به جهنم و جاهای دیگر

کتاب «به جهنم و جاهای دیگر: دفترچۀ خاطرات قرن بیست‌و‌یکم»، نوشتۀ مادلین آلبرایت
کتاب «به جهنم و جاهای دیگر: دفترچۀ خاطرات قرن بیست‌و‌یکم»، با عنوان اصلی Hell and Other Destinations: A 21st-Century Memoir، سومین کتاب خاطرات مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجۀ امریکا در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون، است. آلبرایت در کتاب «به جهنم و جاهای دیگر»، با شوخ‌طبعی و بیانی راحت و بیرون از وجهۀ رسمی‌اش به عنوان یک سیاستمدار، با خوانندگان این کتاب سخن می‌گوید و افکار و احساسات و دل‌مشغولی‌ها و دیدگاه‌ها و خاطرات و رویدادهای زندگی‌اش را با چاشنیِ طنزی شیرین و رندانه با آنها در میان می‌گذارد.
سیاستمداران جهان را اغلب با چهره کلیشه‌ای و رسمی‌شان می‌شناسیم؛ آدم‌هایی اینجا و آنجا در حال سخنرانی یا نشسته پشت میزهای کنفرانس. اما چهره غیرکلیشه‌ای‌ترِ یک سیاستمدار، با پیچیدگی‌ها، تناقض‌ها، تشویش‌ها، اضطراب‌ها، عشق‌ها، امیدها، نومیدی‌ها، غم‌ها، شادی‌ها، ضعف‌ها و قوت‌هایش، در خاطرات شخصی اوست که آشکار می‌شود؛ البته اگر این خاطرات به‌دور از ملاحظات رسمی یا دست کم با میزان کمتری از این نوع ملاحظات نوشته شده باشند. مادلین آلبرایت در کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» می‌کوشد این ملاحظات رسمی را کنار بگذارد و راحت با مخاطبان خود حرف بزند. او در این کتاب با نَقلی چنان شیرین و راحت از خود و زندگی و احساسات و دیدگاه‌هایش سخن می‌گوید که خواننده را به راحتی با خود همراه می‌کند. آلبرایت در «به جهنم و جاهای دیگر» بخش‌هایی از زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی‌اش را روایت می‌کند.
متن اصلی کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» نخستین بار در سال 2020 منتشر شد و در فهرست پرفروش‌های «نیویورک تایمز» جای گرفت.
با خواندن این کتاب به جهان شخصی‌تر و درونی‌تر یک سیاستمدار راه می‌یابیم.

مروری بر کتاب به جهنم و جاهای دیگر
مادلین آلبرایت در کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» تأکید می‌کند که کتابش نه یک خودآموز موفقیت بلکه یادآوری این نکته است که هیچ‌کس کامل نیست و ما آدم‌ها در عین اینکه از دیگران می‌آموزیم هر یک ویژگی‌های خاص خودمان را داریم. او در این کتاب ویژگی‌های خاص خودش را، ضمن نقل خاطرات خود، به مخاطب می‌شناساند. آلبرایت، ضمن نقل خاطراتی از گذشته و اینکه چگونه به اینجا رسیده است، از احساس خود وقتی که کار سیاسی‌اش به عنوان وزیر خارجه به پایان رسیده سخن گفته و از اینکه پس از آن چه کرده و روزهایش را چطور گذرانده و برای آینده چه برنامه‌هایی دارد. او همچنین در این کتاب از موضوعاتی نظیر مسائل سیاسی امریکا و جهان و از جمله از وحشتی که پس از حوادث یازدهم سپتامبر پدید آمد و حملۀ امریکا به عراق و بحران اقتصادی امریکا و پیدایش تمایلات ضددموکراسی در امریکا و کشورهای دیگر سخن گفته است. آلبرایت در بخشی از این کتاب از ترامپ انتقاد کرده است و در بخش‌هایی هم به سیاست‌های دوران ریاست جمهوری بوش و اوباما پرداخته است.
مادلین آلبرایت، که خود زاده چکسلواکیِ سابق است، کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» را با نقل قولی از نمایشنامۀ «خروج» واتسلاو هاول، نویسنده و سیاستمدار چک، آغاز کرده و بخشی از کتاب را هم به یادی از هاول اختصاص داده و به تفصیل از او سخن گفته است.
روایت آلبرایت در کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» روایتی صمیمی و آمیخته به طنز است. او همچنین هرجا که لازم می‌بیند برای بیان روشن‌تر و جذاب‌تر آن‌چه می‌خواهد بگوید به ادبیات و سینما و سریال‌های تلویزیونی ارجاع می‌دهد. جایی حرفش را با ارجاع به نمایشنامه‌های یونان باستان بیان می‌کند و جایی با ارجاع به فیلمی از لورل و هاردی و جایی هم با ارجاع به اثر هنری یا ادبی دیگری که احساس می‌کند با وام گرفتن از آن می‌تواند حرف و حس و دیدگاهش را به شیوه‌ای جذاب‌تر و ملموس‌تر با مخاطب در میان بگذارد.
در این کتاب جهانِ دهه‌های اخیر و مسائل آن را از دریچۀ چشم مادلین آلبرایت به تماشا می‌نشینیم.
کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» با عکس‌هایی مربوط به زندگی شخصی و اجتماعی و سیاسی آلبرایت همراه است.
اینک سطرهایی از این کتاب:
«هر ملتی که در سرش آرزوی ترقی اجتماعی و اقتصادی را می‌پرورد باید همتی در کار آموزش و تحصیل دختران خود بیاورد چون مهم‌ترین گام در راه این هدف همین است. هرچه زنان و دختران یک جامعه از تحصیلات بالاتری برخوردار باشند، در زندگی خود دست به انتخاب‌های بهتری می‌زنند و همین بهینه‌گی در دل خانه‌ها و جامعه انتشار یافته و سطح آن را بالاتر خواهد برد. دانش به همراه خود اعتمادبه‌نفس می‌آورد و قدرت و به همین دلیل بود که نظام‌های پدرسالار همیشه در طول تاریخ از آموزش زنان جلوگیری می‌کردند و باز به همین دلیل است که رسیدن زنان به رأس هرم قدرت به سود تمامی جامعه خواهد بود. تاریخ نشان داده که هر وقت صدای زنان شنیده شده، چرخۀ فقر زودتر شکسته، کودکان سالم‌تر بوده، محیط زیست نفس کشیده و ارزش‌های سازنده اجتماع بهتر به نسل بعدی منتقل شده است.»

درباره مادلین آلبرایت، نویسنده کتاب به جهنم و جاهای دیگر
مادلین جانا کربل آلبرایت (Madeleine Jana Korbel Albright)، متولد 1937 در پراگِ چکسلواکی سابق، سیاستمدار امریکاییِ چکسلواکی‌تبار است. آلبرایت نخستین زنی بود که در امریکا وزیر امور خارجه شد. پدرش بنیانگذار دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه دنور بود و خودش در رشتۀ حقوق و دولت مدنی از دانشگاه کلمبیا دکترا گرفته است. آلبرایت از سال 1997 تا 2001 وزیر امور خارجۀ امریکا بود و اکنون استاد دانشگاه جرج تاون است. در سال 2012 نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری به او اهدا شد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب به جهنم و جاهای دیگر
کتاب «به جهنم و جاهای دیگر: دفترچۀ خاطرات قرن بیست‌ویکم» با ترجمۀ علی مجتهدزاده در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. علی مجتهدزاده، متولد 1359 در شهر قائنِ خراسان جنوبی، روزنامه‌نگار و مترجم ایرانی است. پدرش دبیر ادبیات بود و یکی از مشوقان اصلی او به کتابخوانی. مجتهدزاده اولین بار در کودکی و حین خواندن ترجمۀ احمد شاملو از رمان «پابرهنه‌ها»ی زاهاریا استانکو و صحبت با پدرش درباره این ترجمه به مقولۀ ترجمه به‌طور جدی علاقه‌مند شد. کار ترجمه را از دوره دبیرستان آغاز کرد، اما نخستین ترجمه‌های چاپ‌شده‌اش به دوره دانشجویی برمی‌گردد. مجتهدزاده تحصیلکرده رشتۀ تئاتر دانشگاه تهران است. در همان دوره متونی را در زمینۀ تئاتر ترجمه کرد. بعضی ترجمه‌های دوره دانشجویی‌اش در مطبوعات چاپ شدند. کم‌کم به روزنامه‌نگاری رو آورد. مطالبش در نشریات گوناگون چاپ می‌شد تا اینکه در سال 1385 به صورت حرفه‌ای وارد کار روزنامه‌نگاری شد و در نشریۀ «بانی فیلم» مسئولیت یک صفحه را به عهده گرفت. مدتی به کار در مطبوعات و خبرگزاری‌ها پرداخت و بعد از چند سال در اواسط دهۀ 90 خورشیدی بار دیگر و این بار جدی‌تر و به‌طور حرفه‌ای به کار ترجمه رو آورد.
مجتهدزاده در حوزه‌های مختلف ترجمه کرده است. از جمله ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «ترانۀ مرغ اسیر»، «تب بشکه»، «هر روز موهبتی است»، «کار کارِ انگلیسی‌هاست: چرا ایران به ما بی‌اعتماد است؟» و «بایگانی همیشگی» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «به جهنم و جاهای دیگر» در گودریدز: 4.01 از 5.