اگر حافظه یاری کند

اگر حافظه یاری کند
تبعید چگونه تجربه‌ای است و نویسندگان و شاعران تبعیدشده و بی‌وطن چگونه به وطن خود می‌نگرند و تلقی و درک‌شان از مفهوم وطن چیست؟ آنها وطن خود را چگونه به یاد می‌آورند و حافظه چگونه آن وطن را از نو و در زبانی تازه – زبان کشوری که آنها به اجبار به آن مهاجرت کرده‌اند – برای آنها می‌سازد؟
جوزف برودسکی - شاعر اهل روسیه که در دوره شوروی به ناچار به آمریکا رفت و ملیت آمریکایی یافت - در کتاب اگر حافظه یاری کند: چهار جستار از زبان و خاطره در سال‌های تبعید با ما از این موضوع سخن می‌گوید. جستارهای این کتاب همه حول و حوش ادبیات و تبعید و خاطره شکل گرفته‌اند. برودسکی تجربه‌اش از تبعید و بی‌وطن شدن را در این جستارها با ما در میان می‌گذارد. او خاطرات خود از روسیه را از موقعیت یک تبعیدی روایت می‌کند. راوی این جستارها کسی است که هم دور از وطن است و هم در وطن. جستارهای برودسکی در نقطه گسست فیزیکی از وطن و پیوند ذهنی با آن پدید آمده‌اند. تبعید برودسکی را در موقعیتی دوگانه قرار داده است. او دور از وطن، از وطن می‌نویسد و به همین دلیل خاطره در نوشته‌هایش بار معنایی و جایگاه و مفهومی ویژه پیدا می‌کند.
اگر حافظه یاری کند با ترجمه طهورا آیتی در مجموعه «جستار روایی» نشر اطراف منتشر شده و هشتمین کتاب این مجموعه است.
درباره نویسنده: جوزف برودسکی با نام اصلی ایوسیف آلکساندروویچ برودسکی (1996-1940)، شاعر و جستارنویس روسی – آمریکایی و برنده جایزه نوبل ادبیات سال 1987.