به زبان مادری گریه می کنیم

کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» نوشتۀ فابیو مورابیتو
جُستارهایی کوتاه دربارۀ زبان، نوشتن، هویت، زندگی، اصوات،کلمات و کتاب‌ها. کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم: زندگی میان کلمه‌ها»، با عنوان اصلی El idioma materno، مجموعه‌ای است از جُستارهای کوتاهی که در آن‌ها نفسِ زبان و نوشتن، به‌میانجی تجربه‌های زیسته و خاطره و قصه‌ و حکایت‌ و اسطوره و تاریخ و ادبیات، دستمایۀ تأمل قرار گرفته است.
زبان مادری و نوشتن به زبانی غیر از زبان مادری یکی از موضوعات اصلی جُستارهای کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» است.
فابیو مورابیتو در کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» از فاصله‌ای که یک نویسنده از زبان مادری می‌گیرد و انعکاس این تجربه در فرایند نوشتن و شکل‌دهی آن به سبک نویسنده سخن می‌گوید و نیز از موضوعات دیگری که بسیاری از آن‌ها به‌نحوی با نوشتن و روایتگری و کلمه و زبان مرتبط هستند.
متن اصلی کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» اولین بار در سال 2014 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم»
فابیو مورابیتو در جستارهای کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» خاطره و اتوبیوگرافی و قصه و اسطوره و ادبیات و تاریخ را به‌هم آمیخته و این‌ها همه را دستمایه‌ای برای تأمل در موضوعاتی چون زبان و نوشتن قرار داده است.
کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» از جستارهایی کوتاه تشکیل شده که در آن‌ها اندیشه‌ای، اغلب به‌یاری حکایت یا خاطره‌ای که وجهی تمثیلی یافته است، به‌صورتی موجز و فشرده توضیح داده می‌شود. جستارهای کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» از این لحاظ یادآور ادبیات تمثیلی‌ِ کهن هستند که در آن‌ها یک حکایت، تمثیلی برای بیان یک موضوع و مفهوم است.
مورابیتو در کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» تمثیل‌هایش را اغلب از تجربۀ زیسته و خاطرات و مشاهداتش وام می‌گیرد. او با اندیشیدن در تجربۀ زیسته‌اش می‌کوشد منشاء و سرچشمۀ نویسنده شدن خود را دریابد و توضیح دهد و بگوید چه‌چیز او را به‌سمت نوشتن سوق داده است و از این طریق، تعریفی از خودِ نوشتن، کارِ نویسنده و سبک ارائه دهد.
ایجاز جستارهای کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» چه‌بسا ریشه در قریحۀ شاعری مواربیتو داشته باشد. او هم شاعر است و هم قصه‌نویس و در نوشتن جستارهایش هم از شعر و هم از قصه سود برده است.
کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» دعوتی است به تأمل در زبان و سهیم شدن در تجربۀ کسی که در زبان و در کلمات زندگی می‌کند و جهان را با کلمات می‌شناسد و با کلمات و با فاصله گرفتن از زبان مادری توانسته است از تجربه‌های آشنا و ملموس زندگی‌اش، از هرآنچه قبلاً در زبان مادری تجربه کرده و برایش آشناست، آشنایی‌زدایی کند و از فاصله به خود و جهان و زندگی و تجربه‌هایش بنگرد.
مورابیتو در کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» هم خاطرات و تجربه‌های زیستۀ خود را نقل می‌کند و هم به ادبیات و تاریخ و اسطوره نقب می‌زند و این‌گونه از درهای گوناگون به قلمرو زبان و نوشتار وارد می‌شود و این قلمرو را موشکافانه می‌کاود و کشفیات خود از آن را، با حداقل کلمات، به نمایش می‌گذارد.
کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» از هشتادودو جستار کوتاه تشکیل شده که عبارتند از: «نویسنده‌ی خائن»، «دزدی»، «دزد و شبگرد»، «خط کشیدن‌های بیهوده»، «کتاب‌های زیادی»، «اسب تروا»، «نام‌های مردگان»، «کوکتل خوش‌آمدگویی»، «آن آخرین نفر»، «دفترهای دست‌دوم»، «سرت را پایین بینداز و بنویس»، «لگدکوبی کتاب‌ها»، «گرگور سامسا»، «آنا کارنینا»، «نگهبان بایه‌خو»، «انقراض باغ»، «صدا را پایین بیاور!»، «روح آدمی و زبان بدن»، «بی‌اعتمادی به گوش»، «شعر و نثر»، «پوسته‌ی بیرونی»، «زبان غریب»، «زبان‌دان بزرگ»، «لغتنامه‌ی احمق»، «شعر و چهره»، «نامه‌ی بی‌کم‌وکاست»، «لال کم‌حرف»، «چرا ترجمه می‌کنیم؟»، «تنهایی زبانی»، «دراکولا و زبان»، «شیطان کیست؟»، «دیکته‌نویس»، «کتابی در دل کتاب»، «پاریس»، «بندانگشتی»، «در دفاع از بچه‌ی وسطی»، «شیارها»، «پایان باز»، «سامسونت»، «هیچ‌کس هیچ‌چیز نمی‌خواند»، «روشن کردن آتش»، «مردی که خط می‌کشد»، «جمله‌های کوتاه»، «زمان هضم»، «باران شبانه»، «کی دنبال کیست؟»، «شاعرها کتاب نمی‌نویسند»، «فراتر از چهره»، «نامه‌های اداری»، «کافکا و نام‌ها»، «دُن‌خوان و شهر»، «داستایفسکی»، «کافکا و رشک»، «دوی امدادی»، «گوش‌هایت را بپوشان»، «سیرن‌ها»، «کمبود هواپیما»، «وقتی چمدان می‌بندم»، «خوابش برده بود»، «توافق به زبان بی‌زبانی»، «دوجداره»، «خواننده‌ی خون‌آشام»، «در حاشیه‌ی جاده»، «سقراط»، «بیهوشی»، «سیاهرگ‌ها و سرخرگ‌ها»، «برای الیزه»، «اختراع لقب»، «انقراض قاره‌ها»، «معنای حزن»، «ادبیات و تاریخ»، «دست‌کم سرگرم نوشتن بودیم»، «خوابی که بارها دیده‌ام»، «در جست‌وجوی یک کتاب»، «معنای کلمه‌ی پیری»، «سلاست»، «سیم‌های تاب‌خورده»، «زخم و غار»، «تحقیر»، «فقط خونسردی»، «کتاب شعله‌ور» و «زبان مادری».

دربارۀ فابیو مورابیتو، نویسندۀ کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم»
فابیو مورابیتو (Fabio Morábito)، متولد 1955، نویسنده، شاعر و مترجم ایتالیایی – مکزیکیِ زادۀ مصر است.
مورابیتو دوران کودکی خود را در ایتالیا گذراند و از چهارده‌سالگی ساکن مکزیکوسیتی شد. او به زبان اسپانیایی می‌نویسد و از همین رو تجربۀ نوشتن به زبانی غیر از زبان مادری، که در کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم» به آن پرداخته، بخشی از تجربۀ زیستۀ خود اوست.
مورابیتو به‌خاطر آثارش جوایز گوناگونی گرفته است. او، علاوه بر سرودن شعر و نوشتن قصۀ بزرگسال و جستار، کتابی هم برای کودکان نوشته است و همچنین شعرها و مقاله‌ها و قصه‌ها و کتاب‌های فراوانی را از زبان ایتالیایی، که زبان مادری‌اش است، برای کودکان ترجمه کرده است.
از آثار فابیو مورابیتو می‌توان به مجموعه داستان «مادران و سگ‌ها» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم»
کتاب «به زبان مادری گریه می‌کنیم: زندگی میان کلمه‌ها» با ترجمۀ الهام شوشتری‌زاده، همراه با جستاری از فابیو مورابیتو با عنوان «نوشتن در خانه‌ی دیگران» که حکم مقدمۀ ترجمۀ فارسی کتاب را دارد، در نشر اطراف منتشر شده است.
الهام شوشتری‌زاده، متولد 1360، مترجم ایرانی است. او دارای فوق‌لیسانس مدیریت فناوری اطلاعات از دانشگاه علامه طباطبایی است.
از ترجمه‌های الهام شوشتری‌زاده می‌توان به کتاب‌های «آخرین اغواگری زمین: پناه بردن به هنر، شعر و کلمه»، «روایت و کنش جمعی: چرا فراخوان‌های اجتماعی و سیاسی به داستان نیاز دارند»، «دانشنامه مصوّر دایناسور»، «وقت چای در اطراف جهان»، «لنگرگاهی در شن روان: شش مواجهه با سوگ و مرگ» و «رها و ناهشیار می‌نویسم: هنر جستارنویسی» اشاره کرد.
شوشتری‌زاده همکاری با نشریۀ «حرفه: هنرمند» را نیز در کارنامۀ کاری خود دارد.