هم زمانی

کتاب «هم‌زمانی» اثر کارل گوستاو یونگ
آیا همۀ رویدادها از رابطۀ علت‌ومعلولی تبعیت می‌کنند؟ کارل گوستاو یونگ در کتاب «هم‌زمانی» بر این باور است که نه، تبعیت نمی‌کنند.
کتاب «هم‌زمانی: یک اصل ارتباطی غیرعِلّی»، با عنوان اصلی Synchronizität Als Ein Prinzip Akausaler Zusammenhänge و عنوان انگلیسی Synchronicity: An Acausal Connecting Principle، از اموری در جهان بحث می‌کند که نمی‌توان آن‌ها را با منطق عقلانی و مبتنی بر روابط عِلّی توضیح داد چراکه بیرون از این قلمرو و به‌اعتقاد یونگ به حوزۀ ناخودآگاه جمعی تعلق دارند.
یونگ در کتاب «هم‌زمانی» ما را با خود به سفری اکتشافی در عالمِ ناخودآگاه و رؤیا و خیال و کهن‌الگوها می‌برد؛ عالمی که یونگ در این کتاب، با استدلال و وام‌گیری از فلسفه و فیزیک جدید و آوردن نمونه‌هایی از تجربیات خودش و افراد مختلف، قصد دارد به تبیین آن بپردازد و وجودش را اثبات کند.
متن اصلی کتاب «هم‌زمانی»، چنانکه در مقدمۀ اکبر امیری بر ترجمۀ فارسی این کتاب توضیح داده شده، اولین بار با عنوان «درباب هم‌زمانی» در سال 1951 و سپس با عنوان «هم‌زمانی: یک اصل ارتباطی غیرعِلّی» در سال 1952 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «هم‌زمانی»
کتاب «هم‌زمانی»، نیز مثل دیگر آثار کارل گوستاو یونگ، گوشه‌هایی از جهانی رازآلود و خواب‌گونه و پنهان در پس جهان عینی و محسوس را به ما می‌نمایاند و با ما از منشاء تجربه‌ها و مشاهدات و ادراکات و رویدادهایی سخن می‌گوید که ورای تجربه‌ها و رویدادهای مبتنی بر روابط علت‌ومعلولی هستند.
یونگ در کتاب «هم‌زمانی» از رابطۀ غیرعلّی روان انسان با طبیعت و امور عینی و نحوۀ نمود این رابطه و منشاء و منبع آن سخن می‌گوید.
موضوع اصلی کتاب «هم‌زمانی» رویدادها و حوادثی است که به‌طور هم‌زمان روی می‌دهند و خود را به ما می‌نمایانند اما هیچ منطق علت‌ومعلولی‌ای پشت‌شان به چشم نمی‌خورد و نمی‌توان آن‌ها را براساس روابط علّی توجیه و تفسیر کرد. یونگ در کتاب «هم‌زمانی» منشاء و منبع چنین رویدادهایی را در ناخودآگاه جمعی انسان‌ها می‌داند و معتقد است که روان انسان، از طریق ناخودآگاه جمعی، با طبیعت و دنیای عینی در ارتباط است و حوادث هم‌زمانی هم که نمی‌توان به‌وسیلۀ منطق علّی توجیهشان کرد، برآمده از چنین رابطه‌ای هستند.
یونگ در استدلال آن‌چه در کتاب «هم‌زمانی» از آن سخن می‌گوید، از فلسفه و نیز فیزیک جدید، از جمله نظریۀ نسبیت آلبرت اینشتین، وام می‌گیرد.
کتاب «هم‌زمانی» با پیش‌گفتاری بر ویرایش سال 2010 این کتاب و مقدمۀ ویراستار آغاز می‌شود و آن‌گاه متن یونگ می‌آید که شامل این بخش‌ها است: «پیش‌گفتار»، «شرح»، «یک آزمایش اختربینانه»، «پیشینه‌های نظریه‌ی هم‌زمانی» و «نتیجه‌گیری». در پایان کتاب هم پیوستی با عنوان «در باب هم‌زمانی» آمده که مربوط است به سخنرانی‌ای که یونگ در سال 1951 دربارۀ هم‌زمانی ایراد کرده است.
کتاب «هم‌زمانی: یک اصل ارتباطی غیرعِلّی» با ترجمه و مقدمۀ اکبر امیری در نشر نیماژ منتشر شده است. ترجمۀ فارسی این کتاب از متنِ انگلیسی آن انجام شده است.

درباره کارل گوستاو یونگ، نویسندۀ کتاب «هم‌زمانی»
کارل گوستاو یونگ (Carl Gustav Jung)، متولد 1875 و درگذشته به ‌سال 1961، روانپزشک و روانکاو سوئیسی و بنیانگذار روانشناسی تحلیلی است.
یونگ ابتدا با فروید مکاتبه و رابطه‌ای نزدیک داشت و بسیار مورد تأیید فروید بود اما به‌تدریج اختلاف نظر آن‌ها، بر سر مسائل مربوط به روانکاوی، جدی شد و به قطع ارتباط آن دو و طرد شدنش از جانب فروید انجامید.
نگرش یونگ به ناخودآگاه، متفاوت با نگرش فروید بود. به‌اعتقاد یونگ همۀ مسائل مربوط به سازوکار روان انسان و ضمیر ناخودآگاه را نمی‌توان به غریزۀ جنسی مربوط دانست. این‌گونه بود که یونگ مکتب مستقل خود را در روانکاوی بنیان نهاد.
ناخودآگاه جمعی از مهمترین نظریه‌هایی بود که از جانب یونگ مطرح شد. او که روی اسطوره‌ها بسیار مطالعه و پژوهش کرده بود به این اعتقاد داشت که رؤیاها و خیال‌پردازی‌های انسان ریشه‌هایی اسطوره‌ای و کهن‌الگویی دارند و باید آن‌ها را براساس نمادهای مرتبط با اسطوره‌ها و کهن‌الگوها و آنچه در ناخودآگاه جمعی بشر انباشته شده تحلیل و تفسیر کرد.
به‌اعتقاد یونگ همۀ مسائل روانی آدمی را نمی‌توان با اتکا به ناخودآگاه فردی توضیح داد و انسان، علاوه بر ناخودآگاه فردی، از ناخودآگاه جمعی هم برخوردار است و این ناخودآگاه جمعی، عامل اشتراک نوع بشر است و انسان‌ها را، فارغ از تفاوت‌های فردی‌ای که با هم دارند، به هم پیوند می‌دهد و باعث می‌شود در مواردی حالات روانی و ذهنی مشابهی را تجربه کنند و واکنش‌های مشابهی از خود نشان دهند که ریشه در کهن‌الگوها و اسطوره‌هایی دارد که در همین ناخودآگاه جمعی انباشته شده‌اند.
او همچنین معتقد بود که در درون و ناخودآگاه هر زن یک مرد (آنیموس) و در درون و ناخودآگاه هر مرد یک زن (آنیما) زندگی می‌کند.
نظریات یونگ بر عرصه‌های گوناگونی، از جمله بر هنر و ادبیات و نقد ادبی و هنری، تأثیر زیادی گذاشته است. در عرصۀ سینما فدریکو فلینی، فیلمساز بزرگ ایتالیایی، از جمله کارگردانانی‌ست که از یونگ تأثیر گرفته است.
از آثار یونگ می‌توان به کتاب‌های «انسان و سمبولهایش»، «ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگو»، «روانشناسی و کیمیاگری (انسان و اسطوره‌هایش)»، «روان‌شناسی و دین»، «دگردیسی‌های روان و نمادهایش: کندوکاو در پیش‌نشانه‌های موردی از بیماری اسکیزوفرنی» و «کتاب سرخ» اشاره کرد.