دیوارها سخن می گویند: گزیده عکس های امراله فرهادی آردکپان

کتاب «دیوارها سخن می‌گویند»
تاریخ انقلاب به‌روایت دیوارنوشته‌ها. کتاب «دیوارها سخن می‌گویند»، با عنوان فرعی «گزیده‌ی عکس‌های امراله فرهادی آردکپان از دیوارنوشته‌های انقلاب در تهران، 1358 – 1357»، منتخبی از عکس‌های مربوط به پروژه تحقیقاتی‌ امراله فرهادی آردکپان درباره دیوارنوشته‌های انقلاب است. این پروژه موضوع پایان‌نامۀ فرهادی بوده و او کارِ آن را در سال 1358 با همکاری نفیسه بزرگزاده شهدادی به انجام رسانده است. استاد راهنمایان این پایان‌نامه ایرج انواری و مرتضی ممیز بوده‌اند و منتخبی از آن اکنون در کتاب «دیوار‌ها سخن می‌گویند» پیشِ روی ماست.
در کتاب «دیوارها سخن می‌گویند»، پابه‌پای عکس‌هایی که امراله فرهادی از دیوارنوشته‌های دوره انقلاب گرفته است، بخش‌هایی از تاریخ مصور انقلاب را مرور می‌کنیم. فرهادی، چنانکه خود توضیح داده است، عکاسی از این دیوارنوشته‌ها را از همان زمانی آغاز کرده است که تظاهرات پراکنده‌ای علیه حکومت پهلوی آغاز شده بوده و مردم «در جاهای امن‌تر دور از چشم نیروهای امنیتی بر در و دیوار می‌نوشتند».
عکس‌های کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» با توضیحاتی کوتاه در کنار هر عکس همراه است که ما را به نکاتی درباره عکس‌ها و دیوارنوشته‌های ثبت‌شده در آن‌ها توجه می‌دهد.

مروری بر کتاب «دیوارها سخن می‌گویند»
کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» را به تعبیری می‌توان یک تاریخِ مصور مردمی از انقلاب به حساب آورد؛ تاریخی که شخصیت‌های اصلی آن مردمی عادی و گمنام‌اند که هویت خود را به‌عنوان انسان‌هایی معترض به حکومت پهلوی بر در و دیوارها نقش و ثبت کرده‌اند. در کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» هم با موضوع دیوارنوشته‌ها و تنوع شعارها و مطالبات و پیام‌ها و خواست‌ها و اعتراض‌ها و نیز تنوع لحن و زبان در آن‌ها مواجه می‌شویم و هم اطلاعاتی درباره اینکه دیوارنوشته‌های مختلف در چه شرایط و موقعیتی پدید می‌آمدند و هر دیوارنوشته براساس موقعیت پدید‌آمدنش چه ویژگی‌هایی به خود گرفته به دست می‌آوریم و همچنین درمی‌یابیم که دیوارنوشته‌های گوناگون با چه وسایل و ابزارهایی پدید می‌آمدند. در توضیحات پای عکس‌های کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» از جمله از این موضوع سخن رفته که براساس اینکه هر دیوارنوشته در کجا خلق می‌شده، چقدر در پدیدآمدنش حوصله یا شتاب به خرج داده شده است. مثلاً ممکن است دیوارنوشته‌ای در جایی ناامن‌تر بر دیوار نقش شده باشد و برای همین شتاب در آن محسوس باشد و دیوارنوشته‌ای در جایی امن‌تر پدید آمده و درنتیجه با حوصلۀ بیشتری نقش شده باشد.
کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» ما را بی‌واسطه به عصرِ انقلاب می‌برد تا صداهای اعتراضِ روزهای انقلاب را در عکس‌ها و بر دیوارها به تماشا بنشینیم و تاریخ انقلاب را از زبان هزار نقش حک‌شده بر دیوارها بخوانیم و ببینیم چه کسانی و چه گروههایی با چه رویکردها و آرمان‌ها و خواست‌هایی در انقلاب حضور داشته‌اند و پیام و سخن و مطالبات و آرزوها و آرمان‌های خود را به چه زبانی و چگونه بر دیوار نقش می‌کردند. این کتاب سندی‌ست ارزشمند از دوران انقلاب.
کتاب «دیوارها سخن می‌گویند»، علاوه بر عکس‌ها و نوشته‌ها و توضیحات پای آن‌ها که بخش اصلی کتاب است، با سه مقاله همراه است. در این مقاله‌ها به وجوه گوناگون عکس‌های کتاب و موضوع این عکس‌ها پرداخته شده است. مقالات کتاب «دیوارها سخن می‌گویند» عبارتند از: «این لابراتوار نباید خلوت و ساکت باشد» نوشتۀ یونس شکرخواه، «همه بودند، همه شدند» نوشتۀ یوریک کریم‌مسیحی و «دیوارها سخن می‌گویند» نوشتۀ مجید عباسی.
کتاب «دیوارها سخن می‌گویند: گزیده‌ی عکس‌های امراله فرهادی آردکپان از دیوارنوشته‌های انقلاب در تهران، 1358 – 1357» در نشر نشان‌نوشت منتشر شده است.

درباره امراله فرهادی آردکپان
امراله فرهادی آردکپان، متولد 1335 در ایل قشقایی در فارس، گرافیست و عکاسِ ایرانی، مدیر خلاقیت هنری، مشاور و برنامه‌ریز ارتباطات بازاریابی و تبلیغات و مدرس دانشگاه است. کودکی و نوجوانی فرهادی در ایل قشقایی سپری شد. در کودکی چون لاغر بود و قدرت بدنی لازم را برای کارهایی که عشایر باید انجام می‌دادند نداشت به مدارس سَیارِ عشایری، که توسط محمد بهمن‌بیگی پایه‌گذاری شده بودند، رفت و دوره دبستان را در این مدارس گذراند و آن‌گاه برای گذراندن دوره دبیرستان در کنکور اولین دوره دبیرستان شبانه‌روزی عشایری ایران در شیراز، که بنیانگذاز آن نیز بهمن‌بیگی بود، شرکت کرد و بعد از قبولی در این کنکور وارد دبیرستان شبانه‌روزی عشایری ایران شد. در همین دبیرستان و به یُمن امکاناتی که بهمن‌بیگی در آن فراهم کرده بود، با نقاشی و عکاسی و فیلمسازی اُخت شد و با توجه به اینکه از کودکی نیز به نقاشی علاقمند بود هرچه بیشتر جذب این هنر و هنرهای هم‌خانواده آن شد. در سال 1352، به‌توصیۀ محمد بهمن‌بیگی و با موافقت وزیر فرهنگ و هنر، که عکس‌ها و نقاشی‌های او را در بازدیدش از دبیرستان عشایری دیده بود، وارد دانشکده هنرهای تزئینی تهران شد. هوشنگ کاظمی، حسین کاظمی، شهلا حبیبی، موسیو ژیرار، ایرج انواری، محمد احصایی، مرتضی ممیز، گلی ترقی و آیدین آغداشلو از جمله استادانش در دوران تحصیل در این دانشکده بودند. فرهادی همزمان با ورود به دانشگاه، در شرکت‌های تبلیغاتی «سبز» و «آوانگارد» مشغول به کار شد. او در سال 1356 با همکاری ایرج زرگامی «گروه گرافیک آگراندیسمان» را تأسیس کرد. این شرکت بعد از انقلاب به «ویژه گرافیک» تغییر نام داد و به اولین آژانس طراحی و برنامه‌ریزی ارتباطات و تبلیغات پس از انقلاب تبدیل شد. ارگان‌ها و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و نیز شرکت‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی بسیاری مشتری این شرکت بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به شهرداری تهران، وزارت صنایع سنگین، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، کمیتۀ بین‌المللی المپیک، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، بنیاد امور بیماری‌های خاص، سازمان امور عشایر ایران، پارسی‌‌کولا و شوکوپارس اشاره کرد. فرهادی و زرگامی در سال 1380 شرکت «ویژه گرافیک» را به یکی از دوستانشان واگذار کردند. بعد از واگذاری این شرکت، فرهادی به‌طور مستقل با شرکت‌ها و نهادها و مؤسسات مختلفی نظیر روزنامۀ همشهری، بانک اقتصاد نوین، بانک مسکن، بانک صادرات ایران، فرهنگستان هنر و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران همکاری کرد.
تدریس طراحی گرافیک، ارتباطات و تبلیغات، چاپ و نشر، عکاسی برای دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه هنر، تدریس طراحی گرافیک، ارتباطات و تبلیغات برای دوره کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، برگزاری نمایشگاه‌های عکس گروهی و انفرادی، مشاوره و دبیری مسابقۀ طراحی پوستر مبارزه با سرطان کودک در سال 1388 در مؤسسۀ خیریۀ محک و مشاوره و دبیری مسابقۀ طراحی قلم فارسی (فونت) برای بانک اقتصاد نوین در سال 1392 از دیگر فعالیت‌های امراله فرهادی بوده است.