سمک عیار
از کهن‌ترین و معروف‌ترین قصه‌های عامیانه فارسی که عده‌ای آن را نمونه ایرانی رمانس دانسته‌اند. سمک عیار هم قصه‌ای جذاب و سرگرم‌کننده است و هم تصویری از آداب و رسوم، وضعیت اجتماعی، خوراک و پوشاک، معماری و سبک زندگی مردم در قرن‌های ششم و هفتم به دست می‌دهد و نیز حاوی اطلاعاتی درباره آداب و رسوم عیاران است.
در سمک عیار داستان دلباختگی خورشیدشاه – پسر شاه حلب و نوه شاه عراق – به دختر پادشاه چین را می‌خوانید و نبرد او را با پادشاه ماچین و نیز ماجرای دلاوری‌ها و پهلوانی‌های عیاری را به نام سمک که با خورشیدشاه سوگند برادری خورده است. این داستان که به صورت شفاهی و سینه‌به‌سینه نقل می‌شده و اسباب سرگرمی مردم بوده است، در قرن هفتم به قلم فرامرزبن خدادادبن عبدالله الکاتب الارجانی مکتوب می‌شود. سمک عیار امروزه از منابع مهم قصه‌گویی در ادبیات کهن فارسی به شمار می‌رود. این کتاب همچنین مرجعی است برای شناخت زبان متداول در قرن هفتم، چرا که اساس آن بر نقل شفاهی است و بنا بر این نثرش چنانکه پرویز ناتل خانلری در مقدمه کتاب اشاره کرده «انشای ادیبانه نیست و زبان معمول و رایج زمان را بهتر از نوشته‌های مصنوع و متکلف و منشیانه نشان می‌دهد.»
سمک عیار با مقدمه و تصحیح پرویز ناتل خانلری در شش جلد در انتشارات آگاه منتشر شده است. پنج جلد کتاب شامل خود داستان سمک عیار است و جلد ششم با عنوان شهر سمک به توضیحات خانلری درباره آداب و رسوم عیاران و چگونگی تصویر جامعه ایرانِ قرن‌های ششم و هفتم در این داستان اختصاص دارد.
ادامه keyboard_arrow_down
