طنزهای آخر هفته

کتاب «طنزهای آخر هفته» اثر اومبرتو اکو
طنازی‌های اومبرتو اکو درباره همه‌چیز. کتاب «طنزهای آخر هفته» مجموعه‌ای است از جستارهای نوشته‌های طنزآمیز نویسنده‌ای که هم نشانه‌شناس بود و هم اهل فلسفه و هم داستان‌نویس و هم متخصص تاریخ قرون وسطی و هم منتقدی حساس به مسائل سیاسی و اجتماعی. پس بی‌راه نیست اگر در کتاب «طنزهای آخر هفته» شاهد شوخی‌های اکو با امور متنوع و متعدد باشیم. اکو در جستارهای طنزآمیز و قصه‌وارِ کتاب «طنزهای آخر هفته» بسیاری از چیزها را دست انداخته و حین شوخی با آن‌ها با نکته‌سنجیِ یک نشانه‌شناسِ خبره و چیره‌دست به وجوه نمادین رفتارها و آداب و رسوم و قراردادهای زندگی روزمره توجه کرده و وجوهی از فرهنگ و قرادادهای اجتماعی را مورد نقد قرار داده است. در «طنزهای آخر هفته» بسیاری از پدیده‌ها و موقعیت‌ها و چیزها، از فیلم‌های وسترن گرفته تا سفر در زمان و بستنی‌‌خوردن و وسایل ارتباطی و فوتبال و مرگ و کتابخانه و...، دستمایۀ شوخ‌طبعی قرار گرفته‌اند.

مروری بر کتاب «طنزهای آخر هفته»
در کتاب «طنزهای آخر هفته» اکوی نشانه‌شناس را می‌توان از پشت نقاب اکوی طنزپرداز تشخیص داد. اکو در این کتاب با عینک طنز به امور مختلف زندگی روزمره می‌نگرد و سبک زندگی روزانه و وسایل و پدیده‌هایی را که آدم‌ها در زندگی روزمره با آن‌ها سروکار دارند و نیز عادت‌های جاافتاده را با نگاهی نشانه‌شناسانه مورد بررسی قرار می‌دهد و می‌کوشد در امور و رفتارها و موقعیت‌ها و آداب و رسوم به‌ظاهر عادی و عادت‌شده نمادهایی را بیابد و از این طریق راهی به نقد وجوه گوناگون زندگی مدرن بگشاید. از جمله چیزهایی که اکو در کتاب «طنزهای آخر هفته» با رویکردی طنزآمیز مورد نقد قرار می‌دهد جامعۀ مصرفی و مظاهر و نمادهای چنین جامعه‌ای است. از همین رو زندگی و فرهنگ امریکایی از جمله موضوعاتی است که اکو در «طنزهای آخر هفته» به آن توجهی ویژه دارد و نیش طنز خود را متوجه آن می‌کند. اکو نویسنده‌ای است شیرین‌زبان. او در «طنزهای آخر هفته» خوب توانسته است جستارنویسی و قصه‌پردازی را به هم بیامیزد و عناصری از قصه‌پردازی را به‌سود جستارهایی طنزآمیز به‌کار گیرد.
جستارهایی که در کتاب «طنزهای آخر هفته» می‌خوانید عبارتند از: «چگونه یک سرخپوست باشیم»، «چگونه می‌توان با کشیدن سیگار برگ پیام فرستاد»، «چطور در هواپیما غذا بخوریم»، «چطور از موبایل استفاده نکنیم»، «چطور از فکس استفاده نکنیم»، «چگونه با یک ماهی آزاد دودی سفر کردن»، «چگونه با آرامش خود را برای مرگ آماده کنیم»، «چطور از قهوه‌خوری‌های بی‌مصرف استفاده کنیم»، «چگونه پیام‌های تلگرافی را در سطل زباله بیندازیم»، «چطور از وقتمان استفاده کنیم»، «چگونه یک کتابخانه‌ی عمومی درست کنیم»، «متأسفیم که نمی‌توانیم اثر شما را چاپ کنیم»، «چطور می‌شود مذهبِ یک نرم‌افزار را تشخیص داد»، «چگونه از حیوانات حرف بزنیم»، «چگونه یک کتابخانه‌ی شخصی را توصیف کنیم»، «چگونگی رفتار با راننده‌ی تاکسی»، «چگونه از اموال منقول صورت‌برداری کنیم»، «چگونه می‌توان شاهکاری به‌سبک گِنون نوشت»، «چگونه می‌توان در پاسخ از به کار بردن "حتماً" پرهیز کرد»، «چگونه می‌توان از فوتبال صحبت نکرد»، «چگونه یک مقدمه بنویسیم»، «چطور ساعت را فراموش کنیم»، «چگونه از علامت "سه‌نقطه" استفاده کنیم»، «چگونه تعطیلات هوشمندانه‌ای داشته باشیم»، «با دیدن چهره‌های آشنا چه واکنشی نشان دهیم»، «چگونه مجری تلویزیون باشیم»، «چگونه مراسم اعدام را به‌طور زنده از تلویزیون تماشا کنیم»، «چطور از مناطق مردابی در آینده دیدن کنیم»، «طریقه‌ی استفاده از جزوه‌های راهنما»، «چگونه باید بستنی خورد»، «چگونه بگذاریم یک چمدان چرخ‌دار بیفتد»، «چگونه خود را از "بیوه‌گان" حفظ کنیم»، «چطور با قطارهای آمریکایی مسافرت کنیم»، «چگونه "می‌توانستیم" در آینده به عقب بازگردیم» و «چگونه آغاز می‌شود و چگونه به پایان می‌رسد».

درباره اومبرتو اکو
اومبرتو اکو (Umberto Eco)، متولد 1932 و درگذشته به سال 2016، پژوهشگر و کارشناس قرون وسطی، فیلسوف، نشانه‌شناس، منتقد فرهنگی، مفسر سیاسی و اجتماعی و داستان‌نویس ایتالیایی بود.
معروف‌ترین رمان اکو رمان «نام گل سرخ» بود که در ایران با عنوان «آنک نام گل» نیز ترجمه شده است. براساس این رمان فیلمی هم به‌کارگردانی ژان ژاک آنو و با بازیِ شان کانری ساخته شده است. از دیگر رمان‌های اومبرتو اکو می‌توان به رمان‌های «آونگ فوکو» و «گورستان پراگ» اشاره کرد. اکو نویسنده‌ای شیفتۀ کتاب و با دامنۀ مطالعاتی وسیع بود. او داستان کودکان هم می‌نوشت. «بمب و ژنرال» از جمله قصه‌هایی است که او برای کودکان نوشته است. از جمله آثار غیرداستانی اکو می‌توان به کتاب‌های «تاریخ زیبایی» و «تاریخ زشتی» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی «طنزهای آخر هفته»
کتاب «طنزهای آخر هفته» به‌کوشش علی دهباشی و با مقدمه‌ای از او و با همکاری گروهی از مترجمان در انتشارات کتابسرای نیک منتشر شده است.
مترجمانی که در گردآوری و ترجمۀ جستارهای اکو در کتاب «طنزهای آخر هفته» همکاری داشته‌اند عبارتند از: محمدعلی انواری، مهرنوش بهبودی، کامبیز بهنیا، گلبرگ برزین، لیلا پیمان، شهلا حائری، مریم خراسانی، ع. روح‌بخشان، رضا سیدحسینی، مهدی سحابی، نسرین سربازپور بردسیری، مریم شرافتی، ناهید شاهوردیانی، نگین شبستری، صدیقه شرکت‌مقدم، ناهید طباطبایی، محبوبه فهیم‌کلام، سیدفضل‌الله قدسی، مهوش قویمی، سحر کریمی‌مهر، گلنار گلناریان، شهرزاد لاجوردی، مینو مشیری، مریم موسوی، قدرت‌الله مهتدی، بهارک نظری و حامد یوسف‌نژاد.