مردی که می خواست پرتره نیستی را بکشد - 2 جلدی

رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد»، اثر هاروکی موراکامی
رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد»، با عنوان اصلی 騎士団長殺しKishidanchō-goroshi، آخرین رمانی است که تا به امروز از هاروکی موراکامی منتشر شده است. متن اصلی این رمان نخستین بار در سال 2017 در ژاپن و به زبان ژاپنی به چاپ رسید و یک سال بعد ترجمۀ انگلیسی‌اش منتشر شد.
کتاب «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» رمانی است دوجلدی با عناصر و مؤلفه‌های آشنای جهان داستانی موراکامی؛ از جمله عناصر سفر و جستجو و سردرآوردن از عوالمی غریب، که از جمله عناصر مورد علاقۀ موراکامی‌اند و در آثاری دیگر از او نیز نقشی اساسی در رقم خوردن کنش‌های داستانی دارند. موراکامی در رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» قصۀ سفری رازآلود را روایت می‌کند؛ سفری که از واقعیت آغاز می‌شود و به هزارتویی وهمناک و خیالی و خواب‌گونه می‌رسد. او در این رمان، به شیوه‌ای که از مختصات سبکی اوست، واقعیت را با فانتزی و خیال و افسانه و خواب و رؤیا آمیخته و چهل‌تکه‌ای پدید آورده که در آن بعضی از بنیادین‌ترین مسائل و احساسات و عواطف و درگیری‌های بشری منعکس شده است.
برای آنها که خوانندگان پروپاقرصِ آثار هاروکی موراکامی‌اند عناصر رازآلود رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» برایشان آشنا خواهد بود و خود را با رمانی موراکامی‌وار روبه‌رو خواهند دید. موراکامی در این رمان ما را همراه شخصیت اصلی قصه از جهان واقعی گذر می‌دهد و به جهانی خواب‌کردار می‌برد تا از خلال این سفر غریب به درکی متفاوت از زندگی و جهان واقعی دست یابیم.

مروری بر رمان مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد
رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» درباره یک نقاش پرتره سی‌وشش‌‌سالۀ ساکن توکیو است که بعد از اینکه زنش او را ترک می‌کند، بار سفر می‌بندد و از توکیو می‌رود و در مقصدی بی‌هدف می‌راند. این سفر اما سفری عادی نیست. سفری است در هزارتویی از افسانه و فانتزی و عوالم غریب و رازآلود. اتومبیل نقاش بین راه خراب می‌شود. نقاش در خانه‌ای در منطقه‌ای کوهستانی، که از آن پدر دوست اوست، اتراق می‌کند و حین اتراق در همین خانۀ به‌ظاهر دنج و آرام است که شگفتی‌ها رخ می‌نمایند و راز پشتِ راز و شگفتی پشتِ شگفتی آشکار می‌شود. خانۀ کوهستانی در اصل از آنِ نقاشی معروف و سالخورده است که به آلزایمر دچار شده و در خانۀ سالمندان بستری است و در غیاب او پسرش خانۀ پدر را در اختیار دوستِ نقاشِ خود، که همان شخصیت اصلی داستان است، می‌گذارد. نقاش پرتره، با اقامت در خانۀ کوهستانی نقاش سالخورده و مواجهه با یکی از نقاشی‌های او، سر از جهانی فانتزی و سوررئال درمی‌آورد که رنگی از تمثیل و استعاره و رمز و راز و افسانه دارد و موراکامی از خلال طرح این سفر خواننده را به تأمل در مفاهیمی چون نیستی و غیاب و خلاء و هویت و گمشدگی و جدایی و نیز تأمل در معما و رمز و راز هنر فرامی‌خواند. به تعبیری می‌توان گفت که هنر و اثر هنری، در هیئت نقاشیِ نقاش سالخورده، در رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» جایگاهی محوری دارد و حوادث رمان به نحوی حول محور این نقاشی غریب می‌گردد و بخشی از گره‌گشایی رمان از طریق همین نقاشی است که صورت می‌گیرد. همچنین همین نقاشی است که دری به جهان پر از رمز و راز را به روی شخصیت اصلی رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» می‌گشاید. می‌توان گفت که در این رمان هنر به مثابه نیرویی رازآلود عمل می‌کند و تابلوی نقاشی خود جهانی است در دل جهان واقعی که وجوه نامرئی و پنهان و معمایی جهان واقعی را می‌نمایاند. در رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» هنر دریچه‌ای است گشوده به خواب و رؤیا و وهم؛ دریچه‌ای که از آن واقعیت را همچون خوابی غریب می‌بینیم و در این خواب آنچه از واقعیت که در حالت عادی به چشم نمی‌آید آشکار می‌شود.

درباره هاروکی موراکامی، نویسنده رمان مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد
هاروکی موراکامی (Haruki Murakami، 村上 春樹)، متولد 1949، داستان‌نویس، جستارنویس و مترجم ژاپنی است. موراکامی نویسنده‌ای است با شهرتی عالمگیر و آثاری که به زبان‌های زیادی ترجمه شده و مورد استقبال قرار گرفته‌اند. او قصه‌نویسی را از بیست و نُه سالگی آغاز کرد. مدتی یک کافه و بارِ جاز در توکیو داشت و آن را به همراه همسرش اداره می‌کرد، اما از زمانی که تصمیم گرفت به طور حرفه‌ای به نویسندگی بپردازد آنجا را فروخت. دویدن، موسیقی و ادبیات از علاقمندی‌های اصلی موراکامی است. مادر و پدر موراکامی هر دو معلم ادبیات ژاپنی بودند و خود او نیز از کودکی با ادبیات محشور بود. او نویسنده‌ای است سخت متأثر از فرهنگ و ادبیات غرب؛ نویسنده‌ای که آثار نویسندگان متنوع اروپایی و امریکایی، از کلاسیک‌هایی چون داستایفسکی و دیکنز و فلوبر تا نویسندگان مدرن و پست‌مدرنی چون کافکا و وونه‌گات و براتیگان و ریموند کارور، را خوانده است. تأثیر این تنوع مطالعه و سلیقه در آثار موراکامی به خوبی مشهود است. موراکامی برای آثارش جوایز گوناگونی گرفته و جزو نویسندگانی است که هرساله نامش به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی برنده جایزه نوبل ادبیات مطرح می‌شود.
از جمله آثار هاروکی موراکامی می‌توان به «کافکا در کرانه»، «از دو که حرف می‌زنم از چه حرف می‌زنم»، «تعقیب گوسفند وحشی» و «چوب نروژی» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی رمان مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد
نشر ثالث رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» را با ترجمۀ اسدالله حقانی و در دو جلد منتشر کرده است. ترجمه‌ای دیگر از این رمان دو جلدی نیز، با عنوان «کشتن شوالیه‌ی دلیر»، در انتشارات جامی (نشر مصدق) و به قلم فروزنده دولت‌یاری منتشر شده است.

رتبۀ رمان «مردی که می‌خواست پرتره نیستی را بکشد» در گودریدز: 3.90 از 5.