نظریه های هنر جلد 3 (گیلگمش) از امپرسیونیسم تا کاندینسکی

کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» اثر موشه باراش
پژوهشی در دوره‌ای چهل‌ساله از تاریخ هنر مدرن. کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی»، با عنوان اصلی Theories of Art : 3. From Impressionism to Kandinsky، جلد سوم و پایانی مجموعۀ سه‌جلدی «نظریه‌های هنر» موشه باراش است.
موشه باراش در جلد سوم کتاب «نظریه‌های هنر» تحولات هنر و مبانی نظری آن را در یک بازه زمانی چهل‌ساله، که از نیمۀ قرن نوزدهم و ظهور امپرسیونیست‌ها و نظریه‌های امپرسیونیستی آغاز و به هنر انتزاعی ختم می‌شود، مورد تحلیل و بررسی قرار داده و از عوامل مؤثر بر این تحولات سخن گفته است.
با خواندن کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» درمی‌یابیم که هنر و نظریه‌های مرتبط با آن در اروپا چگونه به‌طور بنیادین از مبانی سنتی خود گسستند و از هنر به‌عنوان فرایندی مبتنی بر تجربه فردیت هنرمند سخن گفتند و نیز به تعامل با علوم مختلف و فرهنگ‌های دیگر پرداختند و از آن علوم و فرهنگ‌ها تأثیر گرفتند.
در کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» از موضوعاتی چون تأثیر علم و نیز تأثیر کشف آثار هنری باستانی و ماقبل تاریخیِ فرهنگ‌های غیر اروپایی بر هنر اروپای غربی و مرکزی سخن رفته و از اینکه چگونه نظریه‌های حوزه روان‌شناسی و علوم تجربی و فلسفه بر نظریه‌های هنر و شیوه‌ خلق اثر هنری تأثیر گذاشتند.
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی»، چنانکه پیش‌تر اشاره شد، جلد سوم و پایانی مجموعه‌ای سه‌جلدی است. جلدهای دوم و سوم این مجموعه به‌ترتیب عبارتند از: «نظریه‌های هنر: از افلاطون تا وینکلمان» و «نظریه‌های هنر: از وینکلمان تا بودلر.»
متن اصلی کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» اولین بار در سال 2000 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی»
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» تنها از مشخصات تکنیکی و ویژگی‌های زیبایی‌شناختی مکاتب هنری‌ای که موضوع این کتاب‌اند بحث نمی‌کند بلکه به همۀ آن موضوعاتی می‌پردازد که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در شکل‌گیری این مکاتب و نظریه‌های هنر در بازه زمانی‌ای که در کتاب به آن پرداخته شده، نقش داشته‌اند.
از همین روست که در کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» نه فقط از هنر، که از فلسفه و علوم تجربی و روان‌شناسی و تأثیر آن‌ها بر نظریه‌های هنر هم سخن می‌رود.
در این کتاب همچنین به تأثیر حفاری‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسان بر شکل‌گیری هنر بدوی در اروپا و نیز به رویکردهای روحانی به هنر و تأثیر آن‌ها بر شکل‌گیری نقاشی انتزاعی پرداخته می‌شود.
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» ما را با عوالم نقاشی‌های امپرسیونیستی و اکسپرسیونیستی آشنا می‌کند و خاستگاه این مکاتب و نیز خاستگاه دیگر مکاتب هنری پدید آمده در دوران مورد بررسی در این کتاب را معرفی و بررسی می‌کند.
در کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» همچنین صحبت از آغاز دورانی در تاریخ هنر است که در آن هنرمندان از آموزه‌های سنتی گسسته بودند و شیوه آموزش هنر تغییر کرده بود و فردیت هنرمند و تجربۀ او از موضوع آفرینش هنری، به موضوعی مهم در خلق اثر هنری بدل شده بود.
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» از دورانی در تاریخ هنر سخن می‌گوید که رئالیسم جای خود را به هنر مدرن داد و هنرمندان با سوژه‌های خود رابطه‌ای تجربی و ذهنی برقرار کردند.
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» از دیباچه، مقدمه و بیست و هفت فصل تشکیل شده که این بیست و هفت فصل در چهار بخش با عنوان‌های «امپرسیونیسم»، «هم‌دلی»، «کشف امر بدوی» و «هنر انتزاعی» تنظیم شده‌اند.
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» با یک کتاب‌نامۀ توصیفی همراه است.
در بخشی از کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» می‌خوانید: «هنرمندان و منتقدان از نیمه‌ی قرن نوزدهم تا حد زیادی از چارچوب‌های سنتی اجتماعی و فرهنگی خود جدا شدند و یکسره در معرض ضرباهنگ سریع دگرگونی فکری فراگیری قرار گرفتند. به‌علاوه، با اقبال بیش از پیشِ سایر رشته‌های فکری به هنر، جنبه‌های جدید و بعضاً شگفت‌انگیز دست‌ساخته‌های هنریِ آفریده‌ی بسیاری از دوران‌ها و فرهنگ‌ها کشف شد و غالباً پرتویی بر آن‌ها افتاد. تنوع علایق هنرمندان و منتقدان سبب شد تعامل آن‌ها با دانشمندان و محققان سایر رشته‌ها ولو غیرمستقیم شدیداً افزایش یابد. یکی از پیامدهای این فرآیندِ دوسویه و پیچیده این بود که نظریه‌ی هنر، که در مراحل اولیه‌ی تاریخش رشته‌ای کمابیش متمایز با ساختاری مشترک و مضمونی مشخص بود، در ابهام فرو رفت و مرزهایش محو و ساختارش مبهم شد. با این‌همه، از سوی دیگر، تأمل بر مسائل هنر شاهد فوران خلاقیتی اصیل بود که غالباً الگوهای دیرپای اندیشیدن به این موضوع را از میان برد. با بررسی این دهه‌ها ضرورتاً باید از خود بپرسیم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم چه چیزی را همچنان می‌توان نظریه‌ی هنر دانست؟ مخاطبان و بهره‌گیران از این نظریه چه کسانی بودند؟»

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی»
کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» با ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی در نشر چشمه منتشر شده است.
محمدرضا ابوالقاسمی، متولد 1358، استاد دانشگاه و مترجم ایرانی است. ابوالقاسمی دارای دکترای علوم هنر با گرایش زیبا‌شناسی از دانشگاه اکس – مارسی فرانسه و استاد دانشگاه تهران است. او بیشتر، کتاب‌هایی در حوزه‌ زیباشناسی را ترجمه کرده است.
از ترجمه‌های محمدرضا ابوالقاسمی می‌توان به کتاب‌های «نظریه‌های هنر: از افلاطون تا وینکلمان»، «نظریه‌های هنر: از وینکلمان تا بودلر»، «زیباشناسی چیست؟»، «مبانی زیباشناسی»، «درآمدی بر زیباشناسی اسلامی»، «زیباشناسی عکاسی» و «سنت زیباشناسی آلمانی» اشاره کرد.
ترجمۀ ابوالقاسمی از کتاب «درآمدی بر زیباشناسی اسلامی» در سی و سومین دوره جایزه کتاب سال، شایستۀ تقدیر شناخته شد.

رتبۀ کتاب «نظریه‌های هنر: از امپرسیونیسم تا کاندینسکی» در گودریدز: 3.40 از 5.