چرا روان درمانی موثر است؟ تاثیر درمان بر مغز

کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟» نوشته لوئیس کازولینو
Why Therapy Works using our Minds to change our Brains
تأثیر درمان بر مغز
کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟» نوشته لوئیس کازولینو با طرح پرسشی به جستجوی تأثیر روان‌درمانی بر مغز می‌پردازد. روان‌درمانی به انگلیسی: Psychotherapy یا درمان روانشناختی، استفاده از روش‌های روانشناختی مبتنی بر تعامل شخصی منظم با فرد بزرگسال، به منظور کمک به وی در تغییر رفتار و غلبه بر مشکلات است. تکنیک‌های روان‌درمانی بسیار گوناگون هستند و روش‌ها و شیوه‌های آن بسیار گسترده و متنوع‌اند. برخی از درمان‌ها به صورت گروهی صورت می‌گیرد و امروزه برای کودکان و نوجوانان نیز بازی‌درمانی وجود دارد. اما کتاب حاضر به تکنیک‌ها و روش‌های درمانی نمی‌پردازد، بلکه به اثرات درمان توجه نشان می‌دهد. یادآوری می‌شود: کتاب، برای درمانگران و درمانجویانی که دوست دارند با حیطۀ درمان بیشتر آشنا شوند؛ مناسب است.
نویسندۀ کتاب، پس از سال‌ها کسب علم و مطالعه، کار درمانِ بیماران را آغاز می‌کند. اما با پرسشی از یکی از بیماران درباره اینکه چگونه روان‌درمانی حالش را خوب خواهد کرد مواجه می‌شود. بیمار به او می‌گوید که می‌خواهد درباره سازوکار روان‌درمانی بیشتر بداند! اینکه چگونه درمان سبب تغییر او خواهد شد! کازولینو با جواب‌هایی که می‌دهد خودش هم قانع نمی‌شود. زیرا این پرسش ذهنی او هم بوده و جواب مشخص او تنها به روش‌های مختلف درمانی یعنی همان‌هایی که خودش آموزش دیده استوار بوده است.
لوئیس کازولینو می‌نویسد: «زمانی که من یاد گرفتم چطور درمان‌های مختلف را در جلسه پیش ببرم، هیچ‌گاه پاسخ رضایت‌بخشی در مورد این موضوع نیافتم که چرا آنها مؤثرند. به نظر می‌رسید بسیاری از آنها به اعتقاد افراد وابسته است. اطمینان داشتم که هر کدام از درمان هایی که یاد گرفته بودم این قابلیت را داشت که دست‌کم به گروهی از درمانجویان کمک کند تا بر نشانه‌های بیماری خود غلبه کنند و به سطح عملکرد، شادی و بینش بهتری دست یابد.»

درباره کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟»
کتاب سه بخش و 15 فصل دارد. بخش اول کتاب با نام «مغز اندیشنده: هشیاری و خودآگاهی» است که به پنج فصل تقسیم می‌شود. در این قسمت تحقیقات علمی همراه با ابزارهایی برای علاج درمانجو بیان شده ‌است. عناوین فصل‌ها عبارتند از: «چرا انسان به درمان نیاز دارد؟»، «چرا روان درمانی مؤثر است؟»، «آتش زیر خاکستر»، «به کارگیری ذهن برای تغییر مغز»، «آنچه به خاطرمان نیاید هیچ‌گاه فراموش هم نمی‌شود.»
بخش دوم «مغز اجتماعی: نقش خوردۀ نقش‌پذیر» نام دارد. در این قسمت با فصل‌هایی با عنوان «مغز اجتماعی و ناکامی در رشد و شکوفایی»، «دلبستگی و روابط صمیمی»، «شرم بنیادین»، «طرح‌وارۀ جایگاه اجتماعی» و «کمک به مراجع در مسیر آلفا شدن» آشنا می‌شویم. در نهایت کتاب در بخش سوم و پایانی که «تجزیه و یکپارچگی: روان درمانی در عمل» نام دارد؛ عناوینی چون «اضطراب و استرس»، «درک و درمان ضربه‌های روانی»، «ضربۀ روانی پیچیده: رویکرد تحولی»، «نیروی روایت‌های منسجم» و «درد را چاره‌ای نیست، اما رنج کشیدن اختیاری‌ست» مورد توجه قرار می‌گیرد.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
«مراجع با شبکۀ پیچیده‌ای از باورها نزد شما می‌آید و شما باید صبورانه در آن کاوش کنید و به‌تدریج این شبکه را درک کنید. او با عقایدش دنیایی ساخته که، به نظر خودش، کاملا درست و منطقی می‌نماید و اغلب نمی‌تواند آن را ببیند ـ مثل ماهی که نمی‌تواند آب را ببیند. چون شما در تنگ متفاوتی شنا می‌کنید، قادر به دیدن چیزهایی هستید که او نمی‌بیند، اما باید مراقب باشید چه چیزی را به او نشان می‌دهید. همۀ ما برای زنده‌ماندن نیاز داریم که تنگمان پر آب باشد. هنر درمان این است که پندارهای کاذب را لایه‌لایه کنار بزنیم، طوری‌که برای درمانجو قابل هضم باشد. ترس دشمن رشد روانی است و آمیگدال خود گواه این موضوع است. حتما برای شما هم پیش آمده که در اتاق درمان بی‌حوصله و کسل شوید، گویی نیاز درمانجو برای فرار از مشکلش شما را هم شکست داده، این ملال نشانۀ خوبی است: نشانۀ این است که چون در شما احساس ناکارآمدی به وجود آمده، شما هم دارید تلافی می‌کنید یا منفعلانه انتقام می‌گیرید. تنها راه خروج از این وضعیت این است که پیمان درمانی را از نو بنا کنید و دوباره وارد گفت‌وگو شوید. به مسئله بیان شدنی مراجع توجه کنید، ببینید او چه چیزی را نمی‌گوید، از چه احساسی فرار می‌کند و پشت حرف‌هایی که اغلب پیش می‌کشد چیست؛ به عبارتی، خاکسترها را کنار بزنید تا به آتش زیر آن برسید. از خلال همین مسائل معمولی، وارد عمق روانش شوید. ببینید پشت این تفکرات و تصورات چه هیجانات بنیادینی وجود دارد: ترس، شرم یا رهاشدگی.»

درباره نویسنده کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟»
لوئیس کازولینو: نویسندۀ کتاب چرا روان‌درمانی مؤثر است؟

درباره ترجمه فارسی کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟»
کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟» با عنوان فرعی «تأثیر درمان بر مغز» توسط حامد حکیمی به فارسی برگردانده شده است. ترجمۀ حکیمی را انتشارات بینش‌نو برای علاقه‌مندان و دوستداران روان‌درمانی راهی بازار کتاب ایران کرده است.

رتبه کتاب «چرا روان‌درمانی مؤثر است؟» در گودریدز: 4.3 از 5.