عشق انتقالی

کتاب «عشق انتقالی» اثر زیگموند فروید
رساله‌ای از زیگموند فروید دربارۀ عشق انتقالی، به‌همراه شروح و تفاسیری بر این رساله. کتاب «عشق انتقالی» بحثی را پیش می‌کشد که مرتبط با رابطۀ روانکاو با بیمار و نحوۀ مدیریت درست این رابطه از جانب روانکاو است.
فروید در کتاب «عشق انتقالی» آموزه‌ای مهم را که برگرفته از یکی از کشفیات او در حوزۀ روانکاوی و روان‌درمانی است با روانکاوان و روان‌درمانگران درمیان می‌گذارد؛ آموزه‌ای که با مکانیزم انتقال و جابجایی احساسات در فرایند اختلال روانی مرتبط است؛ مکانیزمی که فروید آن را، براساس تجربیاتش از روانکاوی، مفهوم‌پردازی و تئوریزه کرد.
کتاب «عشق انتقالی» همچنین شامل شرح‌هایی از صاحب‌نظران و نظریه‌پردازان مختلف حوزۀ روانکاوی است که هر یک از منظری به رساله‌ای که از فروید در این کتاب آمده و نظریۀ مطرح در آن رساله پرداخته و آن را مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌اند.
ویراستاران کتاب «عشق انتقالی» ایتل اسپکتور پرسون، ایبان هگلین و پیتر فوناگی هستند.

مروری بر کتاب «عشق انتقالی»
فروید در کتاب «عشق انتقالی» از مسئلۀ عشق بیمار به پزشکِ روانکاوِ خود و ماهیت این نوع از عشق سخن می‌گوید و روانکاوان را، با آوردن دلایلی بر پیدایش چنین عشقی، هشدار می‌دهد که عشق‌هایی از این‌گونه را جدی نگیرند و از آن‌ها تصوری درست و علمی داشته باشند و تسلیم‌شان نشوند و از برخوردهای غیرعلمی و غیرحرفه‌ای با آن‌ها بپرهیزند تا فرایند درمان مختل نشود و در مسیری درست، تا بهبودی بیمار، ادامه یابد.
به‌اعتقاد فروید و براساس آنچه او از ساحت ناخودآگاه و با مطالعه بر روی بیمارانش کشف کرده است، عشق انتقالی فرایندی ناشی از اختلال روانی است که در آن بیمار ابژۀ میل را به روان‌درمانگر خود منتقل می‌کند. بنابراین چنین عشقی از نظر فروید یک نوع اختلال روانی است نه عشقی واقعی.
فروید در کتاب «عشق انتقالی» به روانکاوان و روان‌درمانگران می‌آموزد که چطور فاصلۀ خود را از بیمار حفظ کنند و در فرایند درمانگری به عواطف و احساسات راه ندهند و عشق انتقالی را به‌درستی مدیریت و کنترل کنند چراکه اگر در دامِ چنین عشقی بیفتند فرایند درمان را مختل خواهند کرد.
کتاب «عشق انتقالی» از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول این کتاب شامل رسالۀ فروید، با عنوان «ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی (توصیه‌های بیشتر دربارۀ تکنیک روانکاوی)» است و بخش دوم نیز شرح‌هایی را شامل می‌شود که بر این رساله نوشته شده‌اند. این شرح‌ها عبارتند از: «بحثی دربارۀ رسالۀ "ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی" فروید: خوانش رسالۀ "ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی" فروید» نوشتۀ فردریش ویلهلم آیخوف، «درباب عشق انتقالی: رسالات دوبارۀ فروید» نوشتۀ رابرت والرشتاین، «پنج مطالعه دربارۀ رسالۀ "ملاحظاتی دربارۀ عشقِ انتقالی" فروید» نوشتۀ روی شافر، «پانویسی بر یک پانویس از "ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی"» نوشتۀ مکس هرناندز، «دربارۀ عشق انتقالی: برخی دیدگاه‌های معاصر» نوشتۀ بتی جوزف، «دیدگاه یک‌نفره و دونفره در مقالۀ "ملاحظاتی دربارۀ عشقِ انتقالی" فروید» نوشتۀ مِرتون مکس گیل، «تراژدی ادیپی در فرایند روانکاوی: عشق انتقالی» نوشتۀ فیدیاس سیزیو، «فریاد آتش: ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی» نوشتۀ جرج کانستری و «آمائه و عشق انتقالی» نوشتۀ تاکیو دوئی.
آن‌چه می‌خوانید بخشی از رسالۀ «ملاحظاتی دربارۀ عشق انتقالی» فروید از کتاب «عشق انتقالی» است: «متوجه شده‌ام که برخی پزشکان که مرتباً روانکاوی می‌کنند، بیمارانشان را برای ظهور عشق انتقالی شهوانی آماده می‌کنند یا حتی بر او فشار می‌آورند که "زودتر عاشق درمانگر خود شو تا درمان جلو برود". چیزی تا به این حد احمقانه را به‌سختی می‌توانم متصور شوم. درمانگر با این کار، خودانگیختگیِ بیمار را که در فرایند درمان بسیار کلیدی است، از بین می‌برد و در مسیر خود موانعی قرار می‌دهد که عبور از آنها دشوار خواهد بود.
در نگاه نخست قطعاً این‌گونه نخواهد بود که عاشق شدنِ بیمار در انتقال فایدۀ چندانی برای درمان داشته باشد. مهم نیست که بیمار تا آن موقع، چقدر تابع فرایند درمان بوده است؛ انگار به یکباره درک و توجه خود به درمان را از دست می‌دهد و غیر از آن عشق دیگر نه چیزی می‌گوید و نه چیزی می‌شنود؛ عشقی که طالب بازگرداندنِ آن است. عارضه‌هایش را کنار می‌گذارد یا دیگر به آنها توجهی نمی‌کند؛ و عملاً اعلام می‌کند که حالش خوب است. صحنه کامل تغییر می‌کند: انگار هجوم ناگهانیِ واقعیت همۀ تصورات قبلی را به هم می‌ریزد. همچون زمانی که مثلاً فریاد "آتش!" در هنگام اجرای تئاتری ناگهان بلند می‌شود. هر پزشکی در تجربۀ اول خود از این موقعیت ممکن است تمرکز خود را نسبت به موقعیت تحلیلی از دست بدهد و خیال کند درمان به پایان راه خود رسیده است.
اندکی تأمل فرد را در یافتنِ راهش کمک می‌کند. بیش از هرچیزی، باید این بدگمانی را در نظر داشت که هرآنچه در پیشبرد درمان اخلال ایجاد می‌کند چه‌بسا نوعی بیان مقاومت باشد.»
کتاب «عشق انتقالی» با ترجمۀ محمد رحیمی‌پویا در انتشارات نگاه منتشر شده است.

دربارۀ زیگموند فروید، نویسندۀ کتاب «عشق انتقالی»
زیگموند فروید (Sigmund Freud)، متولد 1856 و درگذشته به سال 1939، عصب‌شناس و روانکاو اتریشی بود.
فروید بنیانگذار دانش روانکاوی و یکی از تأثیرگذارترین متفکران بر ساحت‌های گوناگون هنر و فرهنگ و اندیشه در قرن بیستم است. او با پرداختن به قلمرو ناخودآگاه، عرصه‌ای تازه را در روانکاوی گشود که از محدودۀ روانشناسی و روانکاوی و روان‌درمانی بسیار فراتر رفت و با حیطه‌هایی چون تولید هنری و ادبی و نیز تفکرات فلسفی و علوم سیاسی و اجتماعی و... درآمیخت.
آرای فروید باب تازه‌ای را در نقد هنری و ادبی گشود و تفسیری تازه از خلق هنری و ادبی ارائه داد. تأثیر او را از جمله بر مکتب هنری و ادبی سوررئالیسم و آثار سوررئالیستیِ نقاشی و سینما و ادبیات می‌توان دید.
از آثار زیگموند فروید می‌توان به کتاب‌های «تفسیر خواب»، «آسیب‌شناسی روانی زندگی روزمره»، «سه رساله دربارۀ نظریۀ جنسی»، «لطیفه و ارتباطش با ناخودآگاه»، «لئوناردو داوینچی»، «توتم و تابو»، «آیندۀ یک پندار»، «تمدن و ملالت‌های آن» و «موسی و یکتاپرستی» اشاره کرد.