شهامت واقعی

کتاب «شهامت واقعی» اثر چارلز پورتیس
یک رمان وسترن پرماجرا، مهیج و مفرح. کتاب «شهامت واقعی»، با عنوان اصلی True Grit، یکی از رمان‌های مشهور و محبوب و تحسین شدۀ ژانر وسترن است؛ رمانی که آن را با آثار مارک تواین، کورمک مک‌کارتی و جی. دی. سلینجر مقایسه کرده‌اند و نویسندگان مختلف، از جمله رولد دال، آن را ستوده‌اند.
چارلز پورتیس در کتاب «شهامت واقعی» همۀ خصوصیات یک وسترن مهیج و جذاب کلاسیک را گرد آورده است؛ از هفت‌تیرکشی و انتقام و قهرمان شجاع و جسور و زیرک و شریف گرفته تا طنز و شوخ‌طبعی و طراوت.
متن اصلی کتاب «شهامت واقعی» اولین بار در سال 1968، به‌صورت پاورقی دنباله‌دار در نشریۀ «ساتِردِی ایوینینگ پُست» و سپس به‌صورت کتاب منتشر شد.
کتاب «شهامت واقعی» دستمایۀ اقتباس‌های سینمایی و تلویزیونی هم قرار گرفته است. از جملۀ این اقتباس‌ها می‌توان به فیلمی به‌کارگردانی هنری هاتاوِی و بازی جان وین اشاره کرد؛ فیلمی که اسکار بهترین بازیگر مرد را برای جان وین به ارمغان آورد.
دیگر اقتباس سینمایی از کتاب «شهامت واقعی» فیلمی است که برادران کوئن براساس این رمان ساخته‌اند.

مروری بر کتاب «شهامت واقعی»
مضمون اصلی کتاب «شهامت واقعی» انتقام و شجاعت است. قهرمان این رمان اما نه مردی جسور که برای انتقام به دل خطر می‌زند، بلکه دختری چهارده‌ساله است که می‌خواهد از قاتل پدرش انتقام بگیرد.
راوی و شخصیت اصلی کتاب «شهامت واقعی» زنی مُسن و مجرد و جسور و باهوش به نام مَتی راس است که خاطره‌ای را از دوران چهارده‌سالگی‌اش نقل می‌کند. خاطره مربوط به کشته شدن پدرِ مَتی به دست مردی به نام تام چِینی است و عزم متی برای گرفتن انتقام از او.
متی عزمش را جزم می‌کند که تام چِینی را بیابد. او اما برای این کار نیاز به کمک دارد. دو مرد، یکی مارشال کاگبرنِ بی‌رحمِ شادخوارِ یک‌چشم و دیگری مردی به نام لبیف، هر یک به‌انگیزه‌ای، متی را در این راهِ پُرمُخاطره همراهی می‌کنند. رمان، علاوه بر شرح جستجوی قاتل، که به یک دستۀ خلافکار پیوسته است، شرح کشمکش کاگبرن و لبیف باهم و با متی نیز هست.
چارلز پورتیس در کتاب «شهامت واقعی»، از خلال روایت ماجرای انتقام متی، تصویری جزئی‌نگرانه از مقطعی از تاریخ غرب وحشی ارائه می‌دهد. در این رمان، همراه متی زبر و زرنگ و باهوش و جسور و دو مردی که با او برای یافتن و گیر انداختن قاتل همراه شده‌اند، به غرب وحشی سفر می‌کنیم و ضمن دنبال کردن ماجرای پرمخاطرۀ متی راس، مناظری را به تماشا می‌نشینیم که تداعی‌گر فیلم‌های وسترن هستند. در کتاب «شهامت واقعی» اشاره‌هایی هم به جنگ‌های داخلی امریکا شده است.
کتاب «شهامت واقعی» رمانی است با شخصیت‌پردازی ماهرانه و شخصیت‌های جذاب؛ رمانی که حادثه و تعلیق و ماجرا و طنز و هزل و مطایبه را باهم دارد و هم خواننده را به هیجان می‌آورد و هم خنده به لب‌هایش می‌نشاند.
در بخشی از کتاب «شهامت واقعی» می‌خوانید: «آن شب تام چِینی به بار رفت و با مشتی اوباش مثل خودش ورق‌بازی کرد و همه‌ی پولش را باخت. بعد به اتاقش در پانسیون برگشت و مثل صاریغ گوشه‌ای کز کرد. یک بطری ویسکی داشت و همه‌اش را سر کشید. بابا نشسته بود توی سالن پذیرایی و داشت با چند فروشنده‌ی دوره‌گرد گپ می‌زد. آخرسر تام چِینی با تفنگش تلو‌تلوخوران از اتاق بیرون آمد. گفت سرش را کلاه گذاشته‌اند و می‌خواهد برگردد به بار و پولش را پس بگیرد. بابا گفت اگر واقعاً تقلب کرده باشند بهترین راه این است که از طریق قانون اقدام کنند. گوش چِینی بدهکار نبود. بابا دنبالش رفت تا اسلحه را از او بگیرد، چون در شرایطی نبود که تفنگ‌به‌دست با کسی وارد دعوا و مرافعه شود. آن موقع پدرم مسلح نبود.
تام چِینی تفنگش را بالا آورد و به پیشانی پدرم شلیک کرد و او را درجا کُشت. هیچ اقدام تحریک‌آمیز بیش‌تری در کار نبود و من ماجرا را همان‌طور برای‌تان تعریف کردم که سرکلانترِ سباستین کانتی برایم نقل کرد. بعضی‌ها ممکن است بگویند خب، به فرانک راس چه ربطی داشت که در این قضیه دخالت کند؟ جواب من این است: پدرم سعی داشت آن کوتوله‌ی مست را از خر شیطان پایین بیاورد. تام چِینی مستأجر ما بود و بابا در قبال او احساس مسئولیت می‌کرد. نگهبان برادرش بود. جواب‌تان را گرفتید؟
دوره‌گردها به جای این‌که یقه‌ی چِینی را بگیرند یا به‌اش شلیک کنند، بزدلانه پا به فرار گذاشتند و تام چِینی کیف پول پدرم را از جنازه‌ی گرمش درآورد و بند شلوارش را پاره کرد و آن دو تکه طلا را هم برداشت. نمی‌دانم چه‌طور از جای آن‌ها خبر داشت. وقتی دزدی‌اش تمام شد، به انتهای خیابان دوید، با قنداق تفنگش ضربه‌ی وحشیانه‌ای به دهان نگهبان شبِ اصطبل زد و بی‌هوشش کرد. بعد افسار جودی را بست و بدون زین سوارش شد. تاریکی شب او را در خود بلعید. از آن‌جایی که انگار هیچ‌کس توی آن شهر پاپی‌اش نشد، احتمالاً می‌رسید اسب را زین کند یا سه جفت قاطر را به دلیجانی ببندد و آخرش یک پیپ هم برای خودش چاق کند. تام چِینی آن دوره‌گردهای نامرد را زیادی جدی گرفته بود. "تبهکار وقتی قسر درمی‌رود که کسی دنبالش نیفتد."»
کتاب «شهامت واقعی» با ترجمه و مقدمۀ هادی مصطفوی در نشر چشمه منتشر شده است.

دربارۀ چارلز پورتیس، نویسندۀ کتاب «شهامت واقعی»
چارلز مک‌کال پورتیس (Charles McColl Portis)، متولد 1933 و درگذشته به سال 2020، داستان‌نویس و روزنامه‌نگار امریکایی بود. او دانش‌آموختۀ روزنامه‌نگاری در دانشگاه آرکانزاس در فیت‌ویل بود و چهار سال با روزنامۀ «نیویورک هرالد تریبیون» همکاری داشت.
طنز و خلق شخصیت‌های به‌یادماندنی از شاخصه‌های اصلی آثار پورتیس هستند. از او به‌عنوان یکی از خلاق‌ترین نویسندگان وسترن کُمیک نام برده شده است.
رمان‌های «نوروود» و «شهامت واقعی» معروف‌ترین آثار چارلز پورتیس هستند. از دیگر آثار او می‌توان به رمان «اربابان آتلانتیس» اشاره کرد.