خیلی خوشحال شد، ولی چون تقریباً نمی‌توانست بخواند، گفت: "من عینکم را جا گذاشته‌ام. شما خودت بخوان."
پدر شروع کرد به خواندن، آن هم رستم و سهراب. همه سراپا گوش بودیم.
پدربزرگ از زیر کرسی بلند شد و با عصبانیت به پدرم گفت: "ما سال‌ها این قصه را از نقال‌های قهوه‌خانه شنیده بودیم. فردوسی شاید خودش بچه نداشته که این رستم و سهراب را نوشته." و پدرم سعی می‌کرد او را آرام کند. "پدرجان، رستم در عمرش اصلاً سهراب را ندیده بود."
آقابزرگ گفت: "ندیده باشد! بوی فرزند چیز دیگری است."
پدر گفت: "شاید آن‌قدر جنگ کرده که بوی فرزند را فراموش کرده و اصلاً او را ندیده."
آقابزرگ با پیژامه‌ای که زانو انداخته بود در اطاق حرکت می‌کرد و سر تکان می‌داد. بعد گفت: "یعنی آدم اگر کور باشد یا چشمش ضعیف باشد نباید پسرش را بشناسد؟"
پدر گفت: "آقابزرگ، این‌ها از قصه‌های مهم شاهنامه است. شب یلدا قرار است شاهنامه بخوانیم، نقد و بررسی باشد برای وقتِ دیگر."
آقابزرگ گفت: "من بعد از ساعت‌ها کار می‌آمدم، همه‌ی شما خواب بودید و اطاق تاریک بود، مگر من از بوی تو نباید بفهمم تو پسر منی؟ قیافه، شکل، رفتارت، من از حرکاتت نمی‌فهمم تو پسرِ منی؟ این فردوسی اشتباه کرده. پدر و پسر صد سال هم همدیگر را نبینند باز خون خون را می‌کِشد."
همه از زیر کرسی بلند شدند. یکی پسته دهانِ آقابزرگ می‌گذاشت، دیگری قاشقی از انار با گُلپر. ولی او کماکان از رستم شاکی بود. بالاخره پدر شاهنامه را کنار گذاشت و آقابزرگ زیر کرسی نشست، ولی همچنان غُر می‌زد.
پدر کتاب دیگری آورد و شروع کرد به خواندن. ما بیشتر از این‌که گوش بدهیم حواسمان به تنقلات بود.»
جلد دوم کتاب «خاطراتِ پسَربچّه‌یِ شصت‌ساله» در انتشارات پریان منتشر شده است.

درباره‌ حمید جبلی، نویسنده کتاب «خاطراتِ پسَربچّه‌یِ شصت‌ساله»
حمید جبلی چهره و شخصیتی آشنا و خاطره‌انگیز به‌ویژه برای کسانی است که کودکی و نوجوانی‌شان در دهه‌های 60 و 70 خورشیدی گذشته است. نسل دهۀ شصتی‌ها او را با برنامه‌هایی چون «محلّه برو بیا»، «محلّه بهداشت» و شخصیت‌های عروسکی کلاه‌قرمزی و پسرخاله که جبلی به جای آنها حرف می‌زد به یاد می‌آورند. او همچنین در تعدادی از فیلم‌های مطرح سینمای ایران بازی کرده است.
حمید جبلی، متولد 1337 در تهران، بازیگر سینما و تئاتر، کارگردان، صداپیشه، عروسک‌گردان، فیلمنامه‌نویس، نمایشنامه‌نویس، نقاش و عکاس ایرانی و استاد نمایش عروسکی در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. جبلی کار هنری را از سال 1351 در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و از سال 1357 وارد کار تئاتر شد. در دهۀ 60 با برنامۀ «محلّه برو بیا» کار در تلویزیون را آغاز کرد. او به همراه ایرج طهماسب خالق شخصیت «کلاه‌قرمزی»، از محبوب‌ترین شخصیت‌های عروسکی ایرانی، است. جبلی در برنامۀ «مدرسۀ موشها» و فیلم سینمایی «شهر موشها‌» به جای شخصیت معروف و دوست‌داشتنی «کُپُل» حرف می‌زد. بازی در سریال «مثل‌آباد» از دیگر کارهای تلویزیونی حمید جبلی است.
از فیلم‌هایی که جبلی در آن‌ها ایفای نقش کرده است می‌توان به «مادر»، «جاده‌های سرد»، «خط پایان»، «شیرک»، «دلشدگان»، «ای ایران»، «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه»، «دختر شیرینی‌فروش»، «دیگه چه خبر؟!» و «گربه آوازخوان» اشاره کرد. جبلی همچنین نویسندگی و کارگردانی دو فیلم «خواب سفید» و «پسر مریم» و نویسندگی فیلمنامه‌های چند فیلم، از جمله «زیر درخت هلو» و «کلاه‌قرمزی و پسرخاله» را در کارنامۀ کاری خود دارد.
از جبلی دو نمایشنامه هم به نام‌های «دوستانِ با مُحِبّت» و «عشق روی خَرپُشته» منتشر شده است.