الهی نامه

اِلهی‌‌نامه
ادبیات عرفانی فارسی پر از تمثیل و حکایت است. عارفان بزرگی نظیر سنایی و عطار و مولوی برای بیان مقصود و توضیح اندیشه‌های عرفانی خود از تمثیل و حکایت فراوان استفاده کرده‌اند و به همین دلیل آثارشان گنجینه‌ای است از قصه‌های کهن که به کار قصه‌نویسی امروز نیز می‌آید. «اِلهی‌نامه» نیز از جمله این گونه آثار است. عطار نیشابوری در این اثر منظوم عرفانی، که در قالب مثنوی سروده شده، مجموعه‌ای از حکایت‌های تمثیلی را در دل یک حکایت بزرگ‌تر جا داده است تا از طریق این حکایت‌ها از چند و چون سلوک عارفانه سخن گوید. داستان اصلی «اِلهی‌نامه» داستان شش شاهزاده است با آرزوها و خواسته‌هایی بزرگ و محال و پاسخ‌های پدر به سخنان آن‌ها. عطار در دل این داستان اصلی و مرتبط با آن، بی‌شمار حکایت آورده است. او در این مثنوی، چنانکه شفیعی کدکنی در مقدمه آن توضیح می‌دهد، «کوشیده است که در آن سوی هرکدام از آرزوهای محالِ انسان، که حاصل تخیّل قرنها و قرنهاست، به انسان بیاموزد که اگر حقیقتِ هرکدام ازین آرزوها را خواستاری، در درون خویش باید آن را بجویی.» عطار در «اِلهی‌نامه» می‌خواهد به زبان تمثیل بگوید که مطلوب را در درونِ خود باید جُست و این پیامی است که او به شیوه‌هایی دیگر در «منطق‌الطیر» و «مصیبت‌نامه» نیز بیان کرده است.
تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی از «اِلهی‌نامه»، با مقدمه‌ای مفصل از او و تعلیقاتش بر این کتاب، در انتشارات سخن منتشر شده است.
درباره نویسنده: فریدالدین محمّد بن ابراهیم نیشابوری (عطار نیشابوری)، عارف و شاعر و نویسنده قرنهای ششم و هفتم هجری قمری، احتمالاً متولد سال 537 و درگذشته به سال 627 هجری قمری.
رتبه گودریدز: 4/24 از 5.