شاهنامه فردوسی دفتر هفتم

کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات – دفتر هفتم» به تصحیح و شرح مهری بهفر
هفتمین دفتر از کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات». آن‌ها که شش دفتر پیشین کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» را دنبال کرده‌اند و تا داستان سیاوش پیش آمده‌اند می‌توانند در مجلد هفتم این کتاب، آن‌چه را پس از کشته‌شدن سیاوش رخ می‌دهد تا پادشاهی کیخسرو، همراه با شرح ابیات این بخش از «شاهنامه» و نکته‌های فنی و تخصصی و معنایی و زیبایی‌شناختی آن، پی بگیرند.
کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» شاهنامه‌ای‌ست هم برای شاهنامه‌پژوهان و هم گره‌گشای شاهنامه‌خوان‌های غیرمتخصص. کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» تصحیحی انتقادی از کتاب «شاهنامه» فردوسی به‌همراه شرح تک‌تک بیت‌ها و آرایه‌ها و صنایع ادبی به کار رفته در هر بیتِ آن و معنای کلمات و معنای هر بیت و نیز شرح تفاوت ضبط کلمات در نسخه‌هایی است که معیار تصحیح بوده‌اند.
مهری بهفر در کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» هم بر آن است که برای شاهنامه‌پژوهشان متنی معتبر و قابل استناد از کتاب «شاهنامه» ارائه دهد و هم خوانندگان عادی کتاب «شاهنامه» را در حل معضلات و دشواری‌هایی که حین خواندن «شاهنامه»، به‌لحاظ درک معنا و مفهوم کلمات و ابیات، با آن‌ها مواجه می‌شوند یاری کند.
در کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» همچنین به توضیح نقش دستوری کلمات هر بیت از «شاهنامه»، آرایه‌های به کار رفته در هر بیت و نیز به بررسی درونمایه‌ها، رویدادها، شخصیت‌ها و کارکرد آنها در «شاهنامه» پرداخته شده و فهرست‌هایی نیز از واژگان به کار رفته در «شاهنامه» ارائه شده که از آن جمله‌اند فهرست واژه‌های عربی شاهنامه و فهرست واژه‌های ریشه‌شناسی‌شده (ایرانی باستان).
دستنویس‌های موزۀ‌ بریتانیا و نسخۀ فلورانس از جمله نسخه‌های شاهنامه‌اند که مهری بهفر در تصحیح انتقادی «شاهنامه» آن‌ها را مبنا قرار داده است. در این تصحیح همچنین نسخۀ شاهنامۀ سن‌ژوزف، که از پیدا شدن آن در بیروت زمان زیادی نمی‌گذرد، و نیز شاهنامۀ تصحیح حمدالله مستوفی برای اولین بار مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
هفتمین مجلد از مجموعۀ «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» شامل داستان کین‌خواهی سیاوش و به پادشاهی رسیدن کیخسرو است.

مروری بر دفتر هفتم کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات»
هفتمین مجلد از کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» شامل جدول نشانه‌های اختصاری نسخه‌بدل‌ها، جدول نشانه‌های آوانویسی و نشانه‌های راهنمای متن، ابیاتی از «شاهنامه» که وقایع مربوط به پس از کشته‌شدن سیاوش تا به تختِ شاهی نشستن کیخسرو را دربرمی‌گیرند و تصحیح انتقادی و شرح نکات فنی و دستوری و زیبایی‌شناختی و معنی این ابیات و معنای لغات دشوار هر بیت است.
قسمت‌هایی از «شاهنامه» فردوسی که در دفتر هفتم کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» به آن‌ها پرداخته شده عبارتند از: «داستان رفتن رستم و ایرانیان به کین‌خواهی سیاوش»، «داستان رفتن گیو به ترکستان به طلب شاه کیخسرو»، «داستان رفتن کیخسرو به دژ بهمن و گرفتن دژ» و «پادشاهی کیخسرو شصت سال بود».
خوانندگانی که با شش مجلد پیشین کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» آشنایی دارند می‌دانند که در هر مجلد از این کتاب، بعد از متنِ همراه با شرح و تفسیر و معنای قسمتی از کتاب «شاهنامه» که موضوع آن مجلد است، برگردان عربی فتح بن علی بنداری اصفهانی از همان قسمت از کتاب «شاهنامه» نیز آمده است. در مجلد هفتم کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات» هم، به روال مجلدات پیشین، ترجمۀ عربی بنداری اصفهانی از بخشی از «شاهنامه» که موضوع این مجلد است آمده است.
در پایان دفتر هفتم از کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات»، بعد از برگردان عربی فتح بن علی بنداری اصفهانی از بخشی از «شاهنامه» که در این مجلد آمده، راهنمای فهرست‌ها، فهرست واژه‌های گزارش‌شده، فهرست واژه‌های ریشه‌شناسی شده (ایرانی باستان)، فهرست واژه‌های عربی، فهرست واژه‌های غیرایرانی و غیرعربی، فهرست نام کسان، فهرست نام مکان، بیت‌یاب و نیز راهنمای کتابنامه و کتابنامه‌ی فارسی و کتابنامه‌ی لاتین آمده است.
دفتر هفتم کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات»، همان‌طور که هدف همۀ مجلدات این کتاب است، ما را با چندوچون و جزئیات معنایی و زیبایی‌شناختی و فنی و دستوری بخشی دیگر از «شاهنامه» فردوسی آشنا می‌کند و علاوه بر امکان خواندن متن این قسمت از «شاهنامه» فرصتی فراهم می‌آورد که از منظری تخصصی‌تر این بخش را بخوانیم و درکی دقیق‌تر از آن به دست آوریم.
دفتر هفتم کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات»، مانند دفترهای پیشین این کتاب، در نشر نو منتشر شده است.

دربارۀ مهری بهفر، مصحح و شارح کتاب «شاهنامه‌ی فردوسی: تصحیح انتقادی و شرح یکایک ابیات»
مهری بهفر، متولد 1351، شاهنامه‌پژوه، مصحح، منتقد ادبی، استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار ایرانی است. از بهفر مقالات مختلفی دربارۀ ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی و نیز بازخوانی تاریخ شفاهی زنان ایران منتشر شده است. او همچنین سردبیر و مدیرمسئول فصلنامۀ «رود» است که مجله‌ای‌ست ویژه معرفی کتاب.
بهفر، به‌جز تصحیح انتقادی و شرح کتاب «شاهنامه»، کار ویرایش کتاب «شاهنامه در دو بازخوانی: یادداشت‌های شاهرخ مسکوب بر شاهنامه فردوسی» را نیز انجام داده است. او همکاری با نشریۀ «گلستانه» را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.