برچیدن کتابخانه ام یک مرثیه و ده گریز

کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» نوشتۀ آلبرتو مانگل
تأملات کتابیِ یک کتاب‌باز و کتاب‌شناس قهار. کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام: یک مرثیه و ده گریز»، با عنوان اصلی Packing My Library: An Elegy and Ten Digressions، کتابی است درباب کتاب و چیزهایی که به کتاب مربوط است و کتاب‌ها و تأملات کتابی دریچه‌ای به آن‌ها می‌گشایند.
آلبرتو مانگل، نویسنده‌ای که کتاب با زندگی‌ و هویت و شخصیتش عجین شده، در کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» خاطره و خودزندگی‌نامه و جستار و قصه را به‌هم پیوند می‌زند و با گشودن هر کتاب، حین جمع کردن کتابخانه‌اش، پنجره‌ای به روی موضوعی ادبی، فلسفی، الهیاتی، تاریخی و زبان‌شناختی می‌گشاید.
در کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» کتابخانۀ عظیم آلبرتو مانگل را سیاحت می‌کنیم و جهان و دنیای کلمات مکتوب را، حین این سیاحت، از زوایای گوناگون به تماشا و تأمل می‌نشینیم.
کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» اولین بار در سال 2018 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام»
عنوان کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام»، چنانکه در مقدمۀ نیما م. اشرفی بر ترجمۀ فارسی این کتاب اشاره شده است، تلمیحی است بازیگوشانه به مقاله‌ای به‌قلم والتر بنیامین به نام «چیدن کتابخانه‌ام: گفتاری درباب گردآوری».
مانگل در کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» حین جمع کردن و بسته‌بندی کتاب‌هایش همان کاری را می‌کند که بنیامین در مقالۀ «چیدن کتابخانه‌ام» حین چیدن کتابخانه‌اش انجام داده بود. بنیامین و مانگل هردو، اولی با چیدن و دومی با برچیدن کتابخانه‌شان، به قلمرو متون و اندیشه‌ها و موضوعات گوناگون پا می‌گذارند و مشغول پرسه در این قلمرو عظیم می‌شوند.
کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» نوعی پرسه‌زنی کتابی است. نویسنده در این کتاب، در جنگل کتاب‌ها پرسه می‌زند، در طول تاریخ سفر می‌کند، لذت شخصی‌اش از همنشینی با کتاب‌ها را به تأمل درباب موضوعات مختلف گره می‌زند و خلاصه اینکه کتابخانۀ راوی در کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» بهانه‌ای می‌شود برای گریز زدن به امور مختلف و ریشه‌یابی آن‌ها و رفتن به عمق چیزها و گردش در پیرامون موضوعات گوناگون و از همه مهمتر پیرامون خود پدیدۀ کتاب و هرچه به آن مربوط است.
کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» را به‌تعبیری می‌توان عاشقانه‌ای دربارۀ کتاب و کتابخانه و کتابخوانی و گردآوری کتاب نامید. این کتاب، همچنین خودزندگی‌نامه‌ای است که از زندگی در جغرافیای کتاب‌ها و کلمات سخن می‌گوید و بوی کتاب و کتابخانه و متعلقات آن را به مشام خواننده می‌رساند.
در بخشی از کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام» می‌خوانید: «به نظرم اغلب کتابخانه‌ام بود که کیستی‌ام را هویدا می‌کرد، به من خویشتنِ متغیری می‌داد که طی سال‌ها دائم دگرگون می‌شد. به‌رغم این‌ها، رابطه‌ام با کتابخانه‌ها همیشه رابطه‌ای عجیب بوده. من عاشق فضای کتابخانه‌ام. عاشق ساختمان‌هایی عمومی هستم که به نماد هویتی می‌مانند که جامعه برای خودش برمی‌گزیند؛ مجلل یا محجوب، مرعوب‌کننده یا صمیمی. عاشق ردیف بی‌انتهای کتاب‌هایی هستم که باید به‌زحمت عناوین عمودی‌شان را در انگلیسی و ایتالیایی از بالا به پایین، و در آلمانی و اسپانیایی از پایین به بالا (که هیچ‌وقت دلیلش را نفهمیدم) بخوانم. عاشق آن صدای خفه‌ام، آن سکوتِ فکر انگیز، آن درخششِ گرفتۀ چراغ‌ها (به‌خصوص از پشت شیشۀ سبزرنگ)، میزهای برق‌افتاده از سایش آرنج نسل‌اندرنسل آدم‌های کتاب‌خوان، بوی گردوخاک و کاغذ و چرم، یا رایحه‌های جدیدترِ لوحه‌های پلاستیکی روی میزها و شوینده‌هایی با عطر کارامل. عاشق چشمانِ همه‌چیزبینِ میز اطلاعات و دلمشغولی رازآلود کتابدارها هستم. عاشق برگه‌دان‌ها، به‌خصوص آن کشوهای قدیمی (اگر هنوز اثری ازشان باقی مانده باشد) با توضیحات ماشین‌شده یا دستنویسِ رویشان. وقتی در کتابخانه هستم، هر کتابخانه‌ای، حس می‌کنم با جادویی که هیچ‌وقت درکش نکرده‌ام به بُعد ناب کلامی ترجمه می‌شوم. می‌دانم که قصۀ تام و حقیقی من آنجاست، جایی میان قفسه‌ها، و برای یافتنش فقط نیازمند زمان و اقبالم. که هیچ‌وقت نمی‌یابمش. قصه‌ام از چنگم می‌گریزد، چون هیچ‌گاه قصۀ قطعی و نهایی نیست.»

دربارۀ آلبرتو مانگل، نویسندۀ کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام»
آلبرتو مانگل (Alberto Manguel)، متولد 1948، آنتولوژیست، جستارنویس، داستان‌نویس، ویراستار و مترجم آرژانتینی – کانادایی – فرانسوی است.
مانگل زمانی مدیر کتابخانۀ ملی آرژانتین بوده است. او در روزگار نوجوانی در آرژانتین با خورخه لوییس بورخس دیدار کرد. بورخس از مشتریان کتابفروشی‌ای در بوئنوس آیرس بود که مانگل بعد از ساعات مدرسه در آن‌جا کار می‌کرد. بورخس در آن زمان تقریباً نابینا شده بود و از دیگران می‌خواست متن‌ها را با صدای بلند برایش بخوانند و آنگل یکی از کسانی بود که این کار را برای او انجام می‌داد.
آنگل ویراستار گلچین‌های ادبی بسیاری بوده و همچنین از او مقالات و آثار غیرداستانی فراوان و نیز چند اثر داستانی به چاپ رسیده است. او نقد سینمایی هم نوشته است و مجموعه‌ای از نقدهای سینمایی‌اش در کتابی منتشر شده است.
از آثار داستانی آلبرتو مانگل می‌توان به رمان «همۀ مردها دروغگو هستند» و از آثار غیرداستانی‌اش می‌توان به کتاب‌ «مسافر، بُرج، کِرم: سه استعاره دربارۀ خواندن» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام»
کتاب «برچیدن کتابخانه‌ام: یک مرثیه و ده گریز» با ترجمه و مقدمۀ نیما م. اشرفی در انتشارات مان کتاب منتشر شده است.
نیما مهدی‌زاده اشرفی، متولد 1364 در تهران، مترجم و ویراستار ایرانی است. اشرفی فارغ‌التحصیل رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی است. او کار ترجمه را از سال 1391 و در مطبوعات آغاز کرد و نخستین ترجمه‌های جدی‌اش، شامل ترجمۀ چند مقاله و مصاحبه و خلاصۀ کتاب، در روزنامه‌هایی چون «اعتماد» و «دنیای اقتصاد» و مجلۀ اینترنتی «سایکدلیا میوزیک» منتشر شد.
از ترجمه‌های نیما م. اشرفی می‌توان به کتاب‌های «خورشید نیمه‌شب»، «خون بر برف»، «دکتر جکیل و آقای هولمز» و «شرلوک هولمز علیه دراکولا» اشاره کرد.