حسرت در ستایش زندگی نازیسته

کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیسته» نوشتۀ آدام فیلیپس
حسرت احساسی آشناست که بسیاری از انسان‌ها، هر یک به‌نحوی، آن را تجربه کرده‌اند. آدام فیلیپس در کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیسته» به ژرف‌کاوی و تحلیل و بررسی همین احساس آشنا پرداخته است.
کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیسته»، با عنوان اصلی Missing out: in praise of the unlived life، کتابی‌ست که ما را دعوت می‌کند که از منظری تازه به احساس آشنای حسرت بنگریم و زندگی‌هایی را که زندگی نکرده‌ایم و حسرت‌شان را می‌خوریم، بخشی از زندگیِ زیستۀ خود بدانیم.
آدام فیلیپس در کتاب «حسرت»، با گشت‌وگذار در ادبیات و هنر و فلسفه و با وام‌گیری از دانش روان‌کاوی و تجربه‌های خود در این حوزه، به تأمل در مفهوم و معنای حسرت می‌پردازد و مخاطبان خود را نیز به چنین تأملی فرامی‌خواند.
کتاب «حسرت» به ما می‌گوید که با سرخوردگی‌ها و شکست‌های زندگی چگونه مواجه شویم و از سرخوردگی‌هایمان چه چیزهایی بیاموزیم.
فصل‌‌هایی از کتاب «حسرت»، چنانکه آدام فیلیپس در بخش قدردانی این کتاب توضیح می‌دهد، ابتدا به‌صورت مقالاتی در نشریات منتشر شده و این مقالات بعداً با تغییر در کتاب «حسرت» آمده‌اند و فصل‌هایی از کتاب هم ابتدا به‌صورت سخنرانی در دانشگاه یورک ارائه شده‌اند.
متن اصلی کتاب «حسرت» اولین بار در سال 2012 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «حسرت»
در کتاب «حسرت» صحبت از زندگی‌ دوگانه‌ای‌ست که تقریباً همۀ انسان‌ها تجربه می‌کنند: یکی زندگی نزیسته‌ای که انسان‌ها حسرت‌اش را می‌خورند و آن را از دست رفته می‌بینند و از این بابت احساس شکست و سرخوردگی می‌کنند و دیگری زندگی‌ای که از آن برخوردارند.
آدام فیلیپس در کتاب «حسرت» از این موضوع سخن می‌گوید که بین زندگی نزیسته و حسرت‌برانگیز و زندگی‌ای که انسان در حال زیستن آن است، یک درآمیختگی وجود دارد.
در کتاب «حسرت» سخن از زیستن در حد فاصل میان زندگی‌‌ای که انسان حسرت زیستن‌اش را می‌خورد و زندگی اکنون اوست؛ سخن از اینکه چگونه می‌توان با حسرت مواجه شد و چطور می‌شود زندگیِ نزیسته را جزئی از زندگی اکنون و زندگیِ در حال زیستن قلمداد کرد.
در کتاب «حسرت» سخن از غیاب و فقدان است و سایۀ سنگینی که غیاب و فقدان بر زندگی انسان می‌اندازد؛ سایه‌ای که همواره انسان را تعقیب می‌کند، چرا که انسان‌ها همیشه حسرت استعدادهای شکوفا نشده و راه‌های نرفته و زندگی‌های نزیسته را می‌خورند. این حسرت اما از کجا می‌آید و چه نسبتی با زندگی اکنون انسان دارد و راه درست مواجهه با آن چیست؟ این‌ها از جمله موضوعاتی‌ست که در کتاب «حسرت» به آن‌ها پرداخته شده است.
کتاب «حسرت» از مقدمه، پنج فصل و یک ضمیمه یا عنوان «پیرامون بازی‌کردن نقش دیوانگان» تشکیل شده است.
فصل‌های پنج‌گانۀ کتاب «حسرت» عبارتند از: «پیرامون سرخوردگی»، «پیرامون نگرفتن مطلب»، «پیرامون قسر دررفتن»، «پیرامون خلاص‌کردن خود» و «پیرامون رضایتمندی».
در بخشی از کتاب «حسرت» می‌خوانید: «زندگی نیازموده قطعاً ارزش زیستن دارد، اما آیا زندگی نازیسته ارزش آزمودن دارد؟ این سؤال تا زمانی عجیب به نظر می‌رسد که دریابیم زندگی به ‌اصطلاح روانی ما تا چه اندازه به زندگی‌هایی پیوند خورده که نزیسته‌ایم، زندگی‌هایی که حسرتشان را می‌خوریم، زندگی‌هایی که می‌توانستیم سُکانشان را به دست بگیریم، اما امروز بنا به دلایلی از کف رفته‌اند. هرآنچه که خیالش را می‌پروریم و هرآنچه که تمنایش را داریم، در واقع تجربه‌ها، چیزها و افرادی هستند که از زندگی ما غایب‌اند. غیاب آنچه نیاز داریم ما را وامی‌دارد تا به فکر فرو رویم، و عبوس و اندوهناک شویم. ما باید بدانیم که جای چه در زندگی‌مان خالی است – گرچه این بیشتر اوقات موجب می‌شود که آنچه هم‌اکنون داریم و آنچه عملاً مهیاست، هردو در هاله‌ای از ابهام فرو روند – زیرا تنها زمانی می‌توانیم به زندگی ادامه دهیم که امیال و اشتیاق‌هایمان کم‌وبیش به کارمان بیایند. به‌واقع، تنها هنگامی می‌توانیم اشتیاق‌هایمان را تاب آوریم که دیگران را بر آن داریم تا دست به دست خواسته‌هایمان دهند. ما چنان عرصه را بر جهان تنگ خواهیم کرد تا بر مراد ما گردد. اما با این‌‌ حال، از همان کودکی خیلی زود متوجه می‌شویم – شاید اولین چیزی که در زندگی می‌فهمیم همین باشد – که نیازهایمان، مانند آرزوهایمان، همیشه به‌صورت بالقوه برآورده‌نشده هستند. چراکه امکان دست نیافتن به خواسته‌هایمان همیشه همچون سایه به‌دنبال ماست. در بهترین حالت یاد می‌گیریم که خواسته‌هایمان را به شیوه‌ای کنایی ابراز کنیم – یعنی به خواسته‌هایمان نام آرزو بدهیم: به قول معروف، آرزو صرفاً آرزوست مگر اینکه برآورده شود – و در بدترین حالت از نیازهایمان متنفر می‌شویم. اما این را نیز می‌آموزیم که، جایی در حد فاصل میان زندگی‌هایی که داریم و زندگی‌هایی که دوست می‌داشتیم، زندگی کنیم. این کتاب درباره بعضی از گونه‌های این زندگی‌های دوگانه است، زندگی‌هایی که جز زیستن کار دیگری نمی‌توان با آنها کرد.»
کتاب «حسرت: در ستایش زندگی نازیسته» با ترجمۀ میثم سامان‌پور و یادداشتی کوتاه از مترجم، در نشر بیدگل منتشر شده است.

درباره آدام فیلیپس، نویسنده کتاب «حسرت»
آدام فیلیپس (Adam Phillips)، متولد 1954، روان‌درمانگر و جُستارنویس بریتانیایی است. از فیلیپس جُستارها و مقالات بسیاری در حوزه روان‌شناسی و ادبیات در نشریات گوناگون منتشر شده است و بعضی منتقدان از او به‌عنوان برجسته‌ترین نویسنده حوزه روانکاوی در انگلیس یاد می‌کنند.
فیلیپس از سال 2003 سردبیر مجموعۀ زیگموند فروید در انتشارات پنگوئن شد.

رتبۀ کتاب «حسرت» در گودریدز: 3.49 از 5.