تاریخ یک انقلاب

تاریخ یک انقلاب: گزیده مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی
کتاب «تاریخ یک انقلاب: گزیده مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی» کتابی است شامل روایت‌ها و تحلیل‌های عزت‌الله سحابی از رویدادهای تاریخ معاصر ایران و نیز مقالاتی از او درباره تاریخ اسلام. عزت‌الله سحابی، که خود از چهره‌های مرکزی بخشی از تاریخ معاصر ایران است و در نهضت آزادی به‌طور جدی و فعالانه حضور داشته، در کتاب «تاریخ یک انقلاب» به وجوه گوناگون تاریخ معاصر ایران، از مشروطیت گرفته تا ملی شدن نفت و انقلاب ایران، پرداخته است.
مقاله‌ها و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی به‌کوشش امیر طیرانی گردآوری و با ویرایشی مختصر در کتاب «تاریخ یک انقلاب» منتشر شده‌اند. چنانکه امیر طیرانی در پیشگفتار خود بر این کتاب توضیح داده است، «تاریخ یک انقلاب» بخش اول مجموعه‌ای شش قسمتی از نوشته‌ها و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی است. این نوشته‌ها و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها پیش از این در روزنامه‌ها و نشریات مختلف منتشر شده‌اند و البته این‌ها جدا از مقالاتی هستند که سحابی در مجلۀ «ایران فردا» نوشته است، چون مقالات سحابی در «ایران فردا» قبلاً به‌صورت جداگانه گردآوری و منتشر شده‌‌اند.
در بخش‌های گوناگون کتاب «تاریخ یک انقلاب» از چشم کسی به رویدادهای سیاسی و تاریخی مهم ایران معاصر نظر می‌کنیم که خود در بخشی از این رویدادها فعالانه حاضر بوده و با گروهی از شخصیت‌های سیاسی مهم تاریخ معاصر ایران آشنایی و دیدار و همکاری داشته و تجربۀ زندان را نیز از سر گذرانده است.
در کتاب «تاریخ یک انقلاب» همچنین با دیدگاه‌های عزت‌الله سحابی درباره بخشی از تاریخ اسلام که مربوط به واقعۀ عاشوراست و نیز دیدگاه‌ و تحلیل‌ او درباره جنبش‌ اسلامی معاصر آشنا می‌شویم. اما بخش عمده کتاب «تاریخ یک انقلاب» را می‌توان تاریخ معاصر ایران به روایت عزت‌الله سحابی به‌شمار آورد. در این روایت تمرکز اصلی بر نهضت ملی و ملی شدن نفت و وقایع مربوط به آن و نیز انقلاب ایران و رویدادهای مرتبط با آن است.

مروری بر کتاب «تاریخ یک انقلاب»
کتاب «تاریخ یک انقلاب: گزیده مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی» برحسب موضوع در پنج فصل تنظیم شده است. عنوان‌های فصل‌های پنج‌گانۀ این کتاب عبارتند از: «جنبش اسلامی معاصر»، «تاریخ اسلام»، «انقلاب مشروطیت»، «نهضت ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد» و «انقلاب».
عنوان‌های بعضی مطالبی که در بخش‌های مختلف کتاب «تاریخ یک انقلاب» می‌خوانید عبارتند از: «نقد و بررسی جنبش اسلامی معاصر»، «مدیریت راهبردی در نهضت کربلا»، «مشروطه فقدان طبقه بورژوازی بود»، «مصدق سیاستمداری بی‌اشتباه بود»، «قیام ملی سی تیر 1331»، «مصدق مردم را سازمان‌دهی نکرد»، «کودتا و نهضت مقاومت ملی»، «حقانیت اهداف انقلاب و شخصیت‌های ملی»، «اقتصاد انقلابی»، «دولت موقت برای مصادره‌ها تحت‌فشار بود»، «افراط‌گرایی چپ زمینۀ راست‌گرایی»، «انقلاب اسلامی و انقلاب‌های جهانی»، «از آمریکاییان چه می‌خواهیم»، «بازار، مدارس و انقلاب»، «روایت 57» و «فراز و فرود انقلاب».
کتاب با پیشگفتاری از امیر طیرانی، گردآورنده مطالب کتاب، همراه است. بخشی از این پیشگفتار به شرح مفصل زندگی عزت‌الله سحابی اختصاص دارد.
کتاب «تاریخ یک انقلاب: گزیده مقالات، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های عزت‌الله سحابی» در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.

درباره عزت‌الله سحابی
عزت‌الله سحابی متولد، 1309 در تهران و درگذشته به سال 1390، سیاستمدار ایرانی، روزنامه‌نگار، اقتصاددان و فعال ملی – مذهبی بود. مادرش معصومه اسدی کنی و پدرش یدالله سحابی، از بنیانگذاران «نهضت آزادی ایران»، بود. سحابی فعالیت سیاسی را از دوران دبیرستان آغاز کرد. در سال 1327 وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و در رشتۀ الکترومکانیک به تحصیل پرداخت. در همین دوره بود که عضو انجمن اسلامی دانشجویان شد. سحابی از ابتدای تشکیل «نهضت آزادی ایران» عضو این حزب شد و با سران نهضت آزادی، از جمله مهندس مهدی بازرگان، ارتباط و همکاری نزدیک داشت. در دوران شاه به دلیل مبارزات سیاسی بارها به زندان رفت. در دوران انقلاب اختلافاتی میان او و مهندس بازرگان و همفکرانش بر سرِ مواضع نهضت آزادی در قبال انقلاب به وجود آمد. اختلافات به استعفای سحابی از نهضت آزادی انجامید، اما سحابی همکاری‌اش را با نهضت آزادی ادامه داد. در اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران انتخاب شد. سحابی همچنین در دوران نخست‌وزیری بازرگان رئیس سازمان برنامه و بودجه بود. او علاوه بر فعالیت‌های اجرایی سیاسی از همان دوران جوانی به روزنامه‌نگاری و نوشتن مقالات نظری در راستای عقاید سیاسی‌اش نیز می‌پرداخت. در ادامۀ همین فعالیت‌ها بود که بعد از انقلاب و چند سال بعد از پایان دوران نمایندگی‌اش در مجلس شورای اسلامی و بعد از اینکه از زندان آزاد شد، نشریۀ «ایران فردا» را منتشر کرد. این نشریه تا سال 1379 منتشر شد. سحابی همچنین در سال‌های پس از آزادی از زندان گروهی مطالعاتی را با هدف تحلیل و بررسی مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بنیان گذاشت.
عزت‌الله سحابی در سال 1333 با زرین‌دخت عطایی ازدواج کرد. او پدر هاله سحابی، قرآن‌پژوه، روزنامه‌نگار، فعال ملی – مذهبی، فعال حقوق بشر و فعال حقوق زنان بود.
از «عزت‌الله سحابی»، به جز کتاب «تاریخ یک انقلاب»، کتاب‌های «ناگفته‌های انقلاب و مباحث بنیادی ملی» و «نیم ‌قرن خاطره و تجربه» منتشر شده است.