تاریخ گریه پژوهشی در باب شیون و زاری

کتاب «تاریخ گریه» نوشتۀ صلاح حسن‌پهلوان
تأملاتی فلسفی، تاریخی، اجتماعی، روان‌شناختی و سیاسی درباب گریستن. کتاب «تاریخ گریه: پژوهشی درباب شیون و زاری»، با عنوان اصلی «میژووی گریان: لیکولینه‌وه‌یه‌کی گشتگیره له‌سه‌ر گریان»، کتابی است که در آن، موضوع گریه و گریستن در چشم‌اندازی تاریخی مورد بررسی و تحلیل و تأمل قرار گرفته است.
صلاح حسن‌پهلوان در کتاب «تاریخ گریه» به ریشه‌یابی گریستن می‌پردازد و از انواع گریستن سخن می‌گوید تا به‌میانجی گریه، از تاریخی سخن بگوید که سراسر سوگ و ماتم است و در آن، برای خنده و شادمانی جایی نیست. او در کتاب «تاریخ گریه» فرهنگی را موضوع بررسی قرار داده است که گریه و سوگواری در آن، از دیر باز، دست بالا را داشته و همچنان نیز گریه در آن حضوری پررنگ دارد و خنده و شادمانی را به آن راهی نبوده و نیست.
کتاب «تاریخ گریه» شرحی است شرحه‌شرحه از تاریخ فجایع و مصائب و غم‌هایی که آدمی را به گریستن واداشته‌اند و تأملی در اینکه فرهنگ گریه چطور و چرا شکل گرفته و ریشه در چه چیزهایی دارد.

مروری بر کتاب «تاریخ گریه»
صلاح حسن‌پهلوان در کتاب «تاریخ گریه» تجربه‌های شخصی خود را از گریستن و چیزهایی که او را در دوره‌های مختلف زندگی‌اش به گریه کردن واداشته‌اند، با تجربۀ جمعی و عمومی و تاریخی گریه می‌آمیزد.
با کتاب «تاریخ گریه» به جغرافیای گریه و ماتم سفر می‌کنیم و مختصات این جغرافیا را می‌شناسیم. در این کتاب، گریه از وجوه گوناگون فلسفی و سیاسی و اجتماعی و روان‌شناختی مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است.
صلاح حسن‌پهلوان در کتاب «تاریخ گریه» گویی بر آن است که با حرف زدن از گریه و تأمل و کندوکاو در تاریخ گریه و سخن گفتن از غصه و ماتم و اندیشیدن در آن، دست به کاری زند که غصه سرآید. او خود در جایی از کتاب «تاریخ گریه» می‌نویسد: «می‌خواهم از گریه بگویم تا کم‌تر گریه کنم! تا زخم‌های کهنه کم‌تر سر باز کنند و پرسش‌ها کم‌تر تکرار شوند! تا عشق‌ها کم‌تر تبعید شوند و دل‌ها کم‌تر سر به شورش بردارند! تا از این پس دیگر نهال روزگار پژمرده نشود و ریحان شامگاهان شب را نبوسد و رنگ گیلاس دگرگون نگردد و نور به بالین تاریکی ننشیند.»
کتاب «تاریخ گریه» پژوهشی است از سرِ درد. این کتاب، با دلی پردرد و سینه‌ای پرسوز، اما به شوق و با آرزوی برچیدن غصه و آن‌چه آدمی را به گریستن وامی‌دارد، نوشته شده است و با این امید که تاریخ گریه سرآید و خنده و شادمانی جای گریه و اشک و ماتم را بگیرد که این خود مستلزم دگرگونی‌هایی بنیادین است.
کتاب «تاریخ گریه» به‌طور مشخص‌تر، روایتی از تاریخ خاورمیانه است. نویسنده در این کتاب به ادبیات و اساطیر و افسانه‌ها نقب زده است و شعرها و قصه‌ها و هرآنچه را که متعلق به فرهنگ و تاریخ گریه هستند، به‌جستجوی ریشه‌های گریه و شیون و زاری، کاویده است. او در سراسر کتاب «تاریخ گریه»، چنانکه خود در فصلی از این کتاب تأکید می‌کند، با این پرسش درگیر است که «چرا گریه می‌کنیم؟ چرا در میان روح ما این همه درد ذوب می‌شود و از راه چشمان‌مان به بیرون می‌تراود؟»
در جستجوی پاسخ این پرسش است که صلاح حسن‌پهلوان در کتاب «تاریخ گریه» عمق فرهنگ و تاریخی را که با فاجعه و مصیبت و اندوه داغ خورده است می‌کاود و نمودهای این فرهنگ و تاریخ را در ادبیات و اسطوره و افسانه و واقعیت نشان می‌دهد و مورد بررسی قرار می‌دهد.
کتاب «تاریخ گریه» از سی‌وپنج فصل تشکیل شده که عبارتند از: «برای اشک به عنوان دیباچه»، «چه هنگام به فکر گریه افتادم؟»، «سرانجام»، «حس گریه»، «آن‌چه مرا به گریه می‌اندازد»، «چرا گریه می‌کنیم؟»، «چه هنگام گریه می‌کنیم؟»، «زمان اشک‌ها و نوشته‌ها»، «اشک و...»، «فلسفه‌ی گریه»، «گریه و دین»، «گریه و خنده‌ی پس از مسیح»، «آیین اسلام»، «سوگواری و اسلام»، «کربلا و شهادت حسین ابن علی»، «تصوف و گریه‌ی روح»، «ترس و توبه و گریه در نزد صوفیان»، «آرمان‌شهر گریه»، «اشک‌های ایشتار»، «دوموزی و سرنوشت پُرگریه‌اش»، «غصه‌های گیل‌گمش»، «آه‌های اُلمپ»، «بیهودگی فلسفی و بیهودگی زندگی»، «گریه و جنگ»، «گریه، شیون، خون»، «اشک‌های رمانتیک»، «اشک‌های مادر»، «گریه و هنر»، «سوزهای اشک‌آلود»، «باران اشک در میان شعر»، «شعر کُردی و گریه‌های سوزناک»، «مرگ جگرگوشه و اشک»، «شیونی شعرآمیز به شکلی دیگر»، «مرگ و گریه» و «گریه‌ی سیاست‌مداران».

دربارۀ صلاح حسن‌پهلوان، نویسندۀ کتاب «تاریخ گریه»
صلاح حسن‌پهلوان، متولد 1964، منتقد ادبی، داستان‌نویس و مترجم اهل کردستان عراق است. کتاب «مرگ و خلاقیت» از جمله آثار اوست.
صلاح‌ حسن‌پهلوان، علاوه بر نگارش آثاری نظری و داستانی، آثاری از نویسندگان و فیلسوفان و نظریه‌پردازانی نظیر تئودور آدورنو، تری ایگلتون، جوزف کمبل، کلود لوی استروس، ژان لویی فورنیه، الیف شافاک و آلن دو باتن را نیز به زبان کُردی ترجمه کرده است. او همچنین بین سال‌های 1992 تا 1995 در انتشار یک نشریۀ تخصصی نقد ادبی، با عنوان «پروژه»، با چند نویسنده و مترجم نواندیش همکاری داشته و نیز در سال 2010 جایزۀ اول جشنوارۀ گلاویژ در زمینۀ نقد ادبی را گرفته است.
داستان‌های کوتاه صلاح حسن‌پهلوان از سال 1987 در نشریات ادبی مختلف منتشر شده است.
صلاح حسن‌پهلوان اکنون ساکن هلند است و در مرکزی وابسته به سازمان ملل، که به امور پناهندگان می‌پردازد، مشغول به کار است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «تاریخ گریه»
کتاب «تاریخ گریه: پژوهشی درباب شیون و زاری» با ترجمۀ رضا کریم‌مجاور و مقدمه‌ای از مترجم، با عنوان «و اوست که می‌خندانَد و می‌گریانَد»، در نشر آگه منتشر شده است.
رضا کریم‌مجاور، متولد 1357 در بوکان، نویسنده و شاعر و مترجم کُردتبار ایرانی است. او مترجم ادبیات کُردی، اعم از شعر و داستان، به زبان فارسی است. کریم‌مجاور فارغ‌التحصیل رشتۀ کشاورزی در مقطع کارشناسی از دانشگاه بوعلی سینای همدان است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «مرا به عشق بسپارید»، «اسفار سرگردانی»، «راهنمای نویسندگان مقتول»، «حصار و سگ‌های پدرم»، «عمویم جمشیدخان، مردی که باد همواره او را با خود می‌برد» اشاره کرد.
کریم‌مجاور آثاری تألیفی نیز در کارنامۀ کاری خود دارد که از آن جمله‌اند کتاب‌های «علفهای هرز مزارع ایران و خواص دارویی آنها» و سه کتاب شعر و رنگ‌آمیزی برای کودکان به نام‌های «دایی کفش‌دوزک»، «سنجاب دُم‌طلایی» و «جوجه‌تیغی باهوش».