قرآن و مثنوی : فرهنگواره ی تاثیر آیات قرآن در ابیات مثنوی

قرآن و مثنوی
همچو قرآن که به معنی هفت توست خاص را و عام را مطعم در اوست
اثرپذیری صورت و ساختار مثنوی از قرآن، که هم صاحب‌نظران قرآن‌پژوه و مثنوی پژوه، به آن تصریح دارند و هم این مساله خود چندان صریح و آشکار است که هر کسی با این دو کتاب، انس و در آنها تامل داشته باشد، آن را درمی‌یابد. کما اینکه مولانا هم بارها به شباهت صوری و معنوی مثنوی با قرآن اشاره دارد.
کتاب «قرآن و مثنوی» فرهنگواره تاثیر آیات قرآن در ابیات مثنوی، تدوین بهاء‌الدین خرم‌شاهی و سیامک مختاری در 728 صفحه در نشر قطره منتشر شده است. این کتاب در شش دفتر به همراه فهرست آیات و ابیات تنظیم شده است.
در این كتاب تاثیر پنج‌گانه 6200 آیه قرآنی در 26 هزار بیت مثنوی بررسی شده است. خرمشاهی در توضیح این تاثیرات گفته است: تضمین (آوردن بخشی از آیات قرآن)، برگرفته (آوردن بخشی از عبارت قرآنی با افزودن كلمات فارسی كه درعلوم بلاغت به آن صنعت حل می‌گویند)و اقتباس به معنای آوردن بخشی از آیات قرآن با كمی تغییر است. همچنین الهام و اشاره، صورت‌های چهارم و پنجم تاثیر قرآن در مثنوی هستند به این معنا كه در ورای ابیات مثنوی، معنایی از آیات قرآن وجود دارد و این موضوع الهام بخش مولوی بوده است.
برای نگارش این كتاب از 2 منبع اصلی استفاده شده؛ مثنویی به تصحیح عبدالكریم سروش و مثنویی به تصحیح قوام الدین خرمشاهی كه هر دو بر مبنای نسخه قونیه تصحیح شده‌اند. «شرح مثنوی» كریم زمانی و نیز مثنویی به تصحیح توفیق سبحانی هم از جمله منابع فرعی بوده‌اند كه نویسندگان برای شرح لغات مشكل از آنها سود جسته‌اند.
درباره نویسنده: بهاءالدین خرمشاهی (1324) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، طنزپرداز، فرهنگ‌نویس، حافظ پژوه، شاعر و استاد دانشگاه ایرانی.